Christiaan Munters (1529

		Christiaan Munters Dagboek van Gebeurtenissen (1529 - 1545)
		FOLIO 5 v°
	1	. . . Edel Coninck \| van Vrankryck Heleonoram des keysers \| suster \|
augustus 1530	2	Anno xxx omtrent augusti troude dye edel \| coninck van Vranckryck Heleonoram des \| keysers suster, dye ghehadt hadde den zeer \| mechtighen coninck van Poortegale , waer\|omme men grote triumphe ende blysscap \| in Vranckryck bedreeff. \|
	3	Vander hoogher vloet den \| vÿffsten dach van November \| in Vlaenderen
5 november 1530	4	Anno xxx waest wtermaten groten storm \| van winde ende het was des donredaechs \| eenen stercken storm, des vrijdachs oock, \| des saterdaechs wast metter ... \| maene ende doen was den storm ... \| dan hy te voren geweest hadde ... \| wten westen int noorde ... \| wtyer zee hem op hieff boven ... \|\|
		FOLIO 6
	*	vanden lande van Vlaenderen aen eenen ... \| oock van Middelborch in Zeelandt , \| van Ziericzee , van Rommerswaele totten eynde \| vander Schelde soe dat alle dycken vander \| zee tot Antwerpen ende voorder overliepen \| ende den dÿck van Vlaenderen by Antwer\|pen brack ten drÿe plaetsen in, soe \| datter veel beesten verdroncken dye in dy \| weyde waeren. Dese vloet was aenden \| cant vander zee hooghe een homborghen \| tonne boven alle dycken, ende dese vloet \| was eenen groten voet hogher dammen \| oyt van eenigher vloet gehoort hadde, \| welcken vloet veel schaede dede in Vlaen\|deren , Zeelant ende Hollant want daer \| vele schoone dorpen verdroncken ende \| menich mensch, men sach dye huysen, \| menschen, beesten dryven lancx den \| watere welck seer deerlyck om sien was. \|
	5	Dat vrou Margriet van leven \| ter doot is comen \|
30 november 1530	6	Anno xxx op Sinte Andries dach starff \| vrou Margriet te Mechelen ende was gevoert \| op Sint Pouwels avont nae Brugge daer sy \| begraeven was by haere moeder. \|
		FOLIO 6 v°
	7	Van een sonderlinghe siecte \| gheheyten den Enghelsche sweet \|
3 oktober 1529	8	Anno xxix tertia octobris op eenen sondach \| quam te Cueringhen een sunderlinghe \| siecte dy noot geweest en hadde, ende was \| den Engelsche sweet ende quam wt overlant, waer \| van veel menschen storven op veel plaetsen zeer \| haestelyck, binnen xxiiii uren waeren dy luyden doot. \| [Item dy heer van Vogelsanck ende syn swager storven te Curingen in Leenarts van Herkenroy huys in een bedde vanden sweet op een ure, daernae corts joncker Jacop drossaet , ipsa die Francisci.]
	9	Vanden brant gheschiet tot Zonuwen \|
15 april 1530	10	Goede ghebueren van hyer binnen \| Wilt beghinnen met goeden sinnen \| Ur vuer ende kerssen wael te wachten \| By daeghe ende oeck by nachten \| Want op den goeden vrydaege inder vasten \| Quaemt gÿ doert vuer in groter lasten \| Doenmen xvc ende dertich screeff \| den xvsten dach van april \| Verbrande deese plaetse om dattet \| vuer ongeacht bleeff. \|
21 augustus 1531	11	Anno xxxi den xxisten augusti verbeernden te Geynck ix ... \| totten gronde met persoenshuys, het vuer ... \| ... smisse. \|
		FOLIO 7
4 september 1531	12	Anno xxxi quarta septembris te Zuylre merct voer\|middach verbeernden te Halen viii huysen aff te gronde \| ende oeck dye tiende schuer, het vuer quam wt eenen brauhuys. \|
12 mei 1531	13	Anno xxxi quam dy peste te Kermpt , in dit selve jaer \| mensis may die xii tunc temporis feria sexta illico post septimam horam \| [vespertinam mater mea diem extremum clausit. Requiescat in pace.]
25 september 1531	14	Anno xxxi in septembri beernden te Baelen aff xiiii \| huys, item den xviii septembris beernden te Diest \| iiii huys, item den xxv septembris quaemen te Stockroy boeven \| ende bonden dy luyden handen ende voeten tsaemen ende naemen \| hetgeen dat [sy wouden.]
	15	Dat dye K. M. te Cueringhen quam \|
19 januari 1532	16	Anno xxxii den XIXsten januarii quam \| dye keyserlycke majesteyt Carolus wyt \| Brabant te Curinghen by onsen alderge\|nedichste heer cardinael van Luyck , ende \| het was op eenen vrydach dat hy te Curinghen \| quam ende hy lach daer onderhalven dach \| ende twee nachten. Item dye K. M. hoerde \| ipsa die Sebastiani te Curinghen van synen \| cappellaen mes op beyde syn knyen \| alsoe lange als dy mes doerde, ende doen hy \| te messen quam, ginghen voer hem tot aen \| dy kerck een vierdel helbaerdiers, \| ende altera Sebastiani op eenen sondach \| hoerde dÿe K. M. oeck mes in dy kerck \| van Curinghen ende het was twelff geslagen \|\|
		FOLIO 7v°
	*	[eer dat dy mes was begonnen,] ende hy en sadt \| noÿt alsoe wyl dat dy mes duerde mer lach \| al op syn knyen zeer devotelyck ende las. \|
21 januari 1532	17	Item by dy K. M. waeren dese heeren, \| myn heer van Nassouw, her Ffloris, der \| prins van Araengien , der coninck van \| Denemerken alt synde xii jaeren, der \| prins vorsc. alt synde xiii oft xv jaer, \| ende ter eenre uren nae dÿ mes track \| dy K. M. nae Tricht . \|
	18	Vanden vorst gheschiet \| in Aprili \|
17 april 1532	19	Anno xxxii den xviisten aprilis, op eenen \| gonsdach waest soe seer gevrooren dat \| allen dye vruchten te weeten appel, peeren, \| den wÿngaert, hoeckernoeten, keersen ende \| eeckelen verdorven waeren. \|
	20	Vander Penitentien van Maeseyck \|
		FOLIO 8
21 april 1532	21	Anno xxxii den xxisten aprilis te weeten \| den tweeden sondach nae Paeschen ginghen \| te Maeseyck vyff vierdel burghers in \| hon lynen cleederen in dye processie \| daerom dat sy ter Susteren hadden geweest \| ende hadden horen luyters secten preken. \|
	22	Vanden clerck dye te Cueringhen \| onthoeft waert \|
22 november 1531	23	Anno xxxi den xxiisten dach van november wort \| te Curinghen opt voerhoff onthoefft Claes \| Raymekers soen van Sinte Lambrechs Herck ende \| hy was clerck , hy had moder ende dochter helpen \| ontscacken, dy moder dy ontschaeckt waert, dy \| claechde over haeren eygen man ende over alle \| dy gheen dy daer by hadden geweest, dye \| vrinden van dese knecht haelden een inhibitie \| aen den officiael, maer sy en diende nyet \| ende men sadt hem op een raet. \|
		FOLIO 8 v°
	24	Dat Willem der Guld ende Maria \| Somers te Romen waert gingen \|
1 maart 1532	25	Anno xxxii prima martii ginghen Willeken \| der Guld ende Maria Somers nae Romen \| om te vercryghen aen den pous dat sy mochten \| malcanderen trouwen want sy bestonden mal\|canderen ten vierden leede ende sy hadden mal\|canderen trou geloefft. \|
29 maart 1532	26	Anno xxxii den xxixsten martii op goede vry\|dach ginck her Joris van Kermpt dÿ passie \| ende bitter lyden ons lieffs heeren Jesu Cristi te \| Curinghen preken.
3 april 1532	27	Anno xxxii tertia aprilis tsavons te ix uren \| verdranck te Curinghen opt hoff in dye \| overste grave een van myns heeren cappellaenen. \|
		FOLIO 9
7 mei 1532	28	Anno xxxii septima mai galt het corn tot \| Hasselt xv st. een ort men . \|
28 mei 1532	29	Vicesima octava mai galt het corn te Hasselt \| xii st. \|
	30	Dye soene van Claes Voechs \|
31 mei 1532	31	Ultima maii maeckden der drossaet joncker \| Herman van Horion dy soen tuschen Claes Voechs \| synen soen Aerden ende Michiel Coex tot Curingen . \|
	32	Van Willem der Guld ende \| Maria Somers dyc te Romen \| syn getrout \|
18 juni 1532	33	Anno xxxii decima octava junii syn comen van Romen \| Willeken der Guld ende Maria Somers \| ende sy hebben malcanderen te Romen getrout in \| Sinte Peters kercke ende sy en gaven voer dy \| dispensatie may eenen brabants gulden , ende sy en \| maeckden te Romen nyet veel wercx dat ten vierden \| leede was ende sy hadden verteert int opgaen \|\|
		FOLIO 9v°
	*	ende int wedercomen xvi oft xvii gulden \| ende sy brachten bescheyt van] daer dat sy ghe\|trout waeren, ende sy bichden hen ende ginghen \| ten heyligen sacrament eer dat sy getrout \| woerden.
	34	Hÿer volcht dat wy hadden \| om victorie te verwerven aen God \| teghen dÿe vermalendyde Turcken \|
4 augustus 1532	35	Anno xxxii quarta augusti heeft her Joris \| te Kermpt geboden van ons eerweerdighe K. \| majesteyt weghen dat men op dy noen alle dage \| soude luyden allen dy clocken ende dat dan eeniege\|lyck op syn knyen soude vallen ende soude spreken \| vyff pater noster ende v ave maria ter eeren van dye v \| bloeyge wonden Ons Lieffs Heeren Jesu Cristi om \| dat dye K. M. victorie mocht vercryghen aen \| God almechtich tegen dy vermaledyde Turcken , ende \| datmen oeck soude alle weken gaen processie \| ende dit was oeck geboden door heel kerstenryck. \|
	36	Vanden keyser dat hy trock tegen den Turck \|
28 augustus 1532	37	Anno xxxii den xxviiisten augusti track dy K. \| M. nae dy Turcken .
		FOLIO 10
	38	Dat dye geestelicheyt vander stadt van \| Luyck der selver stadt te hulpen quam \|
1532	39	Dÿ geestelicheyt van Luyck sullen der stadt van \| van Luyck gheven te hulpen ex gratia om hen \| lasten aff te stellen alle jaer tot vi jaeren \| toe van ellicken voeder wÿns iii gout gulden . \|
	40	Jucundum adventum \|
oktober 1532	41	Anno xxxii in octobri moesten allen beneficianten \| vanden lande van Luyck gheven jucundum adventum \| archidiacono Hasbanie Philippe vander Marck \| van ellicken mud spelten eenen braspenninck brabans . \|
	42	Subsidium
oktober 1532	43	Anno xxxii in octobri moesten allen beneficianten \| geven voer aller heylighen dach subsidium \| van ellick mud spelten eenen brabans stuver \| ende woert te Borchloen betaelt ende dit \| waert gegeven om den keyser te hulpen te comen \| teghen den Turck . \|
		FOLIO 10 v°
21 juli 1533	44	Anno xxxiii den xxisten ende xxiiisten july heb ich van Kermpt te Baelreberch dat eerweerdich heylich sacrament gedraghen met consent vanden \| pastoer van Hasselt . \|
	45	Van eenen priester dye te \| Luyck leventich gebeernt wort \|
30 april 1533	46	Anno xxxiii ultima aprilis woert te Luyck \| op dy merckt een lutheriaen gebeernt leventich, \| hy en woude hem nyet bekeeren, hy had geseet \| dat dy Maria dy moder Goeds gebenedyt anders \| nyet en woer dan ander vrouwen, hy was \| priester ende pastoer op een dorp by Luyck , hy \| had geseet hy soude dry uren leven daer nae \| dat hy gebeernt weer, hy logher valschelycken aen. \|
	47	Dat in Vlaendren het corn versloech \|
3 mei 1533	48	Anno xxxiii tertia maij is in Vlaendren het coern \| verslaeghen vii mÿlen breet ende vii mylen \| lanck.
		FOLIO 11
15 mei 1533	49	Decima quinta may is het corn verslaeghen \| te Meewen , te Helchteren , te Houthalen ende \| te Zonuwen vanden hagelstenen. \|
1533	50	Anno xxxiii heb ich dy messen des sondaechs ende \| des heylich daechs te Baelreberch gedaen een \| jaer lanck. Laus Deo. \|
	51	Joncker Steven Geloes . \|
27 mei 1533	52	Anno xxxiii den xxvii maij heeft joncker \| Steven Geloes van Hasselt gelacht v oft vi \| knechts voer Herkenroÿ om den scoutet van \| Tricht te vanghen, dese selve scoutet had joncker \| Steven ontleent wael een duysentich goltgulden \| ende joncker Steven had hem met recht verwonnen \| dat hÿ mocht vanghen ende spannen daert \| hem mogelyck weer, maer der scholtes \| ontquaems, dese scoutet had te Herkenroy syn \| dochter gewielt. \|
		FOLIO 11 v°
	53	Dat dy cap van Sint Dignenkerck \| aff beernde te Geel \|
16 augustus 1533	54	Anno xxxiii altera Assumptionis beate Marie semper \| Virginis beernde te Geel dy cap aff van \| Sinte Dignen kerck vanden weerlicht. \|
	55	[Heretans ] \|
16 augustus 1533	56	Op den dach voersc. beernde te Herentans oeck \| dy cap aff vander toren vanden weerlyck. \|
	57	Dat Onse Liever Vrouwen \| kerck affbernde tAntwerpen \|
5 oktober 1533	58	Anno xxxiii quinta octobris bernde tAntwerpen \| snachs Onser Liever Vrouwen kerck geheel \| aff van eender kerssen dy nyet wt gedaen \| en was, daer verbeernden wael xxx altaeren, \| custelycke taffelen, custelycke casels ende \| veel custelycker juweelen; Onser Liever \| Vrouwen choor bleeff ongebeernt staen ende \| den choor vanden eerweerdighen heylighen sa\|crament ende den toorn ende noch xx altaeren. \|
		FOLIO 12
5 oktober 1533	59	Anno xxxiii quinta octobris op eenen sondach \| quaemen van Romen vanden paus onsen heer \| cardinael dy brieven dat hy legaet waert \| ende woert dy macht gegeven vanden paus in syn \| lant dy dy paus selver te Romen heeft in omnibus et singulis.
	60	Vanden onsprekelycken smaet \| ende spyt dy dye lutheriaenen \| onsen Lieven Heer hebben aengedaen \|
december 1533	61	Anno xxxiii omtrent der maendt van december \| hebben dy lutheriaenen voer Repen in een \| capelleken Onsen Lieven Heer gebenedyt \| aent heylich cruys syn gebenedyde handen ende \| voeten aff gehouwen ende syn gebenedyt \| aensicht al ontwee gehouwen, ende doen \| worpen sy Onsen Lieven Heer in eenen gracht \| met synen gebenedyden arm opwarts ende \| Ons Liever Vrouwen gebenedyt ende Sint Jan \| hebben sy oeck geheel ontwee gehouwen. \|
		FOLIO 12 v°
	62	Van dÿ lutheriaenen van Gorsleu \|
8 december 1533	63	Anno xxxiii ipsa die Conceptionis Beate Marie semper \| Virginis te vespertyt hebben dy lutheriaenen \| te Gorsleuwe den pastoer, doen hy den Mag\|nificat sanck, opgelopen met bloeten sweerden \| ende dy joffer van Gorssleuwe seede dat der \| pastoer een verleyer des volcx weer ende \| dat syn leeringhen ende predicatien al vals weeren \| ende der pastoer moest hem in dy gerff\|camer sluyten. \|
december 1533	64	Op deesen tyt quaem Gorden van Luyck met vyff\|tich knechs te Gorssleuwe opt huys om den \| joncker ende dy joffren te vanghen, mer sy \| ontliepens ende Gorden ginck doen met \| dy knechs liggen teeren int goet vanden joncker \| van Gorsleuwe . \|
		FOLIO 13
	65	Van den tanttrecker \|
12 januari 1534	66	Anno xxxiii duodecima januarij \| ginck der tanttrecker wyt Hompelrepomp \| doer beede van myn heer van Bueren , hy \| had synen deghen verwet dat ons heer car\|dinael doot weer. \|
24 januari 1534	67	Anno xxxiiii vicesima quarta januarij woert \| te Curinghen i lutheriaen bracht van Vliermael , \| daer ontliepender noch iiii oft v. \| Een vande luthers dy te Curinghen sat, seede \| hÿ soude liever een bloern hoeren senghen \| oft flueten dan hÿ een mes hoerde lesen \| oft senghen, ende der drossaet vraegden \| eenen van hen oft oeck I veechvier weer, \| hy seede neent dan het hoff van Luyck \| hiel hy voert tveechvier, dat veechde \| der luyden tessen dat sy nauwelixs broet \| en costen cryghen. \|
		FOLIO 13 v°
	68	Dye intronisacie vanden deken van Sint Lambrechs \|
8 maart 1534	69	Anno xxxiiii octava martÿ heeft der deken \| van Sint Lambrechs van Luyck syn intro\|nisacÿ gedaen, hy is wyt Henegouwe . \|
2 maart 1534	70	Anno xxxiiii in dÿe weeck voer halff vasten \| is te Zonuwen i calff gecalfft met iiii \| oghen ende met iiii oren ende het scheen \| te hebben twee hooffden. \|
maart 1534	71	Item te Munster in dit jaer ginghen twee \| mannen voer een kerck ende dy clock woert \| getrocken ten heylighen sacrament, doen seede \| der een tot synen geselle, ich wil gaen dat hey\|lich gebenedyt sacrament aensien ende aenbidden, \| der ander seede, waerom soudt gy dat doen, \| ten is toechen nÿet dan broot, ich heb des\|gelycken deck gesien, doen seede der ander, ich wilt \| gaen aenbidden, ende sy ginghen tsaemen, ende doen \| dat eerweerdich heylich sacrament [was opgeheven,] \|\|
		FOLIO 14
	*	seede der man dy den anderen gern syn devotie hed \| belet, achter nu en wil ich nyet meer dat \| aensien, terstont woert hy blint, stomp ende \| doeff ende en cost nyet gheeten dan sy hem \| en laeffden met eenre veeren. \|
	72	Van dat beleech van Munster \|
24 maart 1534	73	In dit selff jaer [den xxiiii dach] in martio heeft der bisscop \| van Munster dy stadt van Munster belacht, \| dy van Munster en wouden den bisscop nyet inlaeten. \|
	74	Van dy lutheriaenen van Munster \|
maart 1534	75	Item te Munster hebben dy vermalendyde lu\|theriaenen allen dy heldommen ende custelycke \| cyborien ende allen mesinwaeten verbeernt \| ende xiiii cuoninghen doot geslaeghen, daer \| vlavyden wael vyff duysentich burghers \| ende allen hen guederen hebben dy lutheriaenen nae \| hon geslaeghen. \|
	76	Van eenen lutheriaen dye \| te Curinghen wort gebeernt
		FOLIO 14 v°
19 maart 1534	77	Anno xxxiiii den xixsten martÿ op eenen don\|redach woert te Curinghen i lutheriaen ghe\|beernt eerstmael herworcht, hy was van Niel \| ende hiet Andries. Syn articulen las Marsilis \| myn broeder openbaerlyck onder tgericht, hy en \| woude nyet gheloven dat dy priesters eynighe \| macht hedden te consacreeren dat eerweerdich \| heylich sacrament, ende dat sy dy macht oeck nyet \| en hedden yemanden te absolveren van synen \| sonden, hy had liever een bloern horen flueten \| dan hy een mes hed gehoert, ende her Joris \| dy verwan hem openbaerlycken ende der luther \| seede dat hy verleyt was, hy en cost a noch b, \| hy bekeerde hem, hy woude sterven gern \| in dat heylich kersten gelove. Item deese \| luther had gaen preeken in dy schueren ende \| in dy huysen. \|
19 maart 1534	78	Item op den dach voersc. nae der noenen \| waert oeck eenen anderen lutheriaen i cruys \| doer syn wanghe gebernt, dy had boecken \| der lutheriaenen ghehadt, hy was van Jesseren . \|
		FOLIO 15
maart 1534	79	Item binnen Munster non baptizabant \| sed tum circumcidebant pueros ende hon ghe\|loeff was dat God noch nyet geboren en was, \| maer sy weeren ten verwachtenen, sy aten \| al aen een taffel, sy en hanteerden egheen gelt \| maer sy mangelden rock op rock, schoen om schoen, \| hosen om hosen. \|
	80	Wytricht \|
maart 1534	81	Item by Wtricht in een dorp alst \| hon al verteert was, gingen sy sitten op dy \| boomen ende sy meynden daer versaet te \| weerden vanden hemelschen broot, dit had hon \| een boeff wys gemaect, daervan wordenter \| viii onthoeft ende oeck ii vrouwen onthoefft \| binnen Wtricht . \|
	82	Van eenen anderen luther \|
31 maart 1534	83	Anno xxxiiii ultima martÿ het densdaechs in \| dye heylich weeck is te Curinghen noch een \| lutheriaen gebeernt eerstmael herworcht, \| hy was van Tongeren ende hy was wonachtich \| te Vliermael , hy hiet Symon, het was i sloetmeker, \|\|
		FOLIO 15v°
	*	[hy en woude hem nyet bichten ende nae groten arbeyt \| dye her Joris ] dede dat hy hem bekeeren soude, \| soe bichde hy hem, hy en woude nyet geloeven \| datter i weechvier weer, hy seede dy priesters \| dy mit vrouwen seten, dye en hedden nyet dye \| macht te consacreeren God Onsen Lieven Heer, \| hy was gans bekeert, hy had geleden dat \| sy hon soe sterck soude hebben gemaect dat \| sy souden hebben gedestrueert allen kercken, alle \| cloesters ende alle priesters ende allen clercken \| souden sy hebben gedoot. Item sy souden het \| landt van Luyck hebben gemaect gelyck \| eenen opperhoeÿs, der meer hed gepluct, \| dye hed meer gehadt. \|
	84	Van eenen luther in Hollant \|
april 1534	85	Anno xxxiiii in aprili was in Hollant een zeer \| ryck man dy luthers was ende hy had eenen broeder \| dy priester was, dy onderwees hem dat hy dy \| luthery soude laeten vaeren want hÿ soude \| daermet qualyck vaeren ende hy woert sieck, \| soe vermaende syn broeder hem dat hy hem soude \|\|
		FOLIO 16
	*	[bichten ende dat eerweerdich heylich sacrament soude \| ontfanghen, nae] veel smeekens seede hy, ich \| sal mich bichten, hy bichde hem ende ontfinck dat \| eerweerdich heylich sacrament ende het heylich \| olichsel, hy sterff nae allen dy cerimonyen \| dyemen voer hem had gedaen, soe meynden sy \| hem opnemen daer hy in dye kerck stont \| om hem ter eerden te bestaeden, soe en costen \| sy hem nyet op geheffen van swaericheyt, [Daer \| hieffen wael aen xv oft xiii mannen, het \| was al om nyet,] sy en costens nyet op geheffen, \| syn broeder, der priester, en had dit werck nyet \| gemerckt, der woert ontboden, dy sloech dy \| serck op, doen en vonden sy daer binnen nyet \| meer dan syn hoeft, dat was soe swart als \| een koel ende sy saeghen op syn tonghe ligghen \| dat eerweerdich heylich gebenedyt sacrament, \| dat naemen sy met groter eerweerdicheyt aff, ende \| alsoe bald dattet heylich sacrament aff was van \| synre tonghen, terstont vervoer het hooft oock, \| hy had hem geveysdelyck gebicht ende \| dat eerweerdich heylich sacrament geveysde\|lyck ontfanghen. \|
		FOLIO 16 v°
	86	Van een baghyn van Hocht \|
april 1534	87	Item op deesen tyt was tot Luyck een baghyn \| van Hocht gevanghen dy luthers was, dy twee \| mans getrouwt had ende noch had sy by \| eenen observant van Luyck geboeleert, dese \| baghyn woert gecondempneert van onsen heer \| vi jaer lanck te sitten inden torn gevangen \| te boern ende te broet, ende der observant \| iii jaer lanck. \|
2 mei 1534	88	Anno xxxiiii secunda maj op eenen saterdach \| is tot Luyck gebeernt een minrebrueder \| van Luyck , dy luthers was. \|
10 mei 1534	89	Decima maÿ dominica Rogationum heeft her Joris \| te Kermpt dy nieu scel gewyet ende kersten \| gedaen, haeren naem is Anna, daer toe woerden \| geoffert vi brabants gulden iii st. men . \|
		FOLIO 17
	90	Tot Luyck ii lutheriaenen gebernt \|
11 mei 1534	91	Undecima maÿ syn tot Luyck twee luthers \| gebeernt, der een was Tributus soen , deese \| had geleden dat honre xvc lutheriaenen weeren \| dy souden hebben dy stadt van Luyck te xx \| staeden aengesteken ende sy hadden voer elex daer\|van honnen geselscap een hantfolken savels \| gestroeyt, daer aen wisten sy dy van honnen \| geselscap waeren. \|
	92	Hier volcht dat her Joris \| Munters dye kerck van Curingen aennaem \|
12 mei 1534	93	Anno xxxiiii duodecima maÿ heeft her \| Joris dy kerck van Curinghen aengenomen \| ende eerstmael dy mes daer gesonghen, het \| was densdaechs in dye cruysdaech, her \| Jan hon pastoer was gevlouwen want allen \| syn goet was gearresteert ende hem was ver\|boden mes te celebreeren ende hy was gebannen \| voer 1½ hondertich gouden gulden . \|
		FOLIO 17 v°
	94	Dat tot Zonuwen beernden \|
19 juni 1534	95	Anno xxxiiii den xixsten junÿ syn te Zonuwen \| verbeernt vii huys van Wierix huys tot \| aen dye kerck , het vuer was comen van \| eenen paenhuys. \|
	96	Tot Luyck noch ii luthers gebernt \|
1 juli 1534	97	Anno xxxiiii prima july syn tot Luyck ge\|beernt ii lutheriaenen. \|
	98	Dat Geert Trompets soen Peeter \| van Cueringhen liep ende was custer \|
5 juli 1534	99	Anno xxxiiii quinta july liep meester Peter \| Trompets ewech wederom nae Millen , hy \| was te Curinghen aengenomen om custer te syn, \| hy had by mich geweest tStockroy met den \| eerweerdighen heylighen sacrament. \|
juli 1534	100	Op desen tyt waeren te Luyck gevangen xvii \| oft xviii lutheriaenen daer waeren oeck vrou\|wen onder, daer was een vrou dy seede dese \| plaets en is nyet groot genoch ons isses te veel. \|
		FOLIO 18
januari 1535	101	voetval doen openbaerlyck ende der vader in een \| huys. Item sy moeten gaen vi weegen te \| weeten te Ruesemedouwe , te Vendomen \| Sint Joes , te Romen Sint Jacobs \| ende in Cypers ende deese weeghen moch\|ten sy afflegghen met gelde. Item her Joris \| maeckden dye soen. \|
27 januari 1535	102	Anno voersc. den xxvii januarÿ waerden \| te Tricht gevanghen thien lutheriaenen, \| vii mans ende iii vrouwen dy dye lieden \| al weerdoept hadden. \| Item noch waerdenter te Tricht gevanghen \| wael xxvi lutheriaenen hy onder waerenter \| dy geleden hadden dat sy souden hebben dye \| stadt van Tricht op een licht avont snachs \| in eenen vuer gesatten ende oock hon selfs \| huysen, ende dÿ hedden comen lessen dy hedden \| sy hersteeken.
	103	Tot Tricht \| iii lutheriaenen gedoot \|
		FOLIO 18 v°
1 februari 1535	104	Anno xxxv prima ffebruary syn te \| Tricht III lutheriaenen gedoot, een leventich \| gebeernt dy hem nyet bekeeren en woude, \| een vrou verdroncken ende eenen syn hooft \| affgeslaeghen ende dese luther dy leventich \| gebeernt waert, dy maeckde alsoe grote \| gerucht dat allen dy dit stuck saeghen \| eewech liepen.
	105	Van dye grote \| droeffnis tot Tricht gesciet \|
1 februari 1535	106	Item op den dach voersc. was te Tricht \| alsoe grote droeffnis om dese lutherien \| wil dat desgelycken noyt gesien en had \| geweest, der een woude Burgons syn, \| dy tweede woude Gelres syn, der deerde \| woude Luycx syn, der vierde woude luthers \| syn. \|
februari 1535	107	Item op deesen tyt ginck een vrouw op \| eenen avont haer boetscap doen te [Tricht ende \| haer ontmoeden een manspersoen, dese seede haer] \|\|
		FOLIO 19
	*	dat sy met hem ginck, hy soude haer wael \| leeren lesen, sy en cost a noch b, sy ginck \| met hem, doen sy in syn huys was, ginck hy \| haer leeren ende sy cost alle dinck eer sy van daer \| ginck ende wael lesen, ende sy droech met haer \| luthers boecken, ende doen sy thuys quaem, vraechde \| haer man waer dat sy soe langhe hed gewest, \| doen seede sy, ich heb seyndt leeren lesen ende \| can alle dinck, haer man ginck by den pastoer \| ende seede hem alle dinck ende dat hÿ synder \| huyssvrouw woude onderwysen ende dese lutherye \| soude laeten vaeren, ende dat sy haer bichten \| soude, der pastoer onderwees haer ende \| sy seede, sy woude haer gern bichten, \| haer gebicht hebbende ende geabsolveert \| synde, soe en cost sy nyet een letter meer. \|
februari 1535	108	Sÿ hadden te Tricht in hon kelders staen \| troech ende cuÿpen vol waeters daer \| sy dy luyden in doepden, ende als sy hon herdoepten \| soe deden sy III droppen onder hon tonghe \| ende een op hon hoeft, ende dan moesten sy [eeten] \|\|
		FOLIO 19v°
	*	drÿ vrydaeghen vleesch, dan costen sy alle \| dinck, soe sy seeden ende sy gaeven hon naemen, \| vliegennet, stuver , blanck , sy en \| wouden hon eegenen kersten naem gheven. \| Sÿ seeden sy en hedden eegene profyt vanden \| apostelen oft vanden sancten, mer by tgelt \| creghen sy proffyt. \|
februari 1535	109	Men vant te Tricht twee tonnen vol \| slaechsweerden, daermet hedden sy allen \| dye gheen gedoot dy hedden comen lessen het \| vuer als dy stadt hed staen bernen. \|
	110	Tot Tricht lutheriaenen onthoeft \|
4 februari 1535	111	Anno xxxv quarta ffebruary syn te Tricht dry \| lutheriaenen onthoeft ende sexta februa\|rÿ Vl, nona ffebruarÿ waerenter neghen \| onthoefft. \|
februari 1535	112	Item te Tricht syn oeck iii maechden verdroncken \| dy oeck luthers waeren. \|
		FOLIO 20
februari 1535	113	Item te Born woerder xxxiii gevanghen. \|
februari 1535	114	Item te Tricht was een luther ende seede tot eenen \| anderen dy kersten was, doet mynen raet, gy sult \| alle dinck weeten ende dat hÿ syn kersten ghe\|loeff soude laeten vaeren, het weer al bedroech daer \| dy heeren ende cloesters hon met beholpen, der \| kersten seede, wat sal ick doen, der luther seede, \| ghy sult drÿ vrydaeghen vleesch eeten \| ende der ander deet, doen hy dat gedaen had quam \| der luther ende vraechde wy dat met hem weer, \| hy seede ten heeft mich nyet een zier geholpen \| ende ich weet nu noch men, der ander seede, ghÿ sult dit boecxken onder ur hooft \| legghen als ghy slaepen gaet, ende ghy \| sulter op slaepen, dan sult ghy alle dinck \| weeten, ende hy dede dit oeck \| ende snachts woert hy alsoe dick als een ton, \| ende had hem al zeer qualyck ende syn huyssvrouw \| waerts gewaer ende haelde eenen priester \| dat hy hem bichten soude, sÿn tonghe ende \| synen mont was soe swart als een koel \|\|
		FOLIO 20v°
	*	[ende en cost nyet gespreken dat ment cost verstaen, der \| priester quam ende straeff]de hem dat hy dy kettery \| had aengenomen ende hy vermaende hem dat hy hem \| bekeeren woude ende bichten, hy antworde hy \| woudt gern doen ende hy bichde hem, alsoe bald \| hy hem gebicht had waert hy heel gesont ende \| wael te pas ende woude leven ende sterven gelyck \| een goet kersten mensch schuldich weer. \|
13 februari 1535	115	Anno xxxv den xiiisten ffebruarÿ sÿnter te \| Tricht nog iii luthers onthoeft. \|
februari 1535	116	Item te Tricht is noch een luther onthoeft, \| daer voer geboden was om hem wyt te \| helpen iiii duysent keysers gulden . \|
	117	Twee luthers van Sint Lambrechs Herck \|
17 februari 1535	118	Den xviisten ffebruarÿ syn van Sint Lambrechs \| Herck twee lutheriaenen te Cueringhen \| bracht gevanghen, een man ende een vrouw , \| daer ontliepenter noch wael vi daer waerenter \| onder dy by dat eerweerdich heylich gebenedyt \| sacrament hadden gegeit met honnen vingeren. \|
		FOLIO 21
februari 1535	119	Item op deesen tyt waertenter tAntwerpen \| gevangen xvi lutheriaenen dye weer\|doept waeren, daer was een vrou dy \| geleghen was van kinde ende sy hadt tkint \| wael vertienacht met haer ghehalden dat sys \| nyet en woude laeten kersten doen. Ende \| dye geboeren haddent gemerckt ende nae\|ment kint ende droeghent ter kercken \| ende het woert kersten gedaen, ende doen sy tkint \| thuys brachten, nam dy moder waeter ende \| wies den kinde het heylich doepsel aff ende \| den heylighen creesdom ende weerdoeptent \| ende sy woert gevanghen terstont. \|
	120	Den voetval van Claes Saris \|
25 februari 1535	121	Den xxvsten ffebruarÿ nae het begenckenis \| van Geert Trompets soen dede meester Aerts \| soen Claes den voetval ende Geert Trompets \| met synen vrinden verteerden int Hert op \| den dach voersc. ix gulden , daer waerden \| gecoeckt xii kerpen, item eenen geheelen \| cabbelia, item vyfftich heringhen ende \| xi beckinck, item meester Aert verteerden \| te Lemmen ylias omtrent xxii st. . \|
		FOLIO 21 v°
	122	Een vrou van Sint Lambrechts Herk gebernt \|
? februari 1535	123	Anno xxxv penultima ffebruarÿ \| woert het wyff van Sint Lambrechts Herck \| gebeernt eerstmael herworcht, der heenker \| was der gruen doctoer, Marsilis las \| haer articulen onder tgericht openbaerlyck. \| Item sy had geleeden dat dat eerweerdich hey\|lich sacrament anders nyet en weer dan \| ander broot watmen metten pluys maeckde \| seede sy, sy en had egeen geloeff opt dat \| eerweerdich heylich sacrament. Item men en \| soude dy sancten oft sanctinnen nyet vasten \| noch vieren. Item der een leventich mensch en \| soude hem nyet bichten teghen den anderen, \| her Joris seede haer dat sy soude bidden om \| zielmessen, sy antwoerde wat haer dy \| baeten souden oft helpen, sÿ was wael \| iii vierdel jaer alt. \|
	124	Noch een gebernt van Sint Lambrechs Herck \|
2 maart 1535	125	Anno xxxv secunda martii op eenen \| densdach vander deerder weeken in dy \| vasten, woert der man van Sint Lambrechs \|\|
		FOLIO 22
	*	[Herck gebeernt, eerstmael] herwocht, hy en \| woude hem nyet bichten, hy hed hem gebicht \| seede hy teghen dy luy, dat was doen hy ghe\|pynicht woert, hy en woude dat heylighe \| ghebenedyt cruys nyet draeghen, hy seede \| tot her Joris dat hyt selff draegen soude, her \| Joris baedt hem twee reysen dat hÿ theÿ\|lich cruys woude draeghen, hy had geleden \| dat der pous, ons heer, alle bisscoppen \| ende alle priesters verreders waeren. \| Item men en soude hem nyet bichten der een teghen \| den anderen, hy en had eegheen geloeff \| op dat eerweerdich heylich gebenedyt sa\|crament, dat Ons Lieve Vrouwe dye \| gebenedyde moder Gods ende maget Maria \| anders nyet en weer geweest dan ander \| vrouwen, wat sy cost maken, men en \| soude dy sancten oft sanctinnen nyet vasten \| noch vieren, hy hiet Willem , her Joris \| baedt hem dat hy den jonckers ende elingen \| van myn heer om zielmissen soude bidden, \| doen seede hy dat hy voer hon selven souden \| bidden, het was een raemeker. \|
		FOLIO 22 v°
maart 1535	126	Item honre souden hebben geweest wael xv hondert \| wt den lande van Guylick , ende wt den lande van \| Luyck ende souden hebben getrocken nae Munster \| ende souden Munster hebben ontsat, van daer \| souden sy getrocken hebben nae Amsterdam \| dat oeck infect was, van daer nae Maes\|tricht . Item hon toecomende propheet soude \| te Paesschen neestcomende eerst geboren weerden. \|
maart 1535	127	Item op desen tyt woert Robeerts Cuylen huysvrouw \| bors gesneden ende hy wort gevanghen dyt had \| gedaen, ende der gruen doctoer sneet hem \| syn recht oer aff, hy was van Houthalen . \|
22 februari 1535	128	Item Antonis myns heeren zaelweerders broeder \| woert op Sint Petersdach gesteken in synen \| rechten arm ende hy sterff, dat quam \| om Griet Kerstens wil by een vanden \| muyltiers hadt gedaen. \|
21 maart 1535	129	Anno xxxv xxi martii op Palm sondach waeren \| te Curinghen inden dienst Gods v greven. \|
		FOLIO 23
11 april 1535	130	Anno xxxv den xi aprilis op eenen sondach \| dominica maria geboedt her Joris van myns heeren \| cardinaels weghen dat alle dye gheen dye alde \| ende nieuwe testamenten hedden, dye geprint weeren \| binnen xx jaeren herwaerts int duyts, dat \| sy dy buecken souden brenghen in des pastoers \| oft in des scouteten handen, want sy weeren \| geprint op dy lutheriaensche manyer, ende \| dyese nyet en brochten bennen iii daeghen ende \| men bevonde dat syse hedden, dyen soudemen \| halden voer eenen luther ende men soude met \| hem doen gelyckmen met den anderen luthers \| hed gedaen. \|
	131	Dye doot van her Cornelis \| Drossaten Capellaen \|
14 april 1535	132	Anno xxxv den xiiiisten aprilis op eenen \| gonsdach viel her Cornelis Drossaeten \| cappellaen vanden peerdt ende brack den \| hals ende sterff binnen iii uren daer nae sonder \| bicht oft eÿnich verstant, hy quam vander \| Nieuwerkercken ende was droncken. Requi\|escat in sanctissima pace, Amen. \|
		FOLIO 23 v°
1535	133	Der gruen doctoer woert op deesen tyt te \| Luyck verdroncken, hy had eenen alte qualyck \| onthoefft. \|
juni 1535	134	Anno xxxv in junio waert te Luyck een \| boeswicht gevangen, dye leet dat hunre souden \| hebben vergeert vyff hondertich ende souden onsen \| genedighen heer cardinael hebben eerstmael \| dootgeslaeghen ende daer nae allen dy oversten \| van Luyck , ende ons heer ontboedt desen voer \| hem ende hy gestonts voer myn heer, ende \| myn heer dit aenhorende waert hy weenende ende \| keerden weder nae syn paleys . \|
18 mei 1535	135	Anno xxxv mensis mai die xviii tunc temporis feria tertia ad \| horam decimam vespertinam soror mea Agnes obiit. Requiescat in pace. \|
	136	Hondertich luthers van Amsterdam \|
mei 1535	137	Anno xxv in maÿo waerenter tot Amsterdam \| vergeert hondertich lutheriaenen ende sloegen \| vijfftich vanden weekers doot op een nacht \| ende naemen het raethys in ende sloeghen den \| oversten raetsheer doot ende noch v oft vi burgers \| daer by, ende tgerucht spranck ende doen quamen \|\|
		FOLIO 24
	*	[dye] burghers ende sloegen alle dese ketters \| doot ende dese ketters meynden dy stadt te \| nyete te brenghen. \|
	138	Dye prodamatie voer her Joris \| Munters van dye kerck van Curingen \|
20 juni 1535	139	Anno xxxv vicesima junÿ op eenen \| sondach dede ich dy geboden ende nae dy geboden \| heeft her Hendrick Ffacis van Hasselt dye \| proclamatie gedaen voer her Joris Munters \| dat hy dy kerck van Curinghen hed in erve. \|
	140	Tot Luyck I luther onthoeft \|
22 juni 1535	141	Anno xxxv vicesima secunda junÿ woert \| te Luyck i lutheriaen ~~gebeernt~~ onthoefft, \| hy sterff in syn kettery, hy en woude hem \| nyet bekeeren, het was een doctoer vanden \| Carmelyten dy hem wtleyde.
		FOLIO 24 v°
	142	Hyer volcht dat her Joris Munters \| possessie nam vander kercken van Curinghen \|
23 juni 1535	143	Anno xxxv vicesima tertia junÿ op Sint Jan \| Baptistenavont te ix uren voer middach quam \| her Joris, myn broeder van Luyck ende bracht be\|scheyt van myn heer dat dye kerck van Curinghen \| hem gegeven weer van myn heer cardinael van Luyck \| ende woert van stondenaen in geleyt van her Henrick \| Ffacis voersc. ende nam possessie van dy kerck \| van Curinghen in tegenwoerdicheyt her Willem \| van Cÿnneÿ , cappellaen van Tongeren , myn \| oem Aert, her Aert Munters , Tielman \| Cannarts van Hasselt , meester Lambrecht \| vander Borch als custer , Merten Oems dye \| alde , Willem der boed van Hasselt ende \| ich her Christiaen Munters . \|
	144	Tot Curingen i luther onthoeft \|
24 juli 1535	145	Anno xxxv den xxiiiisten july woert Goerken \| van Wiemertinghen onthoeft, hy was luthers, \| syn lichaem waert geworpen onder den raet\|boem ende syn hoefft opt raet in eenen staeck \| teenen spiegel, hy had geleden datmen dy \| sancten ende sanctinnen nyet vasten noch vieren en soude, \|\|
		FOLIO 25
	*	[noch der een sterflyck mensch tegen den anderen nyet \| bichten en soude. Item dy papen goeten smalt op dÿ \| hoefden van dy bilderen, dan seeden sy dat sy mira\|kel deden. Item hy hen geloeffde nyet in weerdich \| heylich gebenedyt sacrament, ten woer anders nyet \| dan gebacken in eenen oven wattetpluys cost maken; \| in den aflaet ende had hy oeck egeen geloeff, het \| weer al bedroch ende bovery, hy weer geordineert \| om tgelt wt den luyden te hebben. Item Maria, dy ge\|benedyde moder Gods en weer nyet beter dan ander \| vrouwen. Item dat dy luyden hon bichden, hedden \| dy papen geraeden ende geordineert om tgelt te hebben \| van hon, binnen corten jaeren soude hon geloeff \| overal syn. Item men soude in dy vasten vleesch \| eeten, Ons Lieff Heer en hedts nyet verboden al \| heddent dy paepen verboden. Item dy pousen, dy papen \| weeren al duvels om dy lieden te bedrieghen. \| Item sy weeren messiam verwachtende dy hon verlossen \| soude. Item dy deesen luther onthoeffde was Michiel \| Coemeten ende had een wen geweest vanden wen\|hoff van Beerl in Haspegouwe , dy procu\|reers hadden hem gebannen ende hy had in trapperts \| torn te Luyck gevangen geseten ende myn vrou \| van Beerl had hem verlost ende doen naem hy \| Sinttruyen het mes aen om henckdieff te syn \| in spyt van den procureers.]
		FOLIO 25 v°
	146	Boerlet \|
24 juli 1535	147	Op den dach vorsc. anno xxxv is te Luyck onthoefft \| Borlet een wael sprekende man, het was myns \| heeren mombaer geweest, het was I burgher van \| Luyck ende wat hy dede dat was gedaen, het \| was een vande verreders van Luyck geweest. \|
	148	Monasterium \|
24 juni 1535	149	occubuit cece truciter supe\|rata furore, \| urbs anabaptiste grata monasterii. \| Anno xxxv op Sinte Joans Baptisten \| dach tsaevons te x ende xi uren woert Munster \| ghewonnen vanden bisscop van Munster , drÿ \| hondertich knechts naemen dy stadt in ende \| daer en was nyemant dy hon hed weederstaen, \| daer waerter van Munster dootgeslaeghen \| xi duysent. Item der joncker van Gorsleuwe \| woert syn hooft gecloven tot in syn hert met \| eenen slaechmes, soe bleeff hy daer. Item syn \| huyssvrouw ontquaems, sy woert al heymelyck \| versteycken ende liep achter lande met eenen \| anderen van by Cortesem . Item der joncker \|\|
		FOLIO 26
	*	[van Guychhoven blever oock doot. Item Melchior \| van Sint Lambrechs] Herck oeck. Item dy stadt van Munster \| was soe wt verhongert dat sy leyder soden ende \| atent, item honden ende catten moesten sy oeck eeten. \|
	150	Van den coninck van Engelant \|
augustus 1535	151	Anno xxxv in augusto heeft der coninck \| van Engelant doen onthoeffden synen bisscop, den \| ziegelier, den prior met iiii oft v monicken \| met hem dat sy hem hadden berispt dat hy syn \| eyghen huysvrouw had eewech gejaecht ende syn \| boelscap had getrout, ende hy was geheel luthers. \|
	152	Van dy van Hasselt dat sy wtgetrocken waren \|
augustus 1535	153	Hasselt het hevet gedaen ur overmoedich palen \| dat ghy nu onsen cardinael een duisent \| rosennobels sult betaelen \| Hasselt heddet uch te voren meer bedacht \| soe en weert gÿ twient in des cardinaels \| hacht. \|
		FOLIO 26 v°
	154	Den afflaet \|
15 augustus 1535	155	Anno vyff ende dertich den xvsten augusti \| op Onser Liever Vrouwer Assumptionis dach was \| den afflaet te Curinghen , den wellighen papa \| Paulus tertius had gesant, ende allen tvolck van \| Curinghen bichde hem ende ginck ten eerweerdigen \| heylighen sacrament ende vasde donredach, vry\|dach ende saterdach eer sy ten heylighen sacrament \| ginghen, ende ellick priester had dy macht het \| volck te absolveeren van allen sunden, ende een \| yegelyck dye weeghen schuldich was dye mochse \| afflegghen ende ander duechdelycke wercken \| daer voer doen, wtgescheyden dy reÿnicheyt \| hadden geloefft. Item dye geloefft hadden in cloester \| te gaen ende Jerusalem , deese puntens \| en mochten sy nyet aff legghen ende deesen \| afflaet was door heel kerstenryck om Onsen Lie\|ven Heer te bidden dat dye R. M. victorie mocht \| cryghen teghen dy vermalendyde Turcken ende der \| keyser wart op dit selff pas Tuynis . \|
		FOLIO 27
18 januari 1536	156	Anno xxxvi den xviiisten januarÿ hebben dy van \| Hasselt het vonnis gewonnen teghen dy van Zonuwen \| vanden heyden, dy costen van Zonuwen liepen wael op ii m brabants gulden . \|
29 januari 1536	157	Anno xxxvi den xxixsten january is \| te Luyck i lutheriaen leventich gebeernt, het was \| een doctoor, hy cost griex, hebreusch, latyn, wals \| ende ditsch, hy en woude hem nyet bekeeren, hy \| seede wat hem Onse Lieve Vrouw gebenedyt \| soude connen gehelpen, sy en weer anders nyet \| dan een ander vrou, hÿ en had egheen geloeff \| in dat eerweerdich heylich gebenedyt sacrament, \| ten weer nyet dan broot inden oven gebacken, \| men had hem eenen priem doer syn tonghe \| gesteken. Onse genedighe heer dy soude \| hem hebben gegeven een beneficium hed hij hem \| willen bekeeren. \|
		FOLIO 27 v°
	158	Dy compositie van dye vrou van Sint Lambrechs \| Herck \|
15 februari 1536	159	Den xvsten ffebruarÿ woert dy vrou van Sint \| Lambrechts Herck wtgelaeten, sy hiet luthers syn \| ende sy componeerde voer haer ende haeren huysheer \| dy oeck luthers hiet syn, voer hondertich aen\|gelotten sonder allen costen. \|
16 februari 1536	160	Den xvisten ffebruarÿ woert tot Hasselt gevanghen \| i lutheriaen dy tot Munster weerdoept was, hy \| had den coninck Jan vander Leÿ dy coninck \| hiet syn, eenen eet gedaen ende gincks God ende \| allen Gods heylighe sacramenten aff, sy hadden \| eenen eemer vol waeters met hen staen op \| dy merct te Munster ende soe woert hy weer\|doept. Item dy hen nyet en wouden laeten weerdoepen, \| dy woerden van stonden aen onthoefft. Hensken \| van Colen dy en woude het heylich kersten \| geloeff nyet affgaen ende en woude hem oeck \| nyet laeten weerdoepen, hy hed hem liever \| laeten doden duysentich werff ende doen woert \| hÿ van stonden aen onthoefft. \|
		FOLIO 28
	161	Van een luthersche vrouwe \| tot Aeken \|
19 februari 1536	162	Anno xxxvi den xixsten ffebruarÿ was tot \| Aeken een vrouwe zieck totter doot toe ende dÿ \| geboeren liepen om dat eerweerdich heylich sacra\|ment ende dat sy haer bichten soude, der priester \| quam met Onsen Lieven Heer ende doen hÿ daer \| quam by deese ziecke vrouwe, soe en woude \| sy nyet spreken wat der priester haer on\|derwees ende baedt ende smeeckde, ten eÿnde \| doen hy nyet verwinnen en cost ginck hy weder\|om ter kercken waert met Onsen Lieven Heer, \| over een ure oft ii doen ontboedt dese ziecke \| vrouw den priester weederom, sy woude haer \| bichten ende dat eerweerdich heylich sacrament \| ontfanghen, der heer quam met Onsen Lieven \| Heer ende sy spraeck haer bicht maer ghe\|veysdelyck want doen der heer haer Onsen \| Lieven Heer gaff, doen bleeff dat eerweerdich \| heylich gebenedyt sacrament liggen op haer tonge \| oft daer op geprint hed geweest, ende sÿ \| sterff terstont ende dy heeren vander kercken nae\|men cleyn instrumenten om dat heylich sacrament \| vander tonghen te cryghen mer sy en costen, \|\|
		FOLIO 28v°
	*	[doen sneeden] sy dy tonghe aff ende haelden dat \| eerweerdich heylich gebenedyt sacrament ter kercken\|waert met groter reverentien ende hebben \| dat eerweerdich heylich gebenedyt sacrament \| op dy tonghe in gelas beslaeghen, sy was \| luthers ende weerdoept. Dit mirakel lieten \| dye heeren van Aken onsen genedighen heer \| cardinael weeten ende ons heer dedet op alle \| plaetsen vercundighen dat dit aldus gesciet weer. \|
	163	Te Cueringhen i lutheriaen \| onthoeft dye weerdoept was \|
28 februari 1536	164	Anno xxvi penultima ffebruarÿ smaendaechs \| te vastelaevont woert onthoeft der luthe\|riaen der weerdoopt was te Munster , synen \| naem was Peter Keerselaers van Sint \| Lambrechs Herck ende het was een segher , syn \| articulen waeren: hy had hem laeten weerdoe\|pen alleen inden naem des vaders ende ver\|saeckde syn eerste doepsel ende alle Goeds lieve \| heylighen, doen hy weerdoept was doen seede \| der coninck Jan vander Leÿ , nu syt gy alsoe \| reyn als oft ghy eerst [queempt van ure] \|\|
		FOLIO 29
	*	moder lichaem ende het was des coninghen \| meyninghe het lant van Luyck te brenghen \| onder hon geloeff, ende dy hon geloeff nyet aen\|nemen en wouden, dye souden sy dooden. Item dese \| Peter sterff zeer kerstelyck, hy had veel \| zielmessen, hy had den kerckhoeff ende syn hooft \| woert op traet gesatten, hem woert den kerk\|hoeff gegonnen dat hy soe kerstelyck sterff, \| hy baedt onder tgericht dat eenyegelyck \| quaet geselscap soude schouwen, hy weere \| met quaet geselscap toecomen. \|
	165	Vanden quaeden roep \|
maart 1536	166	Op deesen tyt quam in dlant van Luyck \| eenen quaeden roep dat dy capruÿnkens hen \| gereet maeckden ende wouden comen onsen heer \| straeven ende opt dlant van Luyck slaen daer \| van dat der huysman zeer vervaert was. \|
	167	Dat Marsilis kinder geformt waerden \|
18 maart 1536	168	Anno xxxvi altera Geertrudis woerden ghe\|formpt op Marsilis camer Marsilis kinder \| Lysken , Lynken ende Heynken ende oeck myns \| heeren hoeffmeesters soenken; item Heynken Marsilis \| soen woert oeck clerck gemaect op dit pas. \|
		FOLIO 29 v°
	169	Dat hem een canoninck selver heeft verhangen \|
30 maart 1536	170	Anno xxxvi penultima martÿ heeft hem een \| canoninck van Sinte Bartholomewis van \| Luyck tot Hoey verhanghen wt desperatien \| dat syn boelscap van hem was geloepen ende allen \| syn denck genomen had, doen ginck hy wonen \| te Hoÿ met synre moder ende verhinck hem. \|
	171	Van den lantdaech tot Luyck \| gehalden [van onsen genedige heer] \|
29 maart 1536	172	Anno xxxvi altera translationis Sancti Lamberti \| hiel myn heer te Luyck eenen lantdach, ich was \| op dat selff pas daer. \|
1 mei 1536	173	Anno xxxvi prima maÿ mane hora prima \| obyt myn heer van Eggermont , myns heeren \| neeff, hy was op Hoey gestalt van myn heer, \| dominus cardinalis multum tristabatur de \| morte ejus. Item hora quarta post meridiem op desen \| selven dach woert Eggermont begraeven \| ad Cruciferos. Wouter van Aechel ende ich waeren \| int graff daer hy soude ligghen, daer stonden \|\|
		FOLIO 30
	*	[vier loten sercken ende een holten, der een \| was her Everaert,] hy by woert Eggermont \| gesatten. Requiescant in sanctissima pace. \| Voer Eggermont woerden gedraeghen hondertich \| toertsen ende xviii. \|
1 mei 1536	174	Anno xxxvi prima maÿ sanck her \| Joris dye hoechmes ende doen hy gesonghen \| had Sursum corda, doen creech hy een quaede \| vlaege in syn hooft ende moest vanden altaer gaen ende en cost nyet voerts gecelebree\|ren. \|
4 mei 1536	175	Anno xxxvi quarta maÿ heeft een \| soech eenen kinde dat lach in dye wieghe \| syn aensicht affgebeten ende het kint sterff \| terstont, ende syn broerken van iiii oft v jaeren \| was spelen geloepen ende dit kint quam weder \| over een halff ure ende sach dat kint syn \| aensicht affgeten was ende liep van grammeyt \| inden oven, ende dye moeder ginck backen \|\|
		FOLIO 30v°
	*	[ende heydten den oven, ende daer ver]blisde dit \| kint oeck, ende doen vader ende moeder dit \| druckelyck stuck vernaemen, woerden \| sy van stonden aen wt honnen sinnen ende moesten \| gebonden weerden. \|
4 mei 1536	176	Quarta maÿ sterff her Robrecht ons heeren broeder \| in Vrankryck . \|
7 mei 1536	177	Septima may op eenen sondach waert \| dy zoen gemaeckt tusschen Ffrans der \| Guld ende syn partye. \|
mei 1536	178	Op deesen tyt sachtmen voer een waerach\|tighe tÿdinghe dat des hertoghen van \| Gelre huyssvrouw weer gelegen van eenen \| jonghen soen, dwelch nyet waer en was. \|
14 mei 1536	179	Anno xxxvi den xiiii maj dominica cantate \| smorghens waeren dy Fransoysen weederom \| geweest voer Beÿlÿoen ende haddent \| belacht ende meyndent hebben ingenomen \| gelyck sy oeck meynden te doen op den \| vastelavont lestgeleden. \|
		FOLIO 31
	180	Hier volcht dat der wy\|biscop tot Hasselt quam vermen \|
29 mei 1536	181	Anno xxxvi den xxix maÿ quam \| dy wybisscop N. Gedeon tot Hasselt ver\|men in Sint Quintens kerck , daer waerter \| wael voernoen gevermpt een duysentich, \| ich waert peteren van honre drÿ, te weeten \| van Willem Custers , Heynken Urselens ende \| van een van Zonuwen , Mewis Quyryns soen, \| synen naem was Quyryn . \|
30 mei 1536	182	Penultima maÿ bant ich hon den verm\|doeck, te weeten Joannes Hoens dochter Anna , \| Iken van Crutsen , Meechten Berbken , Pelenders \| soen Christiaen , [Vranck Huyben soen Wouter \| Peter Baert van Spalbeeck soen Heynken ] \| Jan Pas dochter Berbken , Juet van Bael\|reberch dochter Mechtelt , Juet Tymmermans \| dochter Anna , Croonens soen Willibrordus , \| Lynken Peters dochter Lysken ende Wouter \| Ruysen dochter Maria . \|
		FOLIO 31 v°
31 mei 1536	183	Anno xxxvi ultima maÿ hebben her Aert \| Munters ende ich hon dy vermdueck affgedaen \| ende honre was binnen Curinghen soe cleyn soe groot \| wael twee hondertich ende xvi dy gevermpt \| waeren. Item hyer waerenter onder dy alt waeren \| xx, xxx ende veertich jaer. \|
1 juni 1536	184	Prima junÿ heb ich honre noch twe ende \| vyfftich vermdueck affgedaen. \|
5 juni 1536	185	Quinta junÿ smaendaechs in dye Penxt heylich daech \| troude der coninck van Engelant eens coopmans dochter, \| hy had syn iide huyssvrouw doen onthoeffden. \|
11 juni 1536	186	Anno xxxvi undecima junÿ sterff Erasmus \| Rotorodamus ende doen hy sach dat hy sterven \| soude, dede hy allen syn buecken verbernen. \|
1536	187	Desen somer is oeck gestorven des coninghen \| van Vranckryck soen, der Dolfin. \|
12 juni 1536	188	Duodecima junÿ gingen dy van Antwerpen processie om peys \| ende vrede te hebben, voer dat eerweerdich heylich gebenedyt \|\|
		FOLIO 32
	*	[sacrament woerden gedraeghen meer dan vii \| hondert toertsen.] \|
20 juni 1536	189	Anno xxxvi vicesina junÿ omtrent xi uren \| voer middach viel Jan van Tricht op staet \| doot van Goewaert Pelsers huys te Broeck . \|
23 juni 1536	190	Den xxiii junÿ ontfinck Claes Munters \| soen possessie van Sint Aechten altaer . \|
	191	Vanden brande van Delft \|
3 mei 1536	192	Anno xxxvi ipsa die exaltationis \| Sancte Crusis hora secunda post meridiem \| bernden te Delft ix duysent iii hondert \| ende xxxiiii huyser aff vander rycker luyden \| huyser, allen ermer luyden huyser bleven \| staen ende daer en blever may iiii rycker \| luyden huysen staen. Het coern ende tgreyn \| dat daer verbeernde en costmen nyet wyt \| gespreken. Een maecht van eenen becker \| had vier wt geworpen ende daer van quaemt. \|
		FOLIO 32 v°
4 juli 1536	193	Anno xxxvi quarta july op eenen densdach \| trocken myns heeren eelinghen ten oerlich \| waert den keyser te dienst, het was \| Warris ende Weehoy met een twintich peert. \|
5 juli 1536	194	Quinta july trock Hoffvallis met een \| deel ruyters den keyser te dienst. \|
10 juli 1536	195	Decima july trock myns heeren van Nassou \| broeder met een halff hondert ruyters den \| keyser te dienst. \|
6 juli 1536	196	Sexta july quaemen te Millen ende op dy \| dorpen rontsom wael ix oft x veeynken \| overlensche knechts ende laghen daer acht \| daeghen lanck ende hielen vrÿmerckt \| te Millen op den dries, sy hadden daer een \| raet ende een galge gestelt, daer waerenter \| onder dy svrydaechs ende saterdaechs vleesch \| aeten. \|
30 juli 1536	197	Penultima july que erat dominica prima de sapientia \| heb ich der kercken van Curingen gescenckt een swart \| fleuweele bors om dat eerweerdich heylich [gebenedyt] \| sacrament daerin den ziecken te dragen, costende vi½ gulden \| hesselts . \|
		FOLIO 33
7 augustus 1536	198	Anno xxxvi septima augusti ende dy daegen \| daernae woerter te Luyck iiii gehanghen \| dy weederom comen waeren ende waeren ingescreven \| ende hadden soudt getrocken vanden keyser . \|
	199	Vanden huys van Gors\|leuwe dat tot Cueringen bracht [woert] \|
augustus 1536	200	Anno xxxvi in augusto woert het huys \| vanden joncker van Gorsleuwe te Cueringhen \| opt huys bracht. \|
	201	Dat dy Burgonsche Peroe\|nen bestormden \|
25 augustus 1536	202	Anno xxxvi altera Bartholomei op eenen \| vrydach woert Peroenen bestormt van \| myn heer van Nassouwe ende daer bleventer \| inden storm iii½ hondertich knechts, meester \| Aert dy scrynemeker ende Goewaert van Hoel\|raeck bleven daer. \|
8 september 1536	203	Ipsa die nativitatis Marie semper Virginis nae der noenen \| hebben sy Peroenen wederom bestormt ende daer bleventer \| ix hondertich landsknechten, item Swaeneborch blever oeck. \|
		FOLIO 33 v°
	204	Hyer volcht dat Marsilis \| myn broeder mich gichden \|
12 september 1536	205	Anno xxxvi duodecima septembris het \| densdaechs in ons kermis tuschen viii \| ende ix uren voermiddach voer her Aert Mun\|ters huys op dy banck, heeft mich Marsilis \| Munters myn broeder gegicht in xxxv \| brabants stuver erfflyck aen dy herbergh \| op den heeren weech, geheyten den Wyngaert\|ranck , altyt vallende Sint Remeysmis, \| in tegenwoerdicheyt van Geert Spierinx \| ende Geert Swennen scepenen , ende Jannes \| Heytmers, scepenclerck wellich oeck was \| myn mombaer. \|
	206	Van dy aftreckenge \| van Peronen \|
13 september 1536	207	Decima tertia septembris syn by Burgonschen \| opgetrocken van Peronen , dese legher heeft \| myn heer van Nassouwe gecost xlii tonnen \| gouts. \|
		FOLIO 34
	208	Dat dye scepenen van Vlier\|mael hon genachten tot Hasselt hielden \|
22 november 1536	209	Anno xxxvi den xxiisten novembris op eenen \| gonsdach hebben dye scepenen van Vlier\|mael hon genachten gehalden tot Hasselt , \| het was tot Hasselt geroepen dat mense altyt \| te Hasselt soude halden. \|
	210	Vander stadt van Tricht \| dy versiegelt is by het lant van Luyck \|
november 1536	211	In novembri syn dy van Tricht versiegelt by onsen \| genedighen heere cardinael. \|
	212	Een onthoeft dye eenen quaden eedt had gedaen \|
2 december 1536	213	Anno xxxvi secunda decembris is tot Luyck \| een onthoefft dy eenen valschen eedt had \| gedaen, eerstmael woert hem gesneden een \| slip in syn tonghe, daernae waerden \| hem syn twee vorste vingher affgehouwen \| ende daer nae syn hooft. \|
	214	Op Sint Pouls conversionis dach \| track ons heer C. nae Bruesel \|
25 januari 1537	215	Anno xxxvii ipsa die Sancti Pauli conversionis \| track ons genedighe heer cardinael nae Bruessel \| ende daer waert ghehalden eenen lantdach. \|
		FOLIO 34 v°
	216	Dye doot van Pouls der cleersnyder \|
3 februari 1537	217	Tertia ffebruary tsavonts tuschen vi ende vii uren \| op eenen saterdach woert Pouls der cleersnyder \| doet geslaeghen van Willem Meynen ende Willem \| liep ten Augustynen . \|
6 februari 1537	218	Sexta ffebruarÿ is tot Hasselt geboden dat allen \| leenluyden souden gereet syn met honnen geweer \| om wyt te trecken alsmen dye clock sloeghe. \|
8 februari 1537	219	[Anno xxxvii octava ffebruarÿ woert Willem \| Meynen vanden cloester ghehaelt der Augusty\|nen van Hasselt doer beveel van onsen heer \| cardinael.]
8 februari 1537	220	Anno xxxvii octava ffebruarÿ quaemen van \| Zonuwen twee jonghe kinderen, ii gebruerkens \| te Herkenroy ter spenden, ende tsavonts doen \| sy thuyswaerts gaen souden, verdoelden sy in dye heyde \| ende storven daer in dye heyde tsaemen. \|
		FOLIO 35
14 april 1536	221	Anno xxxvi op goede vrydach tot Ausenborch \| op den cant van Vlaenderen naem i priester een \| stuck rentvleesch ende staect ter vinsteren wyt \| dat alle menschen saeghen, ende hÿ gincker aff eeten \| ende dit stuck rentvleesch waert soe zeer bloeen \| dattet bloet ter scotelen wt liep. \|
1536	222	Item in dit selve jaer in dye stadt voersc. saeten \| dry vrouwen by malcanderen ende ginghen \| groot met kinde ende seeden tot malcanderen, \| wat onse Lieve Vrouw gebenedyt cost maken \| voer ander vrouwen alsoe balde sy dese worden \| gesproken hadden, vielen sy dael ende storven \| ende bleven alle drÿ dooert verveerenis ende \| dÿ kinderen storven oeck sonder hon doepsel. \|
21 februari 1537	223	Anno xxxvii op Sint Peters avont te vi \| uren nae middach waest een alte verveerlyc\|ke weder van donre, blixem, haegel, regen \| ende wint waervan het volck zeer ver\|veert was wantet noot gesien en had geweest \| op alsullighen tyt. \|
		FOLIO 35 v°
maart 1537	224	Op deesen tyt woert te Bruessel een doctoer leventich \| geveerdelt der wellich den twist had gemaect \| tuschen den coninck van Engelant ende syn eerste \| huyssvrouw, des keysers muy. \|
	225	Van eenre vrouwen van Mecchelen \|
maart 1537	226	Op deesen selven tyt was tot Mecchelen een vrouw \| ende sy had een zoenken dwelch sy ophiel voer \| tvier, ende dy moder seede totten kinde, ist dat \| ghÿ noch meer int bed pist, soe sal ich ur \| kulleken affsnyden, ende dit hoerde haer ander kint \| van iiii oft vyff jaeren, ende dye moder leede het kint \| in dye wieghe ende ginck uchteren by haer \| geboeren, ende doen sy thuys quam, doen seede \| het kint van iiii oft v jaeren, moder het kint \| en sal nyet meer in syn bed pissen, ich heb \| hem syn kulleken affgesneden, dÿ moeder \| dit horende woert seer toornich ende smeet dit kint \| soe zeer dat sterff, ende dat syn kulleken aff had \| sterff oeck, ende dy moder wt desperatien ginck \| haer verhanghen. \|
3 maart 1537	227	Anno xxxvii tertia martÿ woert Willem Meynen ont\|hoeft ende op een raet gesatten, her Joris leyde hem wt. \|
		FOLIO 36
	228	Vanden sneu dye tot Bruesel is gevallen \|
15 maart 1537	229	Anno xxxvii decima quinta martÿ wast te Brue\|sel soe seer gesnout dat noet man desgelycken \| en had gesien, wy alt dat hÿ oeck was, ende \| daer ginck een vrou haer boetscap doen ende \| der sneuwe viel aff vanden daeck op haer ende \| sy versmachde onder den sneuwe. \|
25 maart 1537	230	Op Onser Liever Vrouwen annunciationis dach \| woert te Curinghen i luther bracht, hy was van \| Peelt . \|
	231	Van twee lutherianen dy \| by Zonuwen hadden sitten leeren \|
30 maart 1537	232	Anno xxxvii op goede vrydach hebbenter twee \| geseten by Zonuwen in een huelsthaeghe \| ende leerden malcanderen luthery. \|
29 april 1537	233	Penultima aprilis op eenen sondach quam geheel dy taffel van [Sinte Geertruyt].
? ? 1537	234	Op deesen tyt quam een quaeden roep int lant van \| Luyck wy dat der lantgreeff van Hesse hem \| gereet maeckde ende woude op dlant van \| Luyck slaen, ende dat iiiic peerdt ende vim voetknechs \| over dy Maese leghen ende sy hedden eenen stommen heer. \|
7 mei 1537	235	Septima may smaendaechs in dy cruysdaegen quaemen dy dorpen \| te weeten Kermpt , Alken , Beringen , Ham , Beverloÿ etc. waeken \| te Hasselt doer den quaede roep dy hier was comen. \|
		FOLIO 36 v°
8 mei 1537	236	Octava may hebben dy dorpen vorsc. tot Hasselt gemonstart. \|
	237	Der wen van Colen \|
16 mei 1537	238	Anno xxxvii den xvisten maÿ op eenen gonsdach \| woert opt voerhoeff te Curinghen onthoeft der \| wen van Colen , hy hiet Kerst, hy sterff zeer \| kerstelyck, hy had den procurator van Colen doot. \|
	239	Der luther van Peelt \|
16 mei 1537	240	Op den dach voersc. is oeck onthoeft onder tgericht \| der lutheriaen van Peelt , hy hiet Wouter , doen \| her Joris hem had onderweesen dat hy hem bichten \| soude, antwoerde hy, mynen geest heeft mich te \| nacht geraeden dat ich mich nyet bichten en soude, \| ende doer veel informatyen dy her Joris hem gaff, \| heeft hij hem noch gebicht mer kaelycken, hy liep \| ter bichten waert oft hy tot eenre soppen hed ge\|loepen, hy hed wael gewilt dat allen dye \| priesters honden hedden gheten, item dy dy priesters \| eerden, weeren ergher dan Judas, item hy soude \| meer voetsels hebben van eenre soppen te eeten \| dan hy soude hebben vanden eerweerdighen heyligen \| gebenedyden sacrament, item vanden sancten ende \| sanctinnen en maeckde hy eegeen werck aff. \| Doen Michiel Coemeten hem syn haer aff schoer, seede \| der luther, o wat onsalighen scheeren sal uch dit \| syn, item hy en woude dat heylich gebenedyt \|\|
		FOLIO 37
	*	[crucifix nyet draeghen, hy seede, het] soude \| hem verlaeden, hy ginck al bloots hooffts \| ter galghen waert. \|
	241	Vanden haegell \|
18 mei 1537	242	Anno xxxvii den achtiensten maÿ tsavons nae \| Onser Liever Vrouwen loff hevet soe seer ghe\|haegelt datmen den haegel wael hed ghe\|scupt met wenden. \|
	243	Dry lutheriaenen gebeernt \| tot Antwerpeen \|
19 mei 1537	244	Anno xxxvii den xixsten maÿ op Penxtavont \| sÿn tot Antwerpen gebeernt iii lutheriaenen \| leventich, dy hon nyet bekeeren en wouden, \| ende daer woerden oeck verdroncken luthers vrou\|wen dy luthers waeren iiii oft v. Daer waerenter \| twee van Sinttruyen gevanghen, man ende wyff. \|
	245	Dy sengers van Diest \|
20 mei 1537	246	Anno xxxvii smaendaechs in dy Penxtheylich daech \| op den omganck quaemen dy sengers van Diest \| ende songhen dye mes in ditscant, het was meester \| Tomas Lamparts met synen gesellen ende dy \| van Hasselt , her Aert van Achel ende der schoelmeester \| [van Hasselt ].
		FOLIO 37 v°
12 mei 1537	247	Anno xxxvii in dye weeck voer Penxten \| woerden allen dye waeghens gecommert dye tot \| Antwerpen ende te Mecchelen waeren comen \| ende sy moesten dy bussen vueren nae den orlich. \|
22 mei 1537	248	Te Penxten sgondaechs in dye quatertemper \| quaemen doer Cueringhen een dertich peert den \| keyser te dienst. \|
26? mei 1537	249	Den xxxvi maÿ quaemen doer Curinghen ix \| peert tot den waeghens dy gecommert waeren \| om dy bussen te vueren. \|
27? mei 1537	250	Den xxxvii maÿ quaemen door Cueringhen den \| keyser te dienst een dertich ruyters. \|
1537	251	Op desen tyt was myn heer cardinael van \| Luyck coninck te Bruessell vanden voetbogen. \|
16 april 1537	252	Item anno xxxvii in aprili omtrent den xvisten aprilis woert Hedden opgegeven \| in sconingen handen, der cappeteyn van Hedde hiet Sanson, daer was een \| verreder op dy tslot verriet ende worp eenen brieff int heer vanden \| coninck van Vrankryck ende daerin stont wy dat syt souden bestormen \| ende waer dat slot alder swaexste weer, ende het quam wt, ende dese \| verreder waert leventich geveerdelt ende dy stucken worpen sy in \|\|
		FOLIO 38
	*	[in dye Mase oft in dy Hene ende dy vanden slot begeerden gesalveert \| te] syn, ende der coninck gaff hon hon lyff ende mochten alsoe veel met \| draegen als sy mochten ende int aff trecken sconck der coninck hon den wyn. \|
27 mei 1537	253	Anno xxxvii vicesima septima may op \| eenen sondach tsavons te ix uren quam der \| legaet te Luyck in ende alle collegiaet kercken, \| alle abdyen, alle cloesters ende alle ambochten \| haelden hem in met processien, met groter trium\|phen ende doen sy aen Lambrechts munster \| quaemen, songhen sy Te Deum laudamus, ende \| opden choor Sinte Lambrechs songhen sy Veni \| sancte spiritus, ende der legaet gaff op alle plaetsen \| den volck dye benedictie, item meester Jan \| Witten Savagie ende allen dy burgemeesters \| reeden den legaet teghen, item dy canonicken \| ende dy burgemeesters schencden den legaet \| ypocras ende den besten dranck dyen sy crygen \| costen overvloychlyck, item sy schenckden hem \| ii silveren manden vol sockers ende ander \| custelyck cruyt. \|
mei 1537	254	Item opt slot van Hedde vonden dy van Vranckryck ii½c gesalten \| verken sonder het ossenvleesch ende het rentvleesch, item iiiic poensele \| wyns, item vc mud gemalen corns vonden sy oeck. \|
1 juni 1537	255	Anno xxxvii prima juny altera venerabilis \| sacramenti post prandeum viel Marsielis soen \| Heynken in dye overste graeve vander oversten \| brugghen opt hoff , alt synde vii oft viii [jaeren] \|\|
		FOLIO 38v°
	*	ende Philippken Marsilis soenken was by Heynken \| op dy brugghe, dye liep ende seet synder moder, \| Philipken was iii jaer alt. \|
12 juni 1537	256	Anno xxxvii duodecima junÿ trock ons \| genedighe heer cardinael nae Ryssell . \|
	257	Tot Amsterdam luthers gedoot \|
1 april 1537	258	In dit selve jaer seynt Paeschen synter tot \| Amsterdam ghehanghen lutheriaenen soe \| mans soe vrouwen xxxvi, metten voeten \| opwaerts dy allen weerdoept waeren. \|
1537	259	Item Tsirck hebben iiii vermalendyde priesters \| genomen dat gebenedyt bilt van Onser Liever \| Vrouwen ende hebbense geworpen seer hardelyck \| ter eerden ende ginghen op het bilt sitten ende be\|pisdent ende beschedent ende tsavons hadden \| sy hon hooft aff, sÿ waerens al weert wat \| doot datmen hen aen hed gedaen. \|
		FOLIO 39
	260	Vanden struysvogell \|
11 juni 1537	261	Anno xxxvii undecima junÿ op eenen \| maendach is hÿ doer Cueringhen doer gegaen \| eenen struysvogel, sy leydden hem met eenre \| coorden, het wyfken hyervan en leet may eens \| sjaers, scilicet in junio, alsdan sieget nae een \| sterre alsoe bald alst dy ster aengesien heeft, \| dan leget van stonden aen een ey, ende dan en \| willet dat ey nyet aensien ende berghet onder \| den savel, ende doer dy hitte vander sonnen \| soe woerdt gegenereert een jonck ende \| dan gevet jonck eenen creet, ende alst \| wyffken deesen creet hoort, doer dy natuer \| kennet deesen creet, soe loeptet nae dat \| jonck ende voedet op, ende dese struys is \| corpulent ende heeft voeten gelyck een kau \| ende en vliecht nyet hoech doer syn corpulentie, \| ende ten heeft egeen meerre viant dan \| i peert, item het eet yserstoel, speen ende \| haver. \|
11 juni 1537	262	Op den dach voersc. tsavonts te xi uren bernden \| te Hasselt den horen bycans aff. \|
		FOLIO 39 v°
	263	Tot Luyck een jonge selver verhanghen \|
juni 1537	264	Anno xxxvii in junio heeft hem te Luyck \| op dy Pondyl een jonghe van xv jaeren verhangen. \|
	265	Dye destructie van Sint Pou \|
15 juni 1537	266	Anno xxxvii decima quinta junÿ hebben dy Bur\|gonsche Sint Pouw gewonnen, daer bleventer \| van binnen der stadt omtrent iii duysent, item \| het gelt dat sy daer vonden deylden sy met scotelen, \| item iiii van Hasselt quaemen eerstmael in \| dye stadt ende dye stadt staeken dy Burgonsche \| in eenen vuer, item tSint [Pou ] stont een metaelen \| vent, dy hebben dy knechts van Aeken bracht \| in dy stadt van Aeken , item binnen Sint Pou \| woerden verslaeghen vyff hondertich elinghen, item \| het geschut dat dy Burgonsche binnen Sint Pou \| hebben gevonden dat was zeer crechtig, deese \| stadt was soe groet als Diest ende vonden \| daer binnen provaen voer een jaer. \|
? ? 1537	267	Ons genedighe heer cardinael heeft den Burgonschen \| geleent xx hondert duysentich sonne croonen \| ende heeft hen geschenckt x hondert duysent croonen . \|
		FOLIO 40
? ? 1537	268	Item Diest woert geschat te hulpen den orloch op \| vi duysent kaerlis gulden binnen vi maendt. \|
? ? 1537	269	Item der [****] legaet heeft gedispenseert dy \| malcanderen bestonden in tertio gradu, ende \| dÿ kinder dye sy by malcanderen hadden vercregen \| heeft der legaet oeck ael gemaect, ende dit \| tsaemen voor iii brabants stuver ende sy \| mochten malcanderen trouwen. \|
? ? 1537	270	Item Monstroel heeft hem opgegeven in dye \| handen vanden Burgonschen ende daer nae dat sy \| dy stadt hadden gespolieert, satten syse in eenen \| vuer. \|
	271	Van Sint Pou \|
? ? 1537	272	Item tSint Pouw ende te Monstroel hebben \| dy knechts dye kercken oeck gespolieert dat \| jamer was, sy naemen dy keelicken, dye \| caselen ende het heel mesiuwaet, ende dye \| knechts deden dy casels aen ende schouwen mal\|canderen heer ende seeden tot malcanderen, daech \| her Jan heer, daech her Wouter heer, daech her \| Pouls heer. \|
		FOLIO 40 v°
	273	Dat Traewaenen belacht waert \|
28 juni 1537	274	Anno xxxvii in vigilia Petri et Pauli woert \| dye stadt Troewaenen belacht van dy Burgonschen . \|
? ? 1537	275	Op desen tyt was myn heer cardinael te Yperen \| vyff mylen nae by theer. \|
	276	Dat her Willem Gomparts van \| Zuylre dy cap aen dede te Saterosen \|
15 juli 1537	277	Anno xxxvii decima quinta july op eenen \| sondach heeft her Willem Gomparts dye cap \| aengedaen te Saterosen by Diest . \|
27 juli 1537	278	Vicesima septima julÿ quam dy boetscap dat \| der coninck van Vranckryck doot was. \| Ende myn heer cardinael was op desen tyt Sint \| Thomar ende myn heer had eens theer oversien. \|
juli 1537	279	Item doen der legaet te Luyck inquam, doen gaffhy den volck \| dye benedictie ende daer was een geheyten meester Jerominus , \| dye cocht voettens van scaepen ende seede, dy benedictie dye \| der legaet heeft gegeven, dy heeft alsoe veel machten als ich \| doen met desen scaep vuetens, ende maeckde een cruys \| ende het waert myn heer gesacht ende waert gevangen ende wart \| verbeden ende gaff er veel gelts aff. \|
		FOLIO 41
4 augustus 1537	280	Anno xxxvii quarta augusti quam dye \| tydinghe dattet bestant weer x jaer lanck \| tuschen den keyser ende den coninck van Vranck\|ryck . \|
	281	Dat den aefganck aen dy schoel \| te Curinghen verdenct waert \|
5 augustus 1537	282	Anno xxxvii quinta augusti ipsa die \| transfigurationis Domini op eenen sondach tsavonts \| nae het loff van Onser Liever Vrouwen hebben her \| Joris Marsilis , der kerckmeester Geert Swennen , \| Leenaert der rentmeester, Geert Spierinx , Symon \| Banx , Lieben Ballen , myn oem Aert ende voerts \| dye goede mannen ende ich, her Christiaen Munters \| verdenckt den affganck aen dye schoel te \| vernieuwen ende te hermaeken eenen van Tricht , \| gheheyten meester Symon , voer een som van \| lxxx brabants gulden ende eenen fluppis gulden \| te drinckgelt, des ist voerwart dat meester \| Symon allen dye Sichense steen op synen cost ende \| tsynre last der kercken doen ende leveren moet \| tot Tricht inden berch ende oeck dy selve steen betaelen \|\|
		FOLIO 41v°
	*	[ende copen, item meester Symon moet dat werck] heel \| aff breken ende dy boghen maken ende oeck het \| vinsterwerck maken, item hy moet oeck dy stella\|gyen maken ende dit moet hy maken [al]op \| syns selffs cost, dy kerck en derff hem eegeenen \| cost doen ende dy kerck sal hem thout doen \| totter stellagien ende eenen meester doen dy dy stella\|gie maeck.
? ? 1537	283	[Anno tricesimo septimo ipsa die transfigurationis Domini, die dominica hora sexta ante meridiem, nascitur filius Marsilii, fratris mei, castellani palatii Curingiani .]
	284	Dat tot Helchteren dy boquet versloech \|
7 augustus 1537	285	Septima augusti waest soe groten onweeder van \| donre ende blixem, wint ende haghel ende reghen \| dat dy boquet te Helchteren al heel versloech \| ende oeck den kennep, daer hageldent hagel \| alsoe groot als caetsbiell. \|
7 augustus 1537	286	Item tot Halen versloech een mans persoen vanden onweeder. \|
8 augustus 1537	287	Octava augusti versloech der kennep tot Zonuwen . \|
	288	Dy wedercoemst van onsen heer wt Brabant \|
9 augustus 1537	289	Anno xxxvii nona augusti in vigilia Lau\|rentii op eenen donredach quam ons genedighe \| heer cardinael te Hoey wyt Brabant . \|
10 augustus 1537	290	Ipsa die Laurentii heeft her Joris kersten gedaen dy nieu \| schel Tstockroÿ .
		FOLIO 42
	291	Indulgentie
19 augustus 1537	292	Anno xxxvii decima nona augusti op \| eenen sondach ginghen wy te Cueringhen tOnsen \| Lieven Heer allen dy van Cueringhen , ende bichden ons \| ende vasden iii daeghen sgonsdaechs, svrydaechs \| ende saterdaechs ende sgonsdaechs doen wy vasden \| waest Onser Liever Vrouwen assumptionis dach ende \| een yegelyck mocht eenen priester kiesen dyen \| hem belieffde, want alle priesters hadden macht \| te absolveeren den volck van allen sunden eegheen \| wyt gescheyden ende een yegelyck dye weeghen \| ende bevarden schuldich was, dye mocht hÿ aff\|legghen in deesen afflaet waer dat dy \| bevaerden geleghen waeren, jae oeck Sint Jacobs \| ende te Jerusaelem mochten sy oeck affleggen, \| ende alle geloefften mochtmen oeck affleggen \| wytgescheyden dye reynicheyt hadden geloeft ende \| dye hadden geloeft in cloester te gaen, ende \| was daer ÿemant dye eynighe weeghen woude \| afflegghen dyen satten wÿ ander duechdelycke \| wercken te doen, item dye nyet en cost gevasten, \| dye mocht den armen [****] goet doen \| met aelmisse te geven, ende op ellicke van \| deesen vasten daeghen moest een yegelyck spreken \|\|
		FOLIO 42v°
	*	[iii Pater Noster ende iiii Ave Maria ende oeck op den \| dach dat] wÿ souden gaen ten heyligen sacrament, \| ende deesen drÿ Pater Noster ende iii Ave Maria spraeken \| wy ter eeren van dy Heylighe Dryvoldicheyt \| ende (deesen afflaet heeft gegeven ende \| verleent papa Paulus tertius ) ter meyninghen \| dat Ons Lieve Heer doer syn heyliche bitter passie \| woude peys ende vreede geven tuschen den \| keyser ende den coninck van Vrankryck \| ende doer allen kerstenryck, ende dat Ons Lieff Heere \| den keyser woude victorie verleenen teghen \| den vermalendyden Turck , dye alsoe sterck was \| als hy is geweest seynt Cristus geboerten. \|
augustus 1537	293	Deesen tyt regneerden een zieckden op veele \| plaetsen onder tvolck daer sy langhen tyt \| van zieck waeren, ende en costen nyet her\|comen, item dy jonghe kinderen hadden all \| gemeynlyck den kyckhoest ende het \| sterven oeck veel kinder daer aff. \|
		FOLIO 43
21 augustus 1537	294	Anno xxxvii den eenentwintichsten augusti track \| der legaet van Luyck wederom nae Romen \| ende myn heer cardinael schenckde hem xv \| hondert cronen ende veel schoens lynwaets \| dat seer costelyck was, item het was een heylich man \| ende men sanck allen morghen mettenen in syn \| camer. \|
augustus 1537	295	Item der paus heeft myn heer eenen brieff gesant \| daer met hy hem zeer danckde vanden goeden \| chier dÿ myn heer den legaet had gedaen, ende \| daeraen hinghen vi ziegelen van vi cardinae\|len dy mynen heer oeck seer danckden. \|
26 augustus 1537	296	Anno xxxvii den xxvi augusti op eenen \| sondach [****] heeft Marsilis, myn broeder , [eerstmael] in gestalt \| dat*men ten eewighen daeghen alle sondach \| senghen sal eermen Onser Liever Vrouwen loff \| beghint, vigilie met iii lessen voer dye \|\|
		FOLIO 43v°
	*	[lieve zielen van synen vader ende moder ende voer syn] \| vrinde zielen, [item voer dye zielen van dy alders \| van synder huyssvrouw ende voerts allen] dye \| zielen dy dye macht in honnen leven nyet en hebben \| gehad, dat sÿ eynich jaergetyt hedden gelaeten, \| ende int gemeyn voer alle gelovighe zielen, \| hier toe heeft Marsilis goede rent gelaeten, \| te weeten drÿe [g. sjars op den Wyngaertranck ].
26 augustus 1537	297	Ende op deesen selven sondach heeft her Joris dese \| vigilien eerstmael begonnen. [*****] \|
	298	Dat dye van Hasselt het vonnis \| hebben verloren tegen myn heer \|
4 september 1537	299	Anno xxxvii quarta septembris hebben \| dye van Hasselt het vonnis verloren teghen \| myn heer van Luyck dat sy wt getrocken waeren \| in dye heyde anno xxxv op desen tyt met allen \| dye van Hasselt met honnen geweer sonder \| onsen heer orloff te vraeghen, ende den gemey\|nen volck van Hasselt en teech myn heer nyet, \| alleen den raet van Hasselt , dye raetsheeren \| hadden geweest anno xxxv syn betechtit in dese \| zaeck ende Jannes Beckers ende Peter van Muysel waeren \| gevlauwen om der sacken wil voersc. \| [*****]
		FOLIO 44
	300	Van dy van Rey \|
22 september 1537	301	Anno xxxvii den xxiisten septembris quam \| te Luyck een boed vanden joncker van Rey ende \| vanden joncker van Wel ende ontsachten het \| lant van Luyck te blaecken ende te bernen \| oft sy wouden gebetert hebben het sloet van Reÿ ende \| wouden, ende dat sy hon maken souden eenen gulden , \| may ons genedighe heer antwoerde dat sy \| Reÿ noch eens souden opmaeken, sy soudent \| noch wael eens doerren destrueeren. \|
	302	Hyer volcht dat ons genedige \| heer cardinael her Willem \| van Sereyn coadjutoer maeckde \|
1537	303	Anno xxxvii heeft myn heer dye \| cardinael synen lieven neeff her Willem \| van Sereÿn coadjutoer gemaect, toecoe\|mende buscop met consent van dy keyser\|ycke majesteyt , myn heer van Sevenbergen \| had syn coadjuteryscap overgegeven den keyser \| over een jaer, mer hÿ hedse moeten overgeven \| inde handen vanden capittel van Sint Lambrechts \| daer van hyse had gecregen. \|
		FOLIO 44 v°
	304	Dye doot van her Goewart \|
9 oktober 1537	305	Omtrent Sint Nÿsmis sterff her Goewaert \| Brants canonnick van Sint Cruys te Luyck , \| meester is geweest van myns [heeren] drÿ jonghen. \|
	306	Vanden quaeden roep \| dy int lant quam \|
13 oktober 1537	307	Anno xxxvii decima tertia octobris op eenen \| saterdach quam te Cueringhen eenen quaeden roep dat \| x duysent voetknechs leghen op dy Maes \| ende dat der joncker van Rey ende van Wel \| daer onder weeren om op dlant van Luyck \| te slaen ende dat sy eenen stommen heer hedden, \| waervan tvolck zeer verveert was ende \| myn vrou van Herkenroy , Jen Steghen , Maria \| van Homberghen vloechden. \|
20 oktober 1537	308	Vicesima octobris op eenen saterdach quam dy boot\|scap dat dy knechts te Neeritteren legen ende \| doen ginghen Geert Swennen als kerckmeester , \|\|
		FOLIO 45
	*	myn oem Aert , meester Lambrecht ende ich vloechden \| [*****] opt hoff dy beste juweelen ende mes\|iuwaet vander kercken ende van Sint Geertruyt \| ende wy vloechden ons cleeder oeck opt hoeff . \|
oktober 1537	309	Item te Neeritteren syn iii huysen aff gebernt \| dat dy knechs daer laeghen doer quade hoeden. \|
oktober 1537	310	Item te Maeseyck lach capeteyn Vos met \| hondertich peert ende te Stockhem \| laghen vyff hondertich voetknechs om \| denen cant daer te verwaeren ende \| dese knechs te keeren.
19 oktober 1537	311	Item den xix octobris waert ich peteren van \| Weesmaels kinde, het heet Alardus. \|
		FOLIO 45 v°
	312	Dat vrou Mari te Nae\|men was by onsen heer Car. \|
21 oktober 1537	313	Anno xxxvii den xxisten octobris op eenen \| sondach op den elff duysent meechtdach was \| vrou Mari bÿ onsen heer cardinael te Nae\|men ende daer waert eenen lantdach gehalden \| op den dach voersc. \|
	314	Dat myn oem Aert , Symon \| Banc , Claes Munters ende \| ich her Christiaen M. gemechticht syn. \|
22 oktober 1537	315	Anno xxxvii den xxiisten octobris heeft \| Marsilis ende dy scepenen Aert der weert , \| Phlips Levers , Symon Banx ende Geert Swennen \| ons gemechticht te weeten mynen oem Aerden , \| Symon Banx , Claesen Munters ende mich \| allen dy renten van Sint Geertruyt op te halden, \| dit geschiede tot Merrien van Hombergen huys. \|
27 oktober 1537	316	Den xxviisten octobris op eenen saterdach quam hy \| weederom een quae tydinghe wy dat dy knechts \| tOeteren leghen ende dat hondert xv duysent \| weeren ende dat sy hedden eenen stommen heer gheswoeren te dienen. \|
		FOLIO 46
	317	Van eenen dye hem selver \| tot Sinttruyen heeft verhangen \|
28 oktober 1537	318	Anno xxxvii den xxviiisten octobris snachs \| heeft hem Sint Truyen een schoen jongelinck \| van xxiiii jaeren verhanghen. \|
	319	Hier volcht dat vrou Mari \| by onsen heer [C.] binnen Luyck quam \|
31 oktober 1537	320	Anno xxxvii ultima octobris quam vrou Mari \| te Luyck in by onsen heer cardinael ende \| drÿ duysentich volx allen int harnisch \| haelden vrou Mari in. \|
31 oktober 1537	321	Item dy van Luyck vercochten vrou Mari \| i calff ii cronen . \|
		FOLIO 46 v°
31 oktober 1537	322	Ultima octobris sandt myn heer van Bueren synen \| tromper aen dy knechts dy op dese syde vander Masen \| laeghen, dat sy souden hon ewech packen oft hy \| soude hon op honnen daech comen dat sys hem nyet \| en souden bedancken, myn heer van Bueren \| was xii hondert peert sterck om hen te slaen. \|
1 november 1537	323	Anno xxxvii ipsa die omnium sanctorum sanck \| ons genedighe heer cardinael tot Luyck dye \| hoochmes als legaet. \|
	324	Van dye ballingen dy tot Luyck \| vergiffenis creeghen \|
4 november 1537	325	Anno xxxvii quarta novembris heeft myn heer \| cardinael tot Luyck een processie gehalden gelyck \| sy woert gehalden ipsa translationis Sancti Lamberti, \| ende allen ballinghen creghen vergiffenis dy daer \| waeren wytgesceyden lutheriaenen, verreders, \| moerders etc., ende dit heeft myn heer vrou Mari \| te lieff gedaen ende oeck tot Hoÿ .
		FOLIO 47
5 november 1537	326	Quinta novembris track vrou Mari \| op van Luyck wederom nae Brabant , haer quam \| een tynge dat haer broeder Ferdinandus eenen slach hed verloren [teghen \| dy Turcken ]. \|
	327	Dat tot Zonuwen bernden \|
5 november 1537	328	Op den dach voersc. tsaevonts beernden \| te Zonuwen vyff huys aff van hon selffs \| vuer, sy hadden spae staen wannen ende \| haddent vuer qualick verwaert. \|
	329	Van dy wtbrekinghe der ge\|vangenen wt den stock in Homperlepomp \|
7 november 1537	330	Septima novembris tsavons op eenen gonsdach \| tuschen vii ende viii uren waeren wt den \| stock gebroken te weeten, i luther van Alken \| ende Corver vander Heyden , dees Corver had \| teghen den keyser gedient [den coninck \| van Vranckryck ] ende soude hebben gestor\|ven, sy saeten by eenen in Homperlepomp \| ende Corver ontquaems ende liep ewech ende \| had den luther met der hant ende soude hem wt \| leyden, beydt seede der luther, ich moet myn \| schoen gaen haelen, hier intuschen quam \| Jan der porter ende bracht hon te drincken \|\|
		FOLIO 47v°
	*	ende vant den luther voer dy duer staen binnens torens, \| ende der luther seede, hy gy keerl, ende nam Jan \| met der kelen ende doen track Jan dy doer toe \| ende sloetse, doen Jan hon eeten had bracht, doen \| ginck hy hon te drincken halen ende liet \| dy doer ongesloeten ende ongegrendelt ende \| God gaff dy gratie des der luther [****] oeck nyet* \| en ontquaem. \|
14 november 1537	331	Decima quarta novembris weerlichdent tsavonts \| te vi uren. \|
	332	Dat ons genedige heer [Cardi\|nael] te Luyck inquam als legaet \|
25 november 1537	333	Ipsa die dive Katharine virginis op eenen sondach \| quam ons genedighe heer cardinael wyt \| den cloester van Sinte Laureys te Luyck in \| als legaet ende hy waert ingehaelt met \| groter triumphen ende daer waert groot jolyt \| bedreven. \|
25 november 1537	334	Op den dach voersc. heeft her Joris Munters drÿ ser\|monen gepredict van Sinte Katharinen ter vruech\|missen, te hoochmissen ende des achternoenens. \|
		FOLIO 48
	335	Van den pastoer van Hex \|
11 november 1537	336	Item in dese selve maendt omtrent Sint Mer\|tensmis heeft der pastoer van Hex een kint kersten \| gedaen int huys daert geboren was ende het \| was extra periculum, sy hadden inden kercken \| vander heyligher vinten gehaelt daer hyt \| tkint met doepden, dy peterens waeren \| mÿn heer van Heyr ende Junxcis van \| Luyck ende ten was nyet ver vander \| kercken , sy waeren te vuÿl inder \| kercken te gaen. \|
	337	Van den pastoer van Guychoven \|
november 1537	338	Item op deesen selven tyt heeft der \| pastoer van Guychhoeven dat eerweerdich \| heylich gebenedyt sacrament gedraeghen eenen \| ziecken van synen onderseeten omtrent een halff \| ur gaens vander kercken, ende int wederco\|men ginck deese selve pastoer in een \| taveern dy daer onderwegen stont, sitten \| drincken ende tuyschen dy heel nacht \| over tot smorgens, ende dat eerweerdich \| heylich gebenedyt sacrament had hÿ in syn \| tesse gesteken ende deese ii pastoren \|\|
		FOLIO 48v°
	*	[woerden gedaecht vanden officiael ende sy] woerden \| geweesen in eenen weech te Covelens . \|
17 november 1537	339	Anno xxxvii mensis novembris die decima septima ad \| horam decimam vespertinam sororius meus Mathias \| Huesdens de hac vita discessit. Requiescat in pace. \|
2 december 1537	340	Secunda decembris op eenen sondach hebben \| her Joris , der kerckmeester Geert Swennen , der \| rentmeester Lenart van Herkenroy , Symon \| Banx ende myn oem Aert verdenckt den \| nieuwen affganck vander kercken te \| tymmeren eenen van Tricht voer xx \| brabants gulden op synen cost. \|
december 1537	341	Anno xxxvii in decembri heeft ons alder\|genedichste heer cardinael van Luyck ge\|wilt ende geordineert dat allen dy vrou\|wen dy saeten by dy cuoninghen ende by dy \| priesters, moesten scheyden binnen Luyck \| ende oeck te Tongeren ende op alle plaetsen \| ende te Luyck ende Tongeren waerenter dy begosten te sceyden. \|
		FOLIO 49
29 december 1537	342	Anno xxxvii den xxixsten dach \| van december op eenen saterdach quaem \| der scoltes van Luyck Junxcis ende \| Gordin met dy scutten van Luyck te \| peert xx sterck om dye boeven te \| te vanghen, wellighe boeven doen ter \| tyt den huÿsman groot verdriet ende \| over last deden ende bedreven groot \| wil dat der huysman wtermaeten zeer \| claechden, ende en hedmen eegeenen raet \| daer op geordineert, veel vanden wennen \| ende huysluyden hedden moeten ruÿmen \| in Brabant , dy boeven seeden, der tyt \| is nu hy dat wy sullen heeren syn. \|
		FOLIO 49 v°
30 december 1537	343	Item penultima decembris op eenen son\|dach brachten syter te Cueringhen gevangen \| vii boeven ende den lesten decembris \| woerter te Cueringhen noch vyff gebracht. \|
25 december 1537	344	Anno xxxviii tuschen Kersmis ende jaersmis \| woerden te Luyck rÿp eerbeeren veyl \| bracht. \|
december 1537	345	Item op deesen tyt waeren te Rummen opt \| huys schoon rode rosen gewasschen ge\|lyck sy Sint Jansmis wasschen.
		FOLIO 50
10 januari 1538	346	Anno xxxviii decima januarÿ waerter \| te Curinghen drÿ onthooft vanden ruyters \| dy Junxcis had opgenomen, der een \| was van Alken , N. Martinus , der iide \| was van Zonuwen , N. Bruÿn ende der \| iiide was van Huesden , N. Petrus:] Ras [:] \| ende dese ii lesden woerden leventich ge\|raetbraect ende doen onthoefft. Item \| Ras en woude hem nyet hergeven totter \| doot, hy seede onderweegen, hÿ en hed \| dy doot nyet verdient, hy hed van \| pynen geleden, hy vloeckde den hangdieff \| ende sprack quade woerden onderweegen, \| deese ii lesten woerden gesleypt ter \| galgen woert op een sluen ende eenen scraet\|corff. Item Ras en woude den hangdieff \| dy doot nyet vergeven, der hangdieff \|\|
		FOLIO 50v°
	*	[Michiel Coemeten seede hem toe,] hy soude \| hem een zielmes doen doen, ende doen vergaff \| hÿ hem dÿ doot, item deese twe lesten hadden \| in dÿ Kempen dair bÿ geweest dat ter \| i kint vanden huys in eenen ketel vol \| heets waters woert gestoten vanden boeven \| ende tkint sterff noch den selven dach. \|
12 januari 1538	347	Duodecima januarÿ woerter oeck twee \| van deese knechten nae Spalbeeck ge\|voert ende daer onthoefft, want sy waren \| daer gevanghen, te weeten te Giel Huybens , \| der een was cropel, N. Andreas van \| Antwerpen ende der ander was van \| Lier , N. Gommar , ende sy seeden onder \| tgericht dat sy nyet meer en hedden \| gedaen dan nu en decht i stuck keesen \| broots op den huysman hedden gehaelt. \|
		FOLIO 51
14 januari 1538	348	Decima quarta januarÿ ginghen meester \| Willem ende ich tot Borchloon Jacopen, \| mynen peteren , besuecken ende int weder\|comen saeghen wy dat vii metskens \| gingen cruÿden int coern, soe schoon \| stont tcorn, ende dit was den xv janua\|ry, op dit selff pas van desen daege \| saeghen wy oeck eenen mans persoen \| staen derssen kennep int velt in \| syn himbden alsoe sueten weder waest \| oft inden mey hed geweest. \|
		FOLIO 51 v°
januari 1538	349	In januario tsavons te vt uren \| sachmen een sterre met eenen langhen \| stert met den stert staende int westen. \|
22 januari 1538	350	Den xxiisten januarÿ tuschen iii ende iiii \| uren nae noen haegeldent seer ende \| tsaevons te ix uren donredent ende \| weerlichdent. \|
januari 1538	351	Item in deese maendt is te Nieuwenhuysen \| by Sinttruyen i kint geboren dat had vyfftich \| slanghen om syn lyffken ende een pad inden midts \| aen syn hertten, ende tkint had syn kerstenheyt. \|
		FOLIO 52
januari 1538	352	Item op deesen tyt in januario woert \| tot Luyck i minrebrueder wt den berch \| bevonden sittende int pordeel tuschen twe \| hoeren gecleet in crychse cleederen, \| ende woert gevanghen ende ii daeghen ge\|leyt openbaerlyck te Luyck door alle \| straeten ende woert verwesen ad perpe\|tuos carceres. \|
januari 1538	353	Item in dese selve maendt is tot Hasselt \| in dy raepen corn gewasschen ende \| heeft schoon gebluyt ende was oeck scoon \| gecoernt. \|
		FOLIO 52 v°
24 januari 1538	354	Item anno xxxvii den xxiiii januarÿ \| in profesto divi Pauli conversionis tsavons \| quam Duras op Curinghen op eenen donredach \| ende bracht dy tÿdinghe dat ons alder\|geneydichste heer cardinael van Luyck \| zeer zieck weer ende dat alle medicinen \| hon hant van hem sloeghen, ende op \| ellick sloot, te weeten Hoey , Stockhem , \| Dÿonant , Ffrancemont etc. was een \| cuoninck van Sint Lambrechs om dy \| sloeten te bewaeren voer dy vianden. \|
24 januari 1538	355	Op den dach voersc. was ich peteren van \| Daniel Munters kinde . \|
		FOLIO 53
27 januari 1538	356	Anno xxxviii den xxviiste van januario \| op eenen sondach wochdemen ons heeren \| cardinaels adem, ende men en mocht binnen \| Luyck eegeen clocken luÿden ende men ginck \| in alle cloesteren te Luyck processie \| ende men celebreerde in alle cloesteren \| ende kercken nootmessen ende myns \| heeren paleÿs was iii daegen gesloten. \|
29 januari 1538	357	Den xxixste januarÿ syn te Curinghen \| onthoefft twee vanden knechs dy Junxcis \| had gevangen, der een was van Zepperen \| ende hiet Henrick Poelmans, ende der ander \| was van Bilsen , synen naem was oeck \| Henrick, ende dees ii en hadden anders \| nyet gedaen dan op den huysman geteert \|\|
		FOLIO 53v°
	*	[ende sy storven seer kerstelyck ende gern. Item \| Heyn van Bilsen , doen hem] syn vonnis was \| gelesen, doen danckde hy den heeren ende van \| stonden aen hieff hy een leÿs op van dy zee\|lighe geboerten Ons Lieffs Heeren Jesu Cristi \| ende ginck al sengende vanden hoeff, ende her Joris \| leyde deese ii wyt door bede vanden drossaet . \| Item vanden xii dy Junxcis had gevanghen, woerter \| twe los wtgewesen dy tot Spalbeeck waeren \| [gevanghen.] Item op deesen tyt is tuschen Luyck ende \| Tricht een procuruer dootgeslaegen, synen \| hals woert hem affgeslaegen ende syn handen \| ende voeten woerden hem oeck affgeslaeghen. \|
januari 1538	358	Item te Curinghen woert oeck een wtgelaeten, dy \| wellich was van Tricht , dy nyet mesdaen en had, \| hy betaelde viii gulden voor syn costen. \|
1 februari 1538	359	Prima ffebruarÿ quam dÿ tÿnge dattet \| gebetert weer met myn heer cardinael \| ende her Joris seedet den volck op den stoel ipsa \| die Purifficationis beate Marie semper Virginis \| ende oeck tsanderdaechs op den sondach \| dat met myn heer gebetert weer. \|
		FOLIO 54
4 februari 1538	360	Item quarta ffebruarÿ woerden allen dy \| wÿnen wederom gevoert nae Luyck van \| Curinghen doer beveel van myn heer. \|
7 februari 1538	361	Septima ffebruarÿ hoerdemen dy bloer\|nen senghen oft inden mey hed geweest \| ende tot Wuest Herck hadden dy bloernen \| jonghen op deesen tyt. \|
7 februari 1538	362	Op den dach voersc. te iii uren nae noen \| quam te Cueringhen dy tynge dat myn heer \| warachtelyck doot weer, ende dat men wael \| toesien soude ende dy poorten van Hasselt \| woerden gesloten, ende Duras quam wederom \| te Curinghen opt huys ende dy waeck woert \| geboden op eenen rosennobel . \|
		FOLIO 54 v°
8 februari 1538	363	Item octava ffebruarÿ op eenen vrydach sede \| men overal dat ons heer doot weer ende \| tsaevonts bracht Jannes Heytmers brieff \| wt myns heren paleys dat myn heer noch leeffde \| ende dat myn heer hem bichde op desen dach. \|
10 februari 1538	364	Decima ffebruarÿ op eenen sondach eer her \| Joris dy hoochmes aensloech, quam her Jorissen \| eenen brieff wt myns heeren paleys dat \| myn heer begost te wandelen in syn \| camer ende begost wat te eten, ende wy \| songhen een nootmes op deesen dach \| ende ginghen processie ende droeghen \| dat eerweerdich heylich gebenedyt sa\|crament om ende ich las mes opt \| huys op desen dach inden groten sadel voer \| Duras ende voer dy weeckers smorgens. \|
		FOLIO 55
8 februari 1538	365	Op dy noen vanden dach voersc. quam \| Duras noch een tynge vanden capittel van \| Sint Lambrechs dat myn heer noch \| leeffde mer daer en weer eegeenen \| hoep meer aen ende dat Duras soude \| dy weeckers orloff geven, wellich \| alsoe geschiede, her Joris ende ich aten \| op dit pas by Duras ons noen ende \| men seede te Luyck overal dat myn \| heer doot weer ende men waeckde \| te Luyck seer sterck ende dy poorten \| waeren al geslooten. \|
februari 1538	366	Item deesen winter ist zeer suet weder \| geweest oft inden meÿ hed geweest ende \| ten heeft soe zeer nyet gevroren dat een \| gans hed moghen ovedraeghen ende ten \| heeft oeck nyet veel gesnieuwt. \|
		FOLIO 55 v°
? februari? 1538	367	Op sommighe daeghen van deesen wenter hevet \| seer geregent ende geweyt ende sonderlinge \| omtrent Sint Petersmis cathadre dattet \| water op alle plaetsen zeer groot was \| ende oeck grote schaede heeft gedaen. \|
februari 1538	368	Item noot man en heves geleeft wy \| alt dat hy was alsustighen sueten winter. \|
februari 1538	369	Item in deese vloet voersc. syn by Diest comen \| gevloten dy in dye wey ginghen vii \| peerden, item in xl jaeren en hevet nyet soe \| grote vloet geweest alst op deesen tyt was. \|
14 februari 1538	370	Decima quarta ffebruarÿop eenen donredach \| woert myn heer geolicht. \|
16 februari 1538	371	Erardus primus genere de \| Marcka tertius, episcopus, cardinalis \| et legatus Leodiensis , arces Hoium , \| Dionantum , Stockem , Ffrancemont \| struxit, [Curingiam et Seramium ] \|\|
		FOLIO 56
	*	reparavit et auxit processio\|nem translationis divi Lam\|berti fundavit, palatium \| postremo edificavit, praefuit, \| ecclesie S. Lamberti annos dies menses vixit \| annos menses dies, obiit anno M. C. xxxviii \| [mensis februarÿ die decima sexta]. \|
15 februari 1538	372	Ons aldergeneydichste heer car\|dinael ende legaet is van leven ter \| doot comen den xvste ffebruarÿ snachs \| tuschen xii ende een ur, ende het was \| saterdaechs ante dominicam septuage\|sime ende hÿ spraeck tot den lesten \| ogenblick dat hy sterff, cujus anima requiescat \| in sanctissima pace, amen. \|
15 februari 1538	373	Item doen myn heer sach dat [hy] ten eynde \| waerts ginck, seede hy tot den heeren \| van Sint Lambrechts , gÿ sullet ne\|men denen sloetel ende onsluÿtet dy \| kist, daer binnen sult gy vinden \| myn pontifficalia dy ich [selver] \|\|
		FOLIO 56v°
	*	geconsacreert heb met mynre eygenre \| hant over thien jaer, dy sult ghy \| mich aen doen als ich mynen heer, \| mynen God, myn arm ziel geoffert heb \| ende sullet mich daer in begraeven, \| ende dit was root ende wit. \|
15 februari 1538	374	Item ons genedighe cardinael baedt den heeren dat \| sy syn doot nyet en wouden verswyghen als hy van \| leven ter doot soude comen syn. \|
15 februari 1538	375	Item dy cuoninghen ende priesters ende \| procureres hielden selver dy waeck \| te Luyck doen ons genedighe heer \| cardinael in synen wtersten was ende \| doen hy van leven ter doot comen was. \|
16 februari 1538	376	Item doen ons genedighe heer cardinael van \| leven ter doot comen was, waeckden dy cuo\|ninghen van Sint Lambrechts ende dy redder\|scap selver tot Luyck aen dy poorten in \| hon harnasch, te weeten der alde Duras , [myn] \|\|
		FOLIO 57
	*	heer van Heyr , myn heer van Voelen ende \| Sint Lambrechs waerenter dy geharnascht \| quaemen van dy cuoningen van Sint Lambrechs \| inden dienst Gods. \|
16 februari 1538	377	Item myn heer cardinael, legaet ende biscop \| van Luyck was alt lxvt jaer doen \| hy van leven ter doot quam ende had \| biscop geweest by dy xxxii jaer. \|
17 februari 1538	378	Item den xviisten ffebruarÿ op eenen \| sondach heb ich mes gedaen voer \| Duras ende dy weeckers opt hoff inden \| groten sadel. \|
17 februari 1538	379	Op den dach vorsc. syn wtgetrocken \| viii cuoninghen van Sint Lambrechs \| om myn heer van Sevenberghen te haelen. \|
februari 1538	380	Item op deesen tyt droechmen al gemeyn\|lyck gemanste mutschen ende halff woesette \| ende [*****] leyren bonetten, dwelch een \| leelyck draeghen was. \|
		FOLIO 57 v°
februari 1538	381	Item myn heer cardinael zeligher hed gern tot den \| effect bracht dat her Willem van Sereyn, syn neeff , \| hed biscop geweest doen hy sieck lach, mer ten was \| hem nyet mogelyck, want hy sterff. \|
februari 1538	382	Ons alder genedichste heeren cardinaels edel \| hert heeft Laureys Hessels, myns heeren vorsc. \| kemerlinck is geweest , gevoert met xii \| peerdt nae Hoeÿ ad Crucifferos ende is \| daer begraeven. \|
februari 1538	383	Item ons heeren cardinaels [voersc.] intesti\|na heeft myns heeren kemerlinck, te \| weeten Haveren gevoert ad septem fontes \| in Brabant by Halsberch ende daer syn \| sy begraeven. \|
februari 1538	384	Item ons alder genedichste heer cardinael heeft \| synen neeff, myns heeren van Eggermonts soen \| Ruebeken gelaeten vi hondert duysent karo\|lus gulden ende allen syn beste silveren werck \| ende allen syn beste tapeten, item onsen heer van \| Sevenberghen , den toecomende biscop [****] het* silver\|werck daer onsen heer cardinael met gedient waert. \|
		FOLIO 58
24 februari 1538	385	Anno xxxviii den xxiiii ffebruarÿ son\|dachs op wellighen sondach wast oeck \| den heylighen dach van Sint Mathÿs, \| op dy noen te xii uren woert ons alder \| geneydichste heer cardinael ende legaet \| ter kercken gedraeghen van viii armer \| lieden, ende boven hem woert i gulden stuck \| gedraeghen van iiii eelinghen, te weeten \| van joncker Herman van Horion onsen drossaet \| van den alden Duras van den alden Waris , \| item her Phlips ons heeren neeff ginck vor \| al bockende tot aen dy eerde seer droeff\|lyck al screyende, daer nae joncker Robrecht, \| daer nae der heer van Lummen daer \| nae her Willem van Sereyn , daer nae \| Ruebeken, myns heeren [cardinaels] neeffken, \| daer nae myn heer van Bueren etc. \|
24 februari 1538	386	Item der biscop van Wtrecht ende der biscop \| van [*****] Atrecht waeren oeck op myns heeren \| [begrevenis].
		FOLIO 58 v°
24 februari 1538	387	Ende daer nae allen collegiael kercken met \| processien ende met groter eeren ende droeffheyt \| ende ginghen voer dy minrebreuders over \| dy merckt nae Sint Lambrechts , ende \| grote droeffheyt bedreven dy vrouwen ende \| dy ander luyden op dy merckt , item \| daer waeren wael x hondertich droever \| luyden int swart gecleet ende voer myns \| heeren lichaem woerden gedraeghen ii hon\|dertich ende xxxvi toertsen ende ons \| genedighe heer cardinael waert Sint \| Lambrechts aen syn graeff gesatten, ende \| om hem waert een ront tabernakel \| gemaect ende daer onder bernden nacht \| ende dach wtermaeten veel kerssen, datse \| eegeen mensch en had moghen tellen, \| ende op deesen [selven] dach voersc. voer \| der vesperen sanckmen vigilias voer \| dy lieve ziele van onsen genedighe heer \| cardinael, item op deesen selven dach heb ich \| opt huys gecelebreert inden groten sadel \| voer myn heer van Duras , voer Marsilis \| ende voer dy weeckers. \|
		FOLIO 59
25 februari 1538	388	Item den xxv ffebruarÿ dede men \| ons genedichste heer cardinaels begenc\|kenis tot Luyck Sint Lambrechts , \| ende dit was syn eerste begenckenis. \|
26 februari 1538	389	Item den xxvi ffebruarÿ sanckmen \| myns heeren tweede begenckenis \| ende op desen dach vorsc. te xi uren \| begostmen te Cueringhen eerstmael te \| luyen ende oeck tot Hasselt , ende dy weec\|kers luyden te Curinghen vyff daech \| lanck alle daech iii uren ende op elck \| ur iii lange posen. \|
		FOLIO 59 v°
27 februari 1538	390	Item den xxvii ffebruarÿ dedemen tot \| Luyck myns heeren cardinaels deerde \| begenckenis. \|
24 februari 1538	391	Item op den dach voersc. woert ons alder\|genedichste heer cardinael begraeven \| ende op deesen selven dach voersc. quam myn heer \| van Sevenberghen Sint Truyen in ende bleeff \| daer een nacht. \|
		FOLIO 60
februari 1538	392	Epithaphium reverendissimi domini illustrissimique \| principis Erardi de Marcka \| episcopi, cardinalis et legati \| Leodiensis . \|
februari 1538	393	Presulis Erardi petram subiit putre corpus \| sed Christum petram spiritus ipse petit \| Spes patrie, vigor ecclesie, virtus utriusque \| Proh dolor in modico clauditur hoc tumulo \| Quisque ades precibus fer opem semperque memento \| Quod praeter mores omnia morte cadunt \| Nam quid amor regum et quid opes et quid gloria durent \| Aspicis et hec aderant nunc mihi, nunc abeunt \|\|
		FOLIO 60v°
	*	Inique ffuneris atque tristissimi \| mortis reverendissimi domini nostri prelibati amicus \| Hic vero Erardus pontifex et cardi\|nalis Leodiensis defunctus est. \| Anima requiescat in pace. Amen. \|
februari 1538	394	Nolite sperare in iniquitate et rapinas \| nolite concupiscere, divitie si affluant, nolite \| sensum apponere. \|
27 februari 1538	395	Vicesima septima ffebruarÿ hebben \| wy te Curinghen het eerste begenckenis \| gecelebreert voer dy lieve ziele van onsen \| alder geneydichste heer cardinael van Luyck \| Erardus vander Marckt cum diacono et \| subdiacono. \|
28 februari 1538	396	Ultima ffebruarÿ hebben wy het tweede \| begenckenis gesongen voer dy ziel van onsen \| heer voersc. ende ich sanck dy mes. \|
28 februari 1538	397	Op desen dack vorsc. quaemen dy craenen. \|
		FOLIO 61
28 februari 1538	398	Ultima ffebruarÿ op eenen donredach \| voer papen vastelavont te iiii uren nae \| middach quam ons alder geneydichste \| heer biscop van Luyck gecoren heer Cor\|nelis van Sevenberghen , eerstmael \| te Luyck in [allen] Sinte Margrieten \| poort met iii hondertich peert ende \| dy heeren van Sint Lambrechs ende dy bur\|gemeesters ende dy geheel stat van Luyck \| haelde hem zeer feestelyck in ende \| hieten hem zeer hoechelyck willecom \| met eenre stemmen roepende, syt \| willecoem alder genedichste heer, syt \| willecoem alder genedichste heer, \|\|
		FOLIO 61v°
	*	[ende van stonden aen leyden hem dy heeren \| van] Sint Lambrechts int paleys . \|
28 februari 1538	399	Item myn heer cardinael zeliger gedechten had her \| Willem van Sereÿn , synen neeff coadjutoer ge\|maect, mer myn heer van Sevenberghen en woude \| nyet aff staen hy en hed syn penningen weder dy hy \| ontborst had, doen hy nae Romen trock om dy con\|ffirmatie te hebben vanden paus. \|
1 maart 1538	400	Prima martÿ op eenen vrydach \| heeft ons alder geneydichste heer van \| Sevenbergen , biscop tot Luydick, den \| eedt van getrouwicheyt gedaen den \| capittel van Sint Lambrechts ter \| hoochmessen, ende allen dy poorten woerden \| tot Luyck op gedaen te xi uren voermiddach \| ende alle weeckers hadden orloff, ende myn heer \| van Sevenberghen en quam noyt wt den paleys tot \| dat hy te Curinghen quam. \|
1 maart 1538	401	Item te Curinghen woerden op deesen tÿt gegeven \| sestich ellen swart lakens soe den boden \| ende soe den armen, dat gehanghen had te Luyck in \| Sint Lambrechs munster op dy begrevenisse van onsen heer \| [cardinael].
		FOLIO 62
1 maart 1538	402	Prima martÿ hebben wy te Cueringhen \| het deerden begenckenis gesonghen \| voer dy lieve ziel van onsen alderlieffsten \| heer Eraert vander Merckt. \|
2 maart 1538	403	Secunda Martii celebravimus exequias \| in fraternitate Sancte Geertrudis pro \| dilecta anima [***] domini [***] \| principis Erardi de Marcka, episcopi \| [cardinalis] et legati Leodiensis , \| cujus anima requiescat in sanctissima pace. [Amen].
1 maart 1538	404	437Item het laeken dat gegeven es op myns \| heeren cardinaels begrevenis, heeft gecost \| xi hondert caerlis gulden .
		FOLIO 62 v°
3 maart 1538	405	Tertia martÿ sondachs te papen vastela\|vont heb ich voer myn heer [joncker Kaerl] van Duras , [cuonick van Sint Lambrechts ] opt \| huys in den groten sadel gecelebreert, ende \| op deesen dach hadden dy weeckers op Cu\|ringhen oeck orloff, daer haddenter pese\|linghen gewaect soe van Cueringhen ende \| vander heyden xii vi weecken lanck, ende \| deese weeckers hadden alle daeghe voer honnen \| loon vier st. ende oeck den cost overvloechlyck. \|
3 maart 1538	406	Item allen dy van Curinghen ende vander heyden moesten \| oeck waecken. \|
5 maart 1538	407	Quinta martÿ woert tot Hasselt geroepen \| door beveel ons heeren van Sevenberghen datmen \| allen dy boeven op alle plaetsen soude vanghen \| dy op den huysman wouden teeren ende \| op dy selve peen ende correctie daer dy \| gheen in weeren geweest dy Junxcis had \| gevanghen, ende ons drossaet Horion stont \| hy by doen dit geroepen waert. \|
		FOLIO 63
17 maart 1538	408	Op Sinte Geertruyden dach woert Sinte \| Geertruyden geoffert soe in gelde omtrent \| xiiii gulden hesselts , soe in corn, in eyeren \| ende vanden vercopers dÿ dÿ plaets hadden gehuert \| opt dorp van Cueringhen tot xi gulden \| loepende. \|
? maart 1538	409	Op den dach voersc. woert te Cueringhen \| een coren aer geoffert voer Sint Geer\|truyt dy gewaschen was dit jaer int mers\|coern. \|
15 maart 1538	410	Decima quinta martÿ in dy quatertemper \| in dy vasten op eenen vrydach te vyff uren \| nae middach quam ons alder genedichste heer \| van Sevenberghen ende biscop van Luyck op Cue\|ringhen wael met hondertich peert, item \| myn heer van Bueren ende Esselsteyn quaemen \| oeck met myn heer. \|
		FOLIO 63 v°
15 maart 1538	411	Item myn heer van Sevenberghen had eenen swarten \| fleuwelen rock aen ende allen syn volck was \| in tswart gecleet. \|
15 maart 1538	412	Item ons genedighe heer had eenen langhen baert \| ende allen syn volck hadden baerden. \|
15 maart 1538	413	Doen myn heer van Sevenberghen in quam te \| Cueringhen op den dach voersc., doen luÿdemen \| dy groete clock ende men beeyrde daerop \| wael een halff ur lanck onsen heer ter eeren \| ende te lieff. \|
15 maart 1538	414	Item in dy incoemst van myn heer waeren op \| dorp vi cronen gespannen van goeden \| waelriekende cruÿt , item voer her Joris oeck \| een croon ende voer den Antonis oeck een \| onsen heer ter eeren, deese dinghen syn geschiet \| op den xv marty voersc. \|
1 maart 1538	415	Item myn heer van Sevenberghen was alt \| xxxviii jaer doen hÿ heer ende biscop \| van Luyck waert. \|
		FOLIO 64
16 maart 1538	416	Den xvi marty dede Marsilis myn broeder \| den eedt onsen heer ende den capittel van \| Sint Lambrechts . \|
21 maart 1538	417	Den xxi marty beernden by Beringhen \| een huys te gronde aff. \|
22 maart 1538	418	Den xxii marty quam myn heer van Berghen \| te Cueringhen willecoem heyten wael met \| xl peerdt den biscop van Luyck . \|
maart 1538	419	Item te Luyck woerdt op deesen tyt een doot \| geslaeghen. \|
maart 1538	420	Item Sint Truyen woert oeck een doot geslaeghen \| ende tot Leuwe oeck een om eens honts \| wil. \|
		FOLIO 64 v°
24 maart 1538	421	Item op den xxiiii marty op eenen sondach \| tsavons te vi uren quam te Cueringhen \| by myn heer myns heeren van Bueren huyssvrouw, \| dy suster van myn heer van Sevenberghen , \| item der greeff van Hoern ende syn huyssvrouw \| quaemen oeck op deesen selven dach onsen heer \| willecoem heyten. \|
25 maart 1538	422	Op Onser Liever Vrouwen annunciationis\|dach begeerden myn heer van Bergen een mes ge\|songhen te hebben ende ich had mes gedaen ende \| her Pouls oeck, ende hy en was anders nyemant \| dan her Joris , soe sanck her Joris voer myn \| heer van Berghen , doen dy mes wt was, sandt \| myn heer van Berghen her Jorissen eenen gouden \| reaal , weert synde iii brabants gulden \| ende vi brabants st. , ende her Joris loonde oeck \| dy senghers ende dy jonghen dy dy mes holpen \| senghen, ich had eenen nieuwen penninck , \|\|
		FOLIO 65
	*	[soe sandt her Joris op deesen selven dach] voersc. \| nae dy Augustynen om dy hoochmes te doen, \| mer daer en was nyemant ende her \| Joris sanck noch eens dy mes, hy had \| hem beraeden met Bardoul , myn heer van \| Esselsteyn hoorde dy hoochmes. \|
26 maart 1538	423	Item op den xxvi marty smorgens te vi uren \| las her Joris voer myn heer van Bergen , ende \| nae dy mes was op den kerckhoeff opden \| moer bereÿt een onbyt voer myn heer \| van Bergen , het was boter ende broot ende \| twe kannen roetswyns, ende myn heer van \| Bergen ende myn heer van Bueren onbeeten \| op den kerckhoeff al staende, ende myn \| heer van Berghen sadt op syn peerdt opt voer\|hoff ende reysden ewech. \|
30 maart 1538	424	Penultima martÿ woerden Tricht twee \| lutheriaenen gebeernt, sy en wouden hon \| nyet bekeeren. \|
		FOLIO 65 v°
maart 1538	425	Op deesen tyt woerdt het volck overal sieck \| in hon hoefft ende hoesden oeck zeer. \|
3 april 1538	426	Tertia aprilis tsavons te vi uren quam by myn \| heer van Sevenberghen myn heer van Molle\|baert . \|
april 1538	427	Item in myns heeren hoff te Cueringhen woerden \| op deesen tyt alle daege gebacken xii \| vaet broets ende myn heer van Seven\|berghen had daegelicx ten eten wael vier\|hondertich volcx . \|
april 1538	428	Item in deese vasten aeten sy te Luyck in \| myns heeren paleys vleesch, soe der hoofmeester \| van myn heere cardinael ende dy ander dienders \| dy tpaleys ophielden. \|
		FOLIO 66
april 1538	429	Item tAntwerpen hed een yegelyck mensch \| orloff vleesch te eeten in deese vasten dy \| vier brabants st. gaff. \|
april 1538	430	Op deesen tyt dat myn heer te Cueringhen lach, \| reedt myn heer van Bueren ende Esselsteyn ende \| hon volck gemeynlyck over den kerckhoeff .
april 1538	431	Item der hooffmeester van myn heer van Sevenbergen \| heeft gecocht tegen Peter int Hert voer myns \| heeren peerden het coern van twee vaet, \| wellich corn noch nyet volpÿpt noch vol\|coernt en was, voer xii brabants gulden .
		FOLIO 66 v°
13 april 1538	432	Den xiii aprilis op Palmsondach sanck ich dy hoochmes ende her Joris sanck dy passie opt ocsael , myn heer van Esselsteyn met veel eelinghen hoerden den dienst Gods.
17 april 1538	433	Item den xvii aprilis ginck ich van Stockroy te Herkenroy om dy bicht te horen van dy knaepen ende meechden, den knaepen choor [gelyck men allen jaer gewoenlyck was daer dy bichd te horen, mer Styn der heeren maecht sede dat sy nyet en mocht] op doen doer beveel van myn vrouw ende ich ginck sitten inden pant ende hoerde bicht.
17 april 1538	434	Op den dach voersc. te twee uren nae middach preeckde een Augustyn der Vleeminck dy passie Ons Lieffs Heeren Jesu Cristi, hy en hadder eegeenen prys aff, hy preeckden se seer slechtelyck.
19 april 1538	435	[Op den heylighen goeden vrydach smorgens te vi \| uren moest her Joris dy passie ons lieffs heeren \| Jesu Cristi precken doer beveel van myn \| heer van Bueren ende myn heer van Bueren \| hoerde oeck dy passie preken her Joris preeck... \| dese van vi uren tot viii uren .] \|
		FOLIO 67
19 april 1538	436	Item myn heer van Bueren ende Esselsteyn ende oeck \| allen dy eelingen hoerden oeck op goede vrydach \| den dienst Goeds ende her Joris had wael \| ii gulden dy geoffert waeren den heyligen \| crucifix van den eelinghen ende van dy dienres \| van myn heer. \|
21 april 1538	437	Item op den heylighen Paeschdach hoerde myn \| heer van Bueren ende Esselsteyn ende allen dy \| eelinghen dy hoochmes ende myn heer van Bueren \| ende Esselsteyn ende noch v oft vi vanden oversten \| elinghen quaemen her Jorisen offeren, ende her \| Joris had wael iii brabants gulden , myn \| heer van Bueren offerde eenen karolusgulden . \|
22 april 1538	438	Altera Passche ginck ons genedighe heer \| van Sevenberghen eerstmael wt synder cameren \| hem verwandelen in dy bolbaen, hy en had \| noch noet wt synre cameren geweest seynt \| dat hy te Cueringhen had geweest, want \| hÿ qualyck te pas had geweest. \|
		FOLIO 67 v°
27 april 1538	439	Item deese Paeschen en heeft nyemant van Her\|kenroy te Cueringhen gecommuniceert nae be\|hoerlicheyt ende alde costuÿme wyt gescheyden \| Claes der smeet huyssvrouw van Herkenroy , dy wtginck \| van kinde te Cueringhen des eerste sater\|daechs nae Paeschdach. \|
28 april 1538	440	In octavis Pasche tsavons te ix uren woert \| tot Herkenroÿ Geert Sullinx der sceper van Her\|kenroÿ hersteken van Peter Blitsen soen Peter , \| het quam om Peters der kuyer maecht wil by, \| deese ii vryden deese maecht . \|
29 april 1538	441	Item smaendaechs nae beloken Paeschen hielden \| wy het officium in honoris et in missa scilicet pro\|cessionem [et ****] de Sancto Marco, den dach \| quam het* donredaechs infra octavas Pasche, mer hy wort \| getransffereert, item doer beveel van myn heer van Luyck \| vasden ende derffden myns heeren volck vleesch op den dach \|\|
		FOLIO 68
	*	[van smaendaechs nae beloken Paeschen \| voerscreven.] \|
30 april 1538	442	Ultima aprilis woert her Herman van Met\|tecoven in Sint Quintens kerck van Hasselt \| geweesen van myn heer van Sevenberghen , \| myn heer van Bueren ende myn heer van \| Esselsteyn . \|
1 mei 1538	443	Item prima maÿ smorgens te iii uren \| reedt myn heer van Esselsteyn met lxiiii \| eelinghen ende haelden iii schoon eyken meyers \| in myn vrou van Herkenroy bossch, den eenen \| mey woert gesatten voer Herkenroy , den anderen \| opt hoeff te Cueringhen , den deerden tHasselt \| ende ellick vanden eelinghen had eenen \| schoenen meÿ in syn hant ende hadden \| twe trommelen, ende aldus quaemen sy \| te Cueringhen . \|
		FOLIO 68 v°
1 mei 1538	444	Item prima maÿ woert her Herman van Met\|tecoven in Sint Quintens kerck van Hasselt \| in geleÿt als erff pastoer van der selver kercken \| vorsc. met pÿpen ende trommelen van \| dy eelinghen van myn heer van Esselsteyn , \| deese kerck had in lite gestaen ende myn \| heer cardinael hadse Gaius gegeven ende myn \| vrouwe van Herkenroy gaffse Mettecoven . \|
4 mei 1538	445	Quarta maÿ op eenen saterdach syn tot \| Heretans affgebeernt iiii½ hondertich huys \| het vuer quam van eenre leghervrouwen \| dy tsavons haer dueck ende halsclieren \| droechden. \|
6 mei 1538	446	Item vi may beernden te Huesden oeck aff iii \| huysen. \|
		FOLIO 69
7? mei 1538	447	Dominica misericordia schoot myn heer van \| Esselsteÿn in synen eyghen persoen te Luyck \| den papengay aff op syn knÿen met eenre \| halver haeken ende daer waert grote trium\|phe ende jolyt bedreven, het cosden mÿn \| heer van Esselsteÿn meer dan duysent ka\|rolus gulden ende der stadt van Luyck vi \| duysent [karolus] gulden . \|
8 mei 1538	448	Octava maÿ reedt myn heer van Esselsteyn \| van Luyck tot Cueringhen op ii½ ur \| ende het peert sterff. \|
		FOLIO 69 v°
11 mei 1538	449	Undecima may op eenen saterdach heeft ons \| genedige heer van Luyck te Cueringhen in dy \| kerck eerstmael mes gehoert op syn knÿen, \| dy heel mes wÿt van synen capellaen her Leo, \| ende dit was dy eerste reyse dat myn heer eerst\|mael aff comen was vanden hoff seynt dat synder \| genaeden te Cueringhen quam. \|
12 mei 1538	450	Duodecima may dominica Jubilaete hoerde myn \| heer van Luyck dy hoochmes van her Joris . \|
12 mei 1538	451	Op den dach voersc. woerde onsen genedichen \| heer van Luyck geschenct ende gebracht van eenre \| vrouwen van Luyck twee schoon rÿpe \| wyndrueff. \|
12 mei 1538	452	Op den dach vorsc. ginck hem een jonck gesel \| te Steyvort baeÿen ende hij verdronck, het \| was dy eerste reÿse dat hy tSteyvort quam, \| hy was van Hasselt , Robeert Cuylen neeff . \|
13 mei 1538	453	Ipsa die divi Servatii gincken wÿ processie om tdorp \| dat Ons Lieve Heer onsen heer gracie woude geven. \|
		FOLIO 70
mei 1538	454	Myn heer van Esselsteyn had te Cueringhen mit \| hem alsoe wyl hy te Cueringen was ii Turcken \| dÿ hÿ te Tuynis had cregen ende gewonnen \| met dobbelen. Der een was alt tuschen \| dy xx ende xxx jaer , der ander xii oft xiii \| jaer , deese cleÿn ginck te Cueringen ter scolen , \| der groot verwaerde dy peerden. \|
mei 1538	455	Item myn heer van Esselsteyn had oeck eenen \| speelman met hem dÿ blent was ende \| hy was blent geboren, hy cost meesterlyck \| speelen op dy veele ende oeck in organis. \|
15 mei 1538	456	Decima quinta may waert Jannes der luther \| van Alken wtgelaeten, hy stalt borgen voer \| een duÿsent karolusgulden , weert dat saeck \| hy wederom gevonden woerde binnen vyff jaeren \| in dy lutheriaensche sect, alsdan mocht der \| heer syn borgen aensien ende hy soude oeck \| syn Iÿff verbueren. \| Decima nona may dominica Cantate ginck dese Jannes te Hasselt in dy \| processie in syn Iynen cleder met eenre wessen kers. \|
		FOLIO 70 v°
19 mei 1538	457	Decima nona maÿ dominica Cantate celebravit \| primitias ffilius Egidii der Wael de Herkenroy in \| ecclesia Sancte Marie semper Virginis oppidi Hasse\|lensis . \|
20 mei 1538	458	Vicesima may op eenen maendach begost meester \| Symon van Tricht eerstmael te snÿen \| ende te wercken aen dy witte Sichense steen \| totten nieuwen affganck . \|
23 mei 1538	459	Vicesima tertia may op eenen donredach voer der \| noenen in dye kerck van Cueringen heeft her Joris \| Munters dy soene gemaect tuschen Lever vander \| Hulst , Lambrecht Riemsleghers ende Aerden \| Moens, Truyken Moens man van Tuylt zeliger , \| soe moet ellick van Lever ende Lambrecht voersc. \| geven tachtentich brabants gulden , sy moeten een \| steynen cruys setten, item voer den voetvall \| moeten sy ii begenckenissen doen celebreeren \| voer dy ziel van Aerden voersc. ende op het twede \| begenckenis moeten sy gelyckerhant om Gods \| wil geven vyff brabants gulden ende betaelen alle costen. \|
		FOLIO 71
23? mei 1538	460	Ipsa die Ascensionis Domini nostri Jesu Cristi woert \| Jannes van Rommershoven te Curinghen gevanghen \| bracht op een kerre tsavons te vyff uren, hy was der \| overste luther van Gorsleuw , van Sint Lambrechs \| Herck ende heefter veel weerdoept, dat jaemer is. \| Item tot Antwerpen heeft hÿter oeck weerdoept, hÿ had \| een stoel ende een manÿpel met hem daer hy dy \| luyden met weerdoepde, ende deese stoel ende manypel \| was van pampyer gemaect, hy had by Vliermael \| op syn boelscap geweest ende had met hem in een \| sÿmael dry oft vier luthersche boecken, der \| bode van Vliermael vinck hem in vigilia Ascen\|sionis tsavons te x uren al moerlyck alleen in een \| heyken, doen hy op syn boelscap had geweest, hy had \| een metsken met hem mer sy vlauyde, der boed \| had hem vyff wonden gegeven doen hy hem vinck. \|
4 juni 1538	461	Quarta junÿ versloech het corn te Beverst , te \| Diepenbeeck , te Bilsen ende op dy dorpen by Tricht \| ende oeck der kennep ende dy erten. \|
		FOLIO 71 v°
9? juni 1538	462	In vigilia Penthecostes reedt myn heer van Luÿck in dy \| heyde spacieeren. \|
9 juni 1538	463	Nona junÿ ipsa die Penthecostes hoerde myn heer van \| Luÿck , her Cornelis van Sevenbergen , dy hoochmes ende \| oeck myn heer van Bueren ende allen myns heeren eelingen, \| item ons genedighe heer van Luyck ginck selver in \| propria persona in dy processie voer dy hoochmes, her \| Joris sanck dy mes alleen, ich diende metter cappen, \| ons genedighe heer biscop van Luyck offerde selver \| in propria persona post communionem her Jorisen eenen gel\|rischen ryer , ende myn heer van Bueren offerde eenen \| karolusgulden , item her Joris en had may ii½ gulden \| hesselts vander gemeynt van Cueringen der offerande aengaende \| ipsa die Penthecostes, ende elck huys is schuldich den \| pastoor van ellick hoochtyt i brabants \| oert . \|
10? juni 1538	464	Altera Penthecostes smaendaechs in dy Penxt heylich \| daech schoot myn heer van Bueren te Hasselt selver \| in propria persona met synre eygenre hant den papengay \| aff op eenen leynstoel al sittende met eenre bussen. \|
		FOLIO 72
14 juni 1538	465	Decima quarta junÿ svrydaechs in dy quatertemper \| nae Penxten smorgens te vi uren trock myn heer \| van Luyck van Cueringhen nae Luyck om Luyck tont\|fenghen myn heer van Bueren , myn heer van Esselsteyn , \| myn heer van Berghen trocken met myn heer, sy trocken \| allen dy heyde, myn heer had wael dry hondert \| peerdt ende allen syn volck was int root gecleet \| ende allen myns heeren elingen hadden ellick een slincke \| tennette fleuwelen mauwe. \|
14 juni 1538	466	Myn heer was gelogiert op den dach voersc. by Tricht \| op Lichtenborch . \|
15 juni 1538	467	Decima quinta junÿ schoot ons genedighe heer van \| Luyck , her Cornelis van Sevenberghen , te Tricht selver \| met synre eygenre hant den papengay aff met \| eenre bussen. \|
	468	Dat Jannes van Rommershoven aen der galgen \| hem selver verhinck ende gebernt waert [ende hem nyet bekeeren en woude] \|
15 juni 1538	469	Op den dach voersc. saterdaechs in dye quatertemper woert \| Jarmes van Rommershoven gebernt, hy sterff in syn lu\|therÿ, hy en woude hem nyet bekeeren, her Joris , \| der pryor van Hasselt der Vleminck hadden veel erbeyts \| gedaen mer twas al te vergees, deese luther Jarmes \| voersc. verhinck hem selver doen der heenker dy eerste \| kettinge had geslaegen aen syn keel, hy en woude \| syn weerdoepsel nyet affgaen, hy was doot eer tvier aen hem quam, \|\|
		FOLIO 72v°
	*	[want hy hem selver herworchde [ende verhinck] sonder \| toedoen] vanden hencker, item her Joris wirp twe van \| synen luthers boecken int vier, deese luther soude \| hebben leventich gebeernt. [Dese luther liet hem selver nedersencken ende herworchden ende doeden hem selver sonder toedoen vanden hencker ende het volck en woude nyet enen pater noster spreken voer syn ziel, want hy hem selver hed gedoet.] Te noteren dat swerte ende rode piepels \| [om hem vloegen doen hy hem selver doede.]
	470	Hier volcht dat myn heer van Seven\|berghen dÿ stadt van Luyck ontfinck \| als biscop van Luÿck \|
16 juni 1538	471	Decima sexta junÿ in octavis Penthecostes dede ons \| aldergenedichste heer her Cornelis van Sevenbergen syn in\|coempst te Luyck te iiii uren nae middach allen Sint \| Leenaerts poort zeer triumphlyck wael met xx hondert \| peert, [****] myn heer van Bueren , Esselsteyn , der \| biscop van Colen , myn heer van Bergen holpen myn heer in\|vueren ende doen myn heer aen Sint Joris kerck quam, \| doen gaff een jonge maecht van ix jaeren mynen heer \| dy slotels vander stadt, ende myn heer custense ende \| gaff haer dry ducaten , item dy stadt van Luyck scenc\|den mynen heer twee silverne overgulde cruÿcken ende \| ellick nemende vier gelten, item tot Luyck waren xxiiii \| gansen dy dansden op dy luyt natuerlyck op dy incoemst \| [van myn heer]. [het* waeren xii vetgansen ende xii ******] [Ons genedige heer had in dese incoemst ix hondertich volcx al int root gecleet].
17 juni 1538	472	Decima septima junÿ hebben dy heeren van Luyck onsen heer \| in geleyt in dy kerck van Sint Lambrechts zeer feestelyck \| ende nae der messen hielden sy een processie in alder manyeren \| gelyck op translationis Sancti Lamberti, ende ons genedighe \| heer ende der biscop van Colen gingen gelyck voor dat \| eerweerdich heylich gebenedyt sacrament. \|
16 juni 1538	473	Te Luyck op myns heeren incoemst syn xii hondert \| ballingen incomen. \|
		FOLIO 73
	474	Den lantdach van mÿn heer gehalden \|
18 juni 1538	475	Decima octava juny op eenen densdach heeft ons \| genedighe heer van Luyck gehalden eenen lantdach \| te Luyck . \|
19 juni 1538	476	Decima nona junÿ in profesto Venerabilis Sacramenti \| gincken wy, myn oem Aert , Heynken ons neeff ende ich \| Ons Lieve Vrou besoeken by Leuw op den Ossenwech , \| ich las daer mes, men metdsden daer een capel, Onser \| Liever Vrouwen syn seynt Sint Vresmis lestleden geoffert xii [hondert brabants gulden .]
	477	[Marsilis coninck] \|
30 juni 1538	478	Ultima junÿ op eenen sondach was Marsielis \| myn broeder coninck te Cueringen vanden voetboeghen, \| Peter Pyp schoot den papengay aff in naem van \| Marsielis . \|
19 juni 1538	479	[In vigilia venerabilis sacramenti [*****] decima nona \| juny \|
	480	Moritur dux Gelrensis ] \|
1 juli 1538	481	Prima july op eenen maendach sterffderhertoch \| van Gelre . \|
		FOLIO 73 v°
	482	Hier ontfinckt ons genedighe heer \| Maestricht \|
3 juli 1538	483	Tertia july op eenen gonsdach ontfinck ons gene\|dighe heer Maestricht ende dy stadt schonck \| myn heer twe schoon silvere geltkannen, item \| oeck eenen silveren overgulden nap, noch i paer \| ossen ende xii hemel, item oeck dry stucken \| wyns ende vier mud haveren trichter moet, item \| dy van Tricht trocken myn heer tegen een myl \| weechs verre, xviii dick, zeer wael wyt \| getuycht. \|
4 juli 1538	484	Quarta july op eenen donredach weydent soe seer \| dat op veel plaetsen der kennep ontwe weyden. \|
	485	Myn oem Tonis dat bilt van Sint Geertruyt vonde \|
9 juli 1538	486	Nona july op eenen densdach heeft myn oem Tonis \| Munters het bilt van Sinte Geertruyt vonden by \| Crutsen aen eenen gracht liggende, wellich bilt verloren \| had geweest xii of xiii jaer, her Merten hadt bilt \| verloren ipsa die Ascensionis wt der cyeborien. \|
	487	Dat myn heer Stockhem ontfinck \|
9 juli 1538	488	Op den dach voersc. ontfinck ons genedighe heer \| Stockhem . \|
		FOLIO 74
	489	Sepelitur dux Gelrensis \|
15 juli 1538	490	Decima quinta july ipsa die divisionis apostolorum \| woert der hertoch van Gelre ter heylighen \| eerden bestaet, het was op eenen maendach. Requiescat \| in sanctissima pace, amen. \|
1 juli 1538	491	Nota dat der hertoch van Gelre achter heeft ge\|laeten doen hy sterff xviii tonnen gouts. \|
juli 1538	492	In deesen somer ist een vruech jaer geweest \| van alle vruchten, van corn, terwe, gerst, \| kennep, wyn, hokernoten etc., ende het \| corn dat affgedaen was in dy velden schoot \| seer veel, want int beginsel vanden oechst veel \| regenden. \|
juli 1538	493	Item het corn is deesen somer seer cleyn gecoernt \| geweest ende het corn schoot oeck op allen plaetsen zeer qualyck, als sy vier hoop hadden gedorschen, \| dan en hadden sy may onderhalff vaet coerns. \|
		FOLIO 74 v°
18 juli 1538	494	Den xviiisten julÿ op eenen donredach ginghen \| wÿ, te weeten meester Lambrecht vanden Borch , Maria \| syn huyssvrouw , Jannes hon soen ende ich tot Tricht \| ende saeghen daer Sinter Vaes het heyldom \| toenen, item tot Onser Liever Vrouwen Tricht saegen \| wy het heyldom oeck toenen ende van Tricht \| gingen wy nae Tongeren ende saegen daer oeck \| theyldom in dy heyldoms camer daer wyter\|maeten veel schoons heyldoms was, item wy waeren \| oeck op den pinnakel daermen het principael ende \| schoonste heyldom toont, te weeten Sinte Materns \| biscop staeff ende synen errn, item een stuck vanden heyligen \| cruys Ons Lieffs Heren Jesu Cristi daer iii droppelen \| bloets syn wyt geloepen, daer was i cuoninck dy \| en woude nyet geloven dattet van Ons Heren Jesu Cristi \| cruys waer ende hy staeck daer in, terstont [****] \| liepen daer wt dry droppelen bloets ende der cuoninck \| waert terstont blint ende bleeff blint tot dat* hy sterff, \| dit heylige precioese bloet heb ich gesien. \|
		FOLIO 75
24 juli 1538	495	In vigilia Sancti Jacobi apostoli xxiiii july \| op eenen gonsdach nae middach te ii uren \| wast een verveerlÿck onweeder van donre ende \| blixem, ende Jan Strauyven dy versloech \| op dit selff pas vanden blixem sonder heer ende \| God genaede te seggen, op deesen selven dach \| versloech oeck tot Glabbeek een vrouwe vanden \| donre ende blixem. \|
18? juli? 1538	496	Sudarium quod attulerunt angeli cum maxima claritate \| in quo Sanctus Servatius sepultus et jacuit sub \| terra plusquam trecentos et quinquaginta annos, ende was \| van colueren geleyck wit dyamast. Item baculus \| episcopalis qui missus erat Sancto Servatio a Deo per \| angelum ante altare in signum quod esset dignus episcopatu. \| Vestimentum purpureum van syde quod angeli celitus por\|tarunt et jacent super mortuum corpus Sancti Servatii, \| sepultum trecentos et quinquaginta annos. Item baculus \| peregrinationis quo Sanctus Servatius draconem \| occidit et crucem super terram fecit et in eodem loco \| fons ortus est. \|
		FOLIO 75 v°
	497	Den peys tusschen den keyser \| ende den coninck van Vrankryck \|
juli? 1538	498	Deesen somer is den peÿs gemaect tuschen dÿ \| keyserlycke maÿesteyt Carolo ende den coninck \| van Vrankryck , ende der keyser ende coninck \| van Vrankryck hebben onder hon beyden selver \| den peÿs gemaect, sÿnde by malcanderen in \| een sceep bÿ Marsielien ende der coninck \| quam ex proprio motu met synder huyssvrouw ende kinderen \| in skeysers sceep daer der keyser nae huys woude \| scepen, der coninck had den keyser ontboden dat \| hÿ hem gern woude spreken in minne ende vrintscap, \| ende dit belieffde den keyser zeer wael, mer sy en \| hadden malcanderen nyet ontboden op wat dach oft \| op wat tÿde oft op wat plaetsen dat sy malcanderen \| souden spreken, item der keÿser screeff selver met \| synder eygender hant den peys ende siegeldenten met \| synen eÿghen siegel ende gaffer alsoe den coninck \| over, ende der coninck van Vrankryck screeff oeck \| den peys selver met synder eygender hant [den peys] ende siegel\|dent oeck met synen eygen siegel ende gaffer den keyser \| ende beloeffden daer nimmermeer tegen malcanderen te orlog\|hen. Aldus trocken sy nae Marsielen ende men bedreeff daer groot \| jolyt, ende der keyser schonck des coningx van Vrankryck \| dochter eenen rinck daer een gesteynt in was dat weert \| was meer dan hondert bysanten ende der coninck dit siende woert \| [screÿende].
		FOLIO 76
juli? 1538	499	Item der pous hed gern lange hyer te voren den peys \| gemaect tuschen den keyser ende den coninck van Vranckryck , \| mer ten was hem nyet mogelyck. \|
? ? 1538	500	Ipsa die Sancti Petri ad vincula op eenen \| donredach is dy soen ende den peys gemaect \| tuschen Henrick Sullinx ende Peter Blitsen \| soen , der wellich Geerden Sullinx had van \| leven ter doot bracht, soe moet Peter Blitsen \| vorsc. eerstmael doen eenen voetval \| op tdorp van Curinghen , item hÿ moet een \| steynen cruys setten, item hy moet een der\|tichsten doen celebreeren, item hij moet \| eenen weech te Romen selver in synen \| eyghen persoen gaen ende bescheyt van \| daer bringhen dat hy den weech gegaen \| heeft, item voer den weech Sint Jacobs moet \| hy geven xxv brabants gulden , item allen \| costen moet hij oeck betaelen. \|
? ? 1538	501	Album vestimentum quod signatum erat innumeris mirabilibus \| albis figuris gelyck gedreelt, quod angelus celitus portavit \| et posuit super sepulchrum Sancti Servatii in signum quod voluit \| Deus illum exalteri ex terra. Item calix qui habet duas auriculas \| et patena quibus Sanctus Servatius solitus est celebrare missam. \|
		FOLIO 76 v°
9 augustus 1538	502	Nona augusti tuschen ix ende thien uren op eenen \| vrydach voermiddach begost meester Symon \| eerstmael te metsen aen dy boghen vanden \| nieuwen affganck , ich sach meester Symon den eersten \| steen legghen. \|
? ? 1538	503	Dextrum brachum Sancti Thome apostoli qui attigit vulnus \| dextri lateris Salvatoris nostri, crux quam fecit Sanctus \| Lucas et Sancta Maria virgo portavit inter benedicta sua ubera, \| et inventa est super corpus Sancti Servatii dum exaltabatur e terra. \|
? ? 1538	504	[Item magna pars crucis Salvatoris nostri, caput Sancti Servatii .]
9 augustus 1538	505	Nona augusti voersc. is tOnser Liever Vrou\|wen op den Ossenweech een stom manspersoen alt synde \| omtrent dertich jaeren, sprekende woerden, dy \| wellich [stom] geboren was ende bleeff [stom] tot \| dat hy Mariam dy gebenedyde moder Gods had besocht, \| ende doen woert hij sprekende. \|
? ? 1538	506	[*****]
9 augustus 1538	507	Item op den dach vorsc. verlosde Maria dy gebenedyde \| moder Gods oeck eenen mensch dy beseten was. \|
10 augustus 1538	508	Item ipsa die Laurentii woert daer oeck een cropel \| gaende, dy tachtentich mylen ver was comen \| om gesont te syn. \|
? ? 1538	509	Relique in parochia Sancti Joannis in Trajecto . \|
? ? 1538	510	Vanden heyligen gebenedyden cruys Ons Lieffs Heren Jesu Cristi dat \| Sint Victoer droech tegen dy Turcken , item daer is haer van \| Sint Victoer, item dry tanden van Sint Appolonia, item een stuck \| van Sint Jan Baptist ende noch veel reliquen. \|
		FOLIO 77
11 augustus 1538	511	Undecima augusti op eenen sondach synter \| Sint Peters te Maestricht ii doot bleven \| van vechten ende stryen. \|
15 augustus 1538	512	Ipsa die Assumptionis beate Marie semper \| virginis gingen wy processie ende droeghen \| dat heylich gebenedyt sacrament om tdorp ende \| baden Onsen Lieven Heer dat hÿ ons wouden behoeden \| ende beschermen, dat wij nyet onversienlyck \| en sterven, want op deesen tÿt op veele \| plaetsen dy pest ende bocksieckden reg\|neerden ende storventer oeck veel menschen \| aff, soe te Luÿck , te Maestricht , te Stockhem , \| te Diepenbeeck , in gheen Kempen , [*****] \| sHertoghenbosch oeck. \|
15 augustus 1538	513	Item tot Cuelen sÿnter op een nacht hondertich \| gestorven vander bocksieckde op deesen tyt. \|
15 augustus 1538	514	Item in dy Kempen te Hechtelt , te Hamont ende \| noch op ander plaetsen hevet op desen tyt gestorven \| vander pesten ende van der bocksieckden. \|
		FOLIO 77 v°
15 augustus 1538	515	Item ipsa die Assumptionis beate Marie semper Virginis \| ginck Geert Swennen om metten breken in dÿ kerck \| ende creech xxxiii st. hesselts totten bouwe. \|
15 augustus 1538	516	Item te Stockhem hevet op deesen tÿt soe seer gestorven \| dat myns heeren eelinghen allen vlavÿden van Stock\|hem , ende ons heer dy bleeff daer opt slot alleen \| met dry oft vier eelinghen ende syn kemerlinx. \|
23 augustus 1538	517	Den xxiii augusti woert den huylick \| gemaect tuschen Jannes Banx ende Aert der \| Weert dochter Jenneken te Hasselt in Marsilis huys. \| Den xxvi augusti track ons genedighe heer \| van Stockem nae Grevenbroeck . \|
28 augustus 1538	518	Item den acht ende twintichste dach van augusto \| op eenen gonsdach quam ons genedighe heer \| ende bisscop van Luydick tsavons te vi uren \|\|
		FOLIO 78
	*	[van] Grevenbroeck te Curinghen met \| xii peerden, hÿ had viii oft ix vanden \| scutten met hem, item myn heer van Luyck \| had oeck synen baert noch, item syn ander \| volck was den xxvi augusti voer coemen \| doer beveel van myn heer ende myn heer hed \| noch tStockhem gebleven, mer syn eelinghen \| en wouden daer nyet langher blyven om \| den sterfft wil, want tStockhem allen daech \| storventer xi oft xii vander pesten ende vander bock\|sieckden. \|
28? augustus 1538	519	Seynt Sint Jansmis lestleden heeft tot Tricht \| een manspersoen tot op den dach voersc. syn \| vierden huysvrouwe getrout. \|
29 augustus 1538	520	Den xxix augusti hoerde myn heer mes te \| Cueringhen in dy kerck . \|
		FOLIO 78 v°
1 september 1538	521	Prima septembris op eenen sondach was \| ons alder genedichste heer te Herkenroy ten eten. \|
	522	Moritur Arnoldus der Weert \|
2 september 1538	523	Secunda septembris smorgens omtrent vii \| uren sterff Aert der Weert subitanea morte \| ende sonder bicht, prima septembris had hy \| noch wael te pas geweest. \|
2 september 1538	524	Op den dach voersc. waeren dy boghen aen den \| nieuwen affganck volmaect . \|
3 september 1538	525	Tertia septembris op eenen densdach \| hoerden ons genedighe heer Onser Liever \| Vrouwen loff. \|
5 september 1538	526	Quinta septembris op eenen donredach begost \| meester Symon te metsen aen den moer vanden \| nieuwen affganck . \|
7 september 1538	527	Septima septembris woert dy refformatie te Luyck wt\|gelesen vanden lande van Luyck ende procureres. \|
		FOLIO 79
	528	Infirmatur Dominus de Nassou \|
8 september 1538	529	Octava septembris op Onser Liever Vrouwen \| nativitatisdach besloech myn heer van Nassou van tornscap \| ende ontfinck dat eerweerdich heylich gebenedyt \| sacrament ende woert geolicht op deesen \| selven dach inder nacht, hy woert tornich gemaect met spelen. \|
8 september 1538	530	Op den dach voersc. tsavons woerden getrout Jannes \| Banx ende Jehenna Cleÿnwaerts . \|
10 september 1538	531	Decima septembris heeft her Willem Gomparts \| te Zelem in Saterosen cloester proffes gedaen. \|
	532	Dye doot van myn heer van Nassou \|
10 september 1538	533	Decima septembris op eenen densdach sterff myn \| heer van Nassou . \|
12 september 1538	534	Duodecima septembris op eenen donredach celebravi \| missam in presentia episcopi Leodiensis . \|
12? september 1538	535	Item in profesto exaltationis Sancte Crucis sanck \| ich het jaergetyt voer dy zielen van dy kemerlinx \| geslecht, mes ende vigilie ende myn heer van Luyck \| begeerde mes doen het jergetyt wt was, ende syn capel\|laenen nyet gestelt en waeren om te celebreren ende \| hyer oeck egeen ander priester en was, soe las ich \| noch eens mes voer myn heer van Luyck , ich had \| eenen nieuwen penninck . \|
		FOLIO 79 v°
12? september 1538	536	Ipsa die exaltationis Sancte Crucis hoerde ons ge\|nedighe heer van Luyck dy hoechmes van her Joris . \|
15 september 1538	537	Den xvsten dach van september op kermis \| te Curinghen dach heeft ons alder genedichste \| heer biscop van Luyck dy hoochmes ghe\|hoert van her Joris ende myn heer van Esselsteyn \| oeck, ende myn heer biscop van Luyck ginck \| selver in persona in dy processie ante \| summam missam achter dat eerweerdich heylighe \| sacrament, want her Joris droech dat eerweerdich \| heylighe sacrament om in dye processie om dy \| kerck , ende her Jan van Zonuwen sanck den \| evangelie ende ich sanck dy epistoel, ende \| doen dy mes wt was, reedt myn heer \| van Luyck ende Esselsteyn nae Hasselt te eeten, \| want dy van Hasselt hadden myn heer genoedt. \|
15 september 1538	538	Op den dach vorsc. begost ich den nieuwen roomschen \| brievier. \|
		FOLIO 80
20 september 1538	539	Vicesima septembris svrydaechs in dy quater\|temper woert een van myns genedighs heeren \| jongen den steen gesneden van eenen meester van \| Luyck in Jan Beckers huÿs te Cueringhen , \| ich heb den steen in myn hant gehadt, hy was \| groot gelyck een cleÿn boen, ende dese jongen \| sterff hiervan, ich had hem dy sacramenten \| geadministreert. \|
22 september 1538	540	Den xxii septembris op kermis Hasselt \| dach was te Hasselt het huÿsken van Bethleem \| van een gehouwen van ii oft iii boeven \| binnen Hasselt , daer waert een van gevangen. \|
24 september 1538	541	Den xxiiii septembris te nieuw merckt \| galt corn tot Hasselt xi st . \|
25 september 1538	542	Den xxv septembris is te Hasselt een manspersoen \| van Brie doot gevallen van synen bed, sy vondentem \| smorgens op syn hooft ende was doot, hÿ was droncken \| [slaepen gegaen.]
		FOLIO 80 v°
27 september 1538	543	Den xxvii septembris galt corn tot Hasselt \| xii stuver \|
29 september 1538	544	Item den xxixsten septembris schoot myn heer van \| Luyck te Cueringhen op dy bergen dry schoet met \| den voetboege ende ginck te Lenarts van Herkenroy \| bancketeeren. \|
1 oktober 1538	545	Prima octobris op eenen densdach trock myn heer van \| Bueren van Cueringhen met vrou Mari den coninck van \| Vranckryck besoeken met xv hondert peerdt. \|
	546	Sint Truÿen \|
7 oktober 1538	547	Septima octobris op eenen maendach ontfinck ons \| alder geneydichste biscop van Luyck , her Cornelis \| van Sevenberghen Sint Truyen , ende in dy \| incoempst van myn heer stroeyde myn heer gelt, want \| een keyserlycke stadt is, item dy van Sinttruyen schenckden \| myn heer een stuck wyns van vi aemen, dy aem costen xx brabants \| gulden . \|
	548	Borchloen ende Tongeren \|
9 oktober 1538	549	Nona octobris op Sinte Dÿonÿsdach ontfinck \| myn heer van Luyck Borchloen ende Tongeren , \| dy van Tongeren hadden op dy merckt gemaect vii bergen, \| te weeten Mons Syon, Mons Tabor, Mons Calvarie \| ende dy van Tongeren hadden groten prys van myn heer. \|
		FOLIO 81
	550	Hoeÿ \|
10 oktober 1538	551	Decima octobris ontfinck ons genedighe heer \| Hoey . \|
oktober 1538	552	Item der coninck van Vrankryck heeft vrou \| Mari ende myn heer van Bueren ende myn heer van \| Esselsteyn zeer grote chier aengedaen ende ontfinckse \| met groter lieffde ende triumphen, het cosde den coninck \| van Vranckryck deese besueckinge alle daech iiii \| hondertich duysent ducaten ende het doerde xxv daegen. \|
13 oktober 1538	553	Decima tertia octobris op eenen sondach woert te \| Zuylre een hersteken. \|
22 oktober 1538	554	Den xxii octobris galt corn tot Hasselt \| xiii st. i ort . \|
		FOLIO 81 v°
12 november 1538	555	xii novembris galt corn tot Hasselt xiiii st. i ort . \|
12 november 1538	556	Op den dach voersc. heeft der stathelder van \| Diepenbeeck eenen hersteken dy myns heeren \| van Gaveren [*****] bastart dochter had ende hy was \| principael statdhelder, sy waeren allen beyde \| te peerde. \|
november 1538	557	Item deese weeck is te Diepenbeeck ee knecht ge\|storven den syn moder alsoe geslaegen had dat hy \| daervan sterff, ende sy suster hiel hem, ende \| dit quam by om eens verkens wil, deese knecht \| bedroech synder moder ende synder suster in syn doot. \|
november 1538	558	Item deese weeck is by Antwerpen een van \| Borchloon doot gevallen van synen peerde. \|
november 1538	559	Int Haspegouw syn deesen saettyt soe veel \| muÿs geweest dat dÿ wennen vanden coern \| moesten dwater met waegelen vueren in dy velderen \| om dy muysen te verdrencken, ende dy muys hedden \| theel coern affgeten wt dy velderen soe dat \| dy wennen geen coern en vonden. \|
		FOLIO 82
	560	Maeseÿck \|
17 november 1538	561	Decimaseptima novembris op eenen sondach \| ontfinck ons genedighe heer Maeseyck \| ende dy van Maeseÿck hadden grote eer van myns \| heeren genaede. \|
18 november 1538	562	[Decima octava novembris ontfinck ons \| genedighe heer, Brie ] \|
18 november 1538	563	Op den dach voersc. woert te Tongeren een hersteken. \|
		FOLIO 82 v°
	564	Brie \|
8 december 1538	565	Octava decembris ipsa die conceptionis dive \| Marie semper Virginis queerat dies dominica \| ontfinck ons alder genedichste heer Brie . \|
	566	Het oester coern \|
december 1538	567	In deese maent van december quam in dlant \| van Luyck veel oester coerns daert volck \| zeer aff verblyt was, want het coern vanden lande \| van Luyck zeer qualyck te crygen was doer den dieren tÿt. \|
? ? 1538	568	[*****]
21 december 1538	569	Ipsa die Sancti Thome apostoli den xxi \| decembris smorgens waest een verveerlyck \| groot onweder van blixemen, van donre, van \| haegelen, van regenen ende oeck grote winden ende \| desgelycken en had noet mensch geleeft wy \| alt dat hÿ was op alsustigen tyt. \|
24 december 1538	570	Op den heylighen Kersnacht waeren tot Antwerpen \| een deel lutheriaenen vergeert ende souden in dy \| heylighe Kerstmes vier cloesters hebben aenge\|steken, mer met dy gracie Gods waerden sys gewaer, \| ende daer waert een affgevangen, ende soudent al hebben \| neergeslaeghen wat sy hedden connen crygen. \|
		FOLIO 83
25 december 1538	571	Item tot Antwerpen heeft een metsken haer kint verdaen \| ende gedoot alsoe bald sy bleven was op desen tyt seynt \| kersmis, ende sy woert gevanghen. \|
	572	Bilsen \|
12 januari 1539	573	Anno xxxix xii januarÿ op eenen son\|dach scilicet dominica infra octavas Epyphanie \| ontfinck ons genedighe heer dy stadt van \| Bilsen ende quam op desen selven dach te Cueringhen . \|
januari 1539	574	Dÿ geen dy te Luyck ii oft iii hondertich mud \| coerns incomende hadden, moesten dit jaer coern \| coepen, soe qualÿck waest coern geraect int jaer vorsc. \|
14 januari 1539	575	Den xiiiiste januarÿ heeft ons alder gene\|dichste heer biscop van Luyck , her Cornelis van \| Sevenberghen , syn eerste genachten gehalden \| te Cueringhen inde groten saedel ende daer \| waerden wael vierendevyfftich saeken aengesatten \| op deese eerste genachten. \|
17 januari 1539	576	Den xviisten januarÿ heeft op Sint Antonisdach \| heeft een vrou tuschen Hoy ende Luyck wonende, \| haer iii kinderen gedoot ende oeck haer selven \| van honger, sy had aen haer swegeren geweest dat \| sy haer helpen soude, sy seede, gy coempt te deck, \| ende haer man doen hy dat wist van synen wÿve, was \| tornich ende ginck met een vaet corns tot syns susters \| ende daer comende vant hyse doot [met den *****] \|
		FOLIO 83 v°
	577	Hasselt \|
19 januari 1539	578	Anno xxxix den xixste januarÿ dominica nuptie \| facte sunt in Ghana Galilee, te iii uren nae der \| noenen ontfinck ons alder genedichste heer biscop \| van Luyck , her Cornelis van Sevenberghen , dy stadt \| van Hasselt met groter triumphen, ende myn heer \| quam van Cueringhen tot Hasselt met tachtentich \| peerdt dy Curingher poort in ende soe lanx \| dy Verckens merckt nae dy grote merckt \| tot in dy grote kerck , ende wt der kercken \| wederom comende, ginck hy te voet met synen \| elinghen in dy Croen ende sliep daer dese nacht, \| ende dy van Hasselt quaemen myn heer teghen \| tot aent gericht van Cueringhen vier hondert \| sterck al int harnasch wael wt getuycht, \| ende dy burgemeesters brachten myn heer dy \| slotels vander stadt tegen tot aent gericht , ende \| by tgericht voer opt velt waeren wael ii \| hondertich ballinghen vergadert ende vielen myn \| heer te voeten ende riepen allen tsaemen, genaed \| aldergenedichste heer, genaed aldergenedichste \| heer, ende myn heer seede hon dat sy hon te \| recht beteren souden, ende myn heer woerde wael \| veertich supplicatien overgegeven, dy myn heer \|\|
		FOLIO 84
	*	[sel]ver opstack, item dy priesters ende \| dy clercken van Sint Quintenskerck ende dy \| Augustynen quaemen myn heer oeck teghen met processie \| in hon cappen ende mesiewaet ende voer myn \| heer woerden [*****] een halff hondertich toertsen \| gedraeghen al bernende. \|
19 januari 1539	579	Deese carmina naebescreven stonden op een breet \| gescreven doen ons genedighe heer Hasselt ontfinck: \|
19 januari 1539	580	Advenis huc nobis princeps clarissime gratus \| Nullius adventus gratior esse potest \| Quantum leticie tua ffert presentia nobis \| Haud ullis verbis exprimeret Cicero \| Nec mirum fuerit, cur secula fausta reportas \| Et procul expellis que nocuere prius \| Hercule nil dubium quin sis nobis leodinis \| E summo celo missus in auxilium \| Tu decus atque salus simul et spes unica nostra \| Te fformidamus nulla pericula duce \|\|
		FOLIO 84v°
	*	Tu caput es nostrum quo vix est clarior unus \| Imples perffecti principis officium \| Quid multis opus est propter tua splendida facta \| Dignus es extolli laudibus assiduis \| Nos cives tibi membra sumus, tibi ferre parati \| Omnem per vitam seva pericla sumus \| Servet ut incolumen te nobis Cristus ad annos \| Nestoris, offerimus nocte dieque preces \| Expectate venis spes o ffidissima nostrum.
		FOLIO 85
20 januari 1539	581	Vicesima januarÿ ipsa die Sanctorum martyrum \| Ffabiani et Sebastiani op eenen maendach hebben \| dy van Hasselt onsen alder genedichste heer geschenct \| eenen silveren overgulden schonen nap, het gout \| dat om den nap was, had gecost wael dertich \| ducaten , ende desen nap was weert wael vyff \| hondert brabants gulden , item sy hebben myn \| heer oeck geschenct een voerder wyns van \| twee grote stucken, item ii vette ossen ende \| xii hemels ende oeck twee voeder haveren, \| ende allen den wyn der daer verdroncken waert \| van myns heeren volck ende allen den cost. \|
21 januari 1539	582	Den xxi januarÿ galt coern te Hasselt xv st. \|
21 januari 1539	583	Op deesen selven dach hebben dy ottervengers tStockroy \| in dÿ voert eenen manspersoen doot venden liggen int \| [waeter].
24 januari 1539	584	Den xxiiii januarÿ galt een vaet erten \| xix st. tot Hasselt . \|
		FOLIO 85 v°
21 januari 1539	585	Den xxi januarÿ op eenen densdach ginck een \| manspersoen van Cortesem wt Hasselt ende was \| droncken, ende ginck nae huys ende doen hÿ by \| Henegouw quam, viel hy in een drenxsel \| ende verdronck. \|
25 januari 1539	586	Ipsa die conversionis Sancti Pauli reedt \| myn heer van Esselsteyn wt der stadt van \| Bruesel tuschen xii ende een op dy noen, \| ende was tsavonts te vi uren te Curingen \| by onsen alder genedichste heer. \|
? januari 1539	587	Op den dach vorsc. ginck Lyn in die Ster dochter Trÿ\|nken in dlant van Valkenborgh wonen by dy van \| [Goer ].
	588	Herkenroy \|
26 januari 1539	589	Den xxvi januarÿ heeft ons alder gene\|dichste heer Herkenroy ontfangen ende myn vrou \| van Herkenroy met dy heeren ende joffrouwen haelden \| myn heer in met processien met dry par \| toertsen ende myn heer bleeff daer dese nacht \| slaepen, item daer waert een heel calff gebraeden, \| myn vouw en had noyt desgelycken ghehadt. \|
		FOLIO 86
4 februari 1539	590	Quarta februarÿ waerden Peter Cloenvoets ende Elen opden \| Roeselbosch geheel droncken vanden coern dat sy te Hasselt \| hadden gecocht ende en costen nyet geworcken. \|
4 februari 1539	591	Op den dach vorsc. woert te Reckhoven een hersteken. \|
februari 1539	592	Item op deesen tyt hebben dye dieff veel \| gewandelt ende naemen den huysluyden \| hon cleederen, hon scotelen, hon kannen ende \| hon gelt. \|
16 februari 1539	593	Den xvi february dominica quinquagesima weerlichden \| [ende thaegelden oeck].
	594	Moritur Marsilius Munters \| frater meus \|
28 februari 1539	595	Ultima februarÿ que erat dies veneris quatuor\|temporum in quadragesimo hora quinta post meridiem \| decessit de hac vita Marsilius Munters, frater \| meus dilectissimus cum optimo intellectu et cum \| loquela apertissima usque in punctu mortis, cujus \| anima requiescat in sanctissima pace, amen, \| et altera die prima martii circa horam \| nonam est sepultus apud Augustinianos prope \| altare venerabili sacramenti. \|
18 maart? 1539	596	Den xviiisten february het densdaechs te vaste\|lavont soude dy Revaegiosen Luyck verredelyck \| hebben ingenomen ende souden dy stadt te vier \| hoecken hebben aengestecken ende dy cuoningen \| [hebben doergestecken].
		FOLIO 86 v°
17 maart 1539	597	Op Sint Geertruyden dach hevet verveerlyck \| gedonret ende het was den geheelen dach aen vuyl \| ende lelick weer van regenen, soe dat dy \| merckt nÿet veel en docht, den offer van \| Sinte Geertruyt was weert viii gulden vii st. \| ende dy gheen dy dye stellagie hadden verdenct opt \| dorp gaeven der kercken iiii gulden . \|
24 maart 1539	598	Den xxiiii martii galt het Luycker corn tot \| Hasselt vyffthiendenhalven st. ende het oester corn \| xiiii st. \|
7 april 1539	599	Septima aprilis scilicet altera Pasche heeft haer een vrou \| tot Luyck buyten Sinte Gielis poort verhanghen. \|
8 april 1539	600	Octava aprilis het densdaechs in dy Paesch\|heylighe daegen woert verdraeghen by her Joris , \| by joncker Steven , by Joncker Jan ende by dy ge\|meynten van Cueringhen dat men soude straeven \| allen dy gheen, dy eÿnighen eedt swoeren, nyemand\|en wtgenomen, man noch vrou noch kinder, \| met eynighe wegen te gaen oft vier oft v daegen \| in Homperlepomp te sitten te born ende te broede, ende \| dit belieffde hon allen tsaemen wael om Goeds \| eer voerts te stellen, het was van grote node. \|
		FOLIO 87
11 april 1539	601	Undecima aprilis que erat dies veneris ante \| octavas Pasche ist gesloten te Curingen in dye \| kerck op den hoghen choor van her Joris, pastoer , \| joncker Steven scholtes , dy scepenen Geerit \| Spierinx , Geert Swennen ende Goewart Pelsers \| ende van dye gesworen ende van dye gemeynte \| van Cueringhen , dat men dy gheen straeven ende \| corrigeeren soude dy swueren ende den heyligen \| naem Goeds ydelyck in honnen mont nemen, \| item voer dy eerste reyse soude dyegheen dye \| gesworen had gaen eenen weech tot Maestricht \| Sinter Vaes bevaert ende van daer bescheyt \| brenghen, oft een kers van eenen ponde Sinte \| Geertuyt geven, oft twee daegen in Hom\|perlepomp sitten te born ende te brode op syns \| selfs cost, te iide reyse eenen wech tot \| Aeken oft ii pont wassch S. Geertruyt oft \| vier daegen in Homperlepomp als voer, te \| deerde reyse te Dueren oft \| dry pont wasch oft vi daegen in Homperlepomp , \| te vierde reyse te Colen oft vier pont \| wasch oft viii daegen in Homperlepomp , te \| vyfde reyse eenen weech te Trier oft xvi \| daegen in Homperlepomp oft [vi pont wasch.]
		FOLIO 87 v°
11 april 1539	602	Item dye gheen dye yemand horen sweeren ende hem nyet \| aen en brenghen, dy sullen in dy self pene vallen \| als dy swere gelyck voersc. steet. \|
11 april 1539	603	Undecima aprilis syn te Tongeren by den Pellicaen \| [in een huys] twe solres ingevallen dy gelaeden waeren \| met oster corn, ende daer bleven onder doot \| drÿ mans ende een vrouwe daer sy saeten \| ende aeten hon noen, deese vrou was dye \| werdin in den Pellicaen , sy was daer comen om hen \| te helpen koken. \|
13 april 1539	604	Decimatertia aprilis in octavis Pasche heeft \| her Joris, pastoer van Curinghen , op den preeck\|stoel wtgelesen smorgens te vroechmessen \| ende oeck te hoochmessen dy ordinantie teghen \| tsweeren om eenen yegelycken te corrigeeren \| ende te straffen dy den heylighen ende gebenedyden \| naem Gods ydelyck in synen mont neem, \| oft den gebenedyden naem Maria oft swoer \| by dy sancten Goeds oft dyer gelycken. \|
		FOLIO 88
14 april 1539	605	Decimaquarta aprilis op eenen maendach post quasi\|modo naeder noenen waest een verveerlyck groet \| onweder van donre, ende te Mewen haegel\|dent haegelsteen alsoo groot als haesenoten, \| ende het corn versloech daer op sommige plaetsen. \|
20 april 1539	606	Vicesima aprilis dominica misericordia ghe\|schieden tSint Lambrechts Herck eenen \| dootslaech van twee jonge gesellen dy snachs \| spelen liepen.
	607	Dye doot van den jongen coninck [van Scotlant ] \|
30 april 1539	608	Ultima aprilis sterff der coninck van Scotlant in \| skeysers hoff.
	609	Dye doot van dye keyserinne \|
1 mei 1539	610	Prima may sterff des keysers huyssvrouw van kinde ende het kint en \| leeffde may vi uren. \|
2 mei 1539	611	Secunda may galt het oestercorn tot Hasselt \| vyffthiendenhalven stuver. \|
6 mei 1539	612	Sexta may galt het corn tot Hasselt xiiii st. \|
7 mei 1539	613	Septima may op eenen gonsdach woert te \| Curinghen een mesdeger geraetbraect ende onthoeft, \| het was een Wael van op der Masen , hy had vii \| moerd gedaen. \|
		FOLIO 88 v°
20 mei 1539	614	Vicesima may galt het oestercoern in dy stadt \| van Hasselt vyffthiendenhalven st. ende xiiii stuver \| ende een oert . \|
mei 1539	615	Noet man en heves geleeft wÿ alt dat hy was \| dat oÿt soe dieren tÿt is geweest alst is \| geweest op deesen tyt van allen dinghen, \| van coern, van vleesch, van boter, van kees, van \| erten ende voerts van al dat der mensch behoevende \| is, ende en hed dat oestercoern int lant nyet \| gecomen, veel menschen hedden moeten van \| hongher sterven want ten was gheen coern \| te crÿghen, noch Haspegouws corn noch Kempens \| corn eer dat oester corn int lant quam ende \| en hed soe veel corns int lant nyet gecomen, \| ellick vaet hed gecost eenen kaerlis gulden , \| allen menschen wy ryck dat sy waeren moesten \| coern coepen. \|
		FOLIO 89
26 mei 1539	616	Item den xxvi dach van maÿ smaendaechs \| in dy Penxt heyligh daech schoet ons alder \| geneydichste heer van Luyck , her Cornelis \| van Sevenberghen , met synre eygenre hant \| te Luyck den papengaÿ aff met [*****] \| den voetboeghe. \|
26 mei 1539	617	Op den dach vorsc. schoet Mombeeck der alde \| den papengay tot Hasselt aff in naem \| van onsen alder geneydichsten heer; hy \| schotem ten eersten schoet aff. \|
26 mei 1539	618	Item op den dach voersc. was myn heer van Luyck \| Sinttruyen oeck coninck. \|
29 mei 1539	619	Den xxix may woert te Curinghen \| een van Wuestherck onthoeft, het was \| een vanden binders geweest, sy naem \| was Jan Scoepen. \|
		FOLIO 89 v°
1 juli 1539	620	Prima julÿgalt het corn tot Hasselt xv st. \| een oert , ende tvolck begost desen [tyt] het corn \| te sichten. \|
	621	Dy coempst van joncker Stevens huyssvrouw \|
28 juli 1539	622	Den xxviii julÿ op eenen maendach quam joncker \| Stevens huÿssvrou, joffrou Maria van Elderen op Curingen ende hielden \| hon brulofft. \|
juli 1539	623	In deese maendt voersc. syn te Montenaeken \| ende op dÿ dorpen rontsom Montenaken ix oft x \| tovenerssen gebeernt. \|
18 augustus 1539	624	Den xviii augusti woert te Kermpt der jonge Korver \| doot geslaegen van Aert Heytmers ende Henneken Katers . \|
19 augustus 1539	625	[den dieren \| tyt in dÿ \| erten] \|
19 augustus 1539	626	Den xix augusti gouden dy erten tot Hasselt het \| vaet daervan xxxvi st. , het vaet had oeck \| gegouden ii gulden . \|
augustus 1539	627	In dese weeck woert tAntwerpen Willem Droechmans \| soen hersteken ende oeck te Diest een. \|
21 augustus 1539	628	[dy won\|derlycke \| doot van \| meester \| Wouter \| Nÿs ] \|
21 augustus 1539	629	Den xxi augusti woert Wouter Nÿs inden Belick \| doot gevonden in syn schuer ende sy vonden een pÿl \| in syn hert steken, het was smorgens te \| vyff uren ende was wt gegaen om dy vogels te scieten \| van synen lande, hy woert gecommert inden naem \| vanden heer ende dy vrinden moesten verborghen eer sy \| hem mochten begraeven, ende hy woert oeck ge\|visiteert van den scholtes ende scepenen. \|
		FOLIO 90
23 augustus 1539	630	Op den xxiii augusti viel Jan Baerts doot \| van synen werck tot Hasselt ter susteren , het \| was een steenmetser, dy susteren begroeven hem in hon \| cloester soe en had der heer aen hem nyet. \|
augustus 1539	631	In deese weeck voersc. woert te Tongeren een \| lutheriaen gevanghen ende daer onliepenter noch vier \| oft vyff. \|
	632	Primitie \|
24 augustus 1539	633	Ipsa die Sancti Bartholomei apostoli que erat dies \| dominica celebravit primitias suas in Hasselt \| magister Renerus Bormans. \|
? 1539	634	Item Sinttruÿen kermis bleeff Sinttruyen \| een doot. \|
? 1539	635	Item Sinttruyen is oeck een doot gevallen \| van eenen noteleer op desen tyt. \|
? 1539	636	Te Sevenberghen op deesen tÿt is een doot \| gevallen dat hy soe droncken was. \|
? 1539	637	Item op deesen tÿt galt ellick pont boteren drÿ \| blancken . \|
		FOLIO 90 v°
	638	Muterÿ ende verraderÿ int lant van Gelre \|
? ? 1539	639	[Sy souden \| hebben dy \| vier overste \| ste gelevert \| van Gelre ] \|
8 september 1539	640	Ipsa die nativitatis beate Marie semper Virginis \| anno xxxix inden somer waerenter in dlant \| van Gelre vergadert acht hondert verreders ende \| souden hebben het lant van Gelre verraden ende \| souden eenen [****] hertoch hebben gesatten \| nae honre hant, mer dese verraderÿ quam \| wyt te Aerlem , ende daer is een vanden elingen, \| dat* een vanden oversten verreders was, met vier \| peerden van een geschoert ende men capden daer \| alle daeghe. \|
? ? 1539	641	[requiescat \| ***\|***] \|
17 september 1539	642	Moritur decanus Sancti Petri \| magister Joannes Bardoul, secre\|tarius reverendissimi anno \| xxxix ipsa die Sancti Lamberti, \| ende heeft meester [Jan ] voersc. achtergelaten \| wael xx duysent kaerlis gulden . \|
? 1539	643	Item op deesen tyt is myn heer van Luÿck in Hollant \| geweest, hem was daer een lantscap aen\|gestorven ende syn volck lach te Sevenberghen \| ende myns heeren volck woert daer bycans al sieck. \|
		FOLIO 91
? 1539	644	Item meester Jans Bardouls knecht Grand Jeha \| is oeck deese daeghe gestorven. Requiescat \| in pace, ende dit was nyet waer want hy genaes. \|
? 1539	645	[Dy muterÿ van Gendt , van Bruesel \| van Antwerpen ende van Diest ] \|
	646	Dy mutery van Maestricht \|
23 september 1539	647	Den xxiii dach septembris snachts te nieu merckt \| is te Maestricht een verradery op gestaen van dye \| gemeynten vander stadt, honre was wael dryduysent \| ende sloegen den joncker van Goer doot ende noch eenen \| burgemeester . [Der joncker van Goer was scoltes van Tricht in skeysers recht ende der burgemeester hiet Prins .] Dese joncker hed hem gern ge\|bicht ende der priester was daer, soe en wouden \| dy verreders, dy desen joncker van Goer totter doot hadden \| gequetst, nyet hebben dat hy hem bichten soude \| ende gaven hem noch wael hondert steken nae \| syn doot, ende sloegent al ontwe int preker\|heeren cloester ende dede dat sy wouden, daer \| was een groot verveerlyck roemoers in dy \| stadt, sy hadden voer hon genomen dat sy allen dy \| oversten vander stadt souden hebben doot geslaegen, item \| dese ii doden vorsc. laegen van densdaechs tot svry\|daech te begraeven, sy en woudense nyet begraeven \| hebben, item int prekerheerencloester hebben sy wael xxv \| sloet ontwee geslaegen ende quaemen met blote swerden \| ende moesten op hon borst nemen dat dy van den scholtes nyet en wisten \| ende satten dy blote swerden op hon hert. \| [*****] \|
		FOLIO 91 v°
	648	Dye doot van joncker Stevens huyssvrouw \| joffrouw Maria van Elderen \|
27 september 1539	649	Vicesima septima septembris que erat dies \| sabbati, infra quartam et quintam post meridiem \| decessit de hac vita uxor domicelli Stephani \| Geloes . Her Joris olichde haer ende tsanderdaechs op sondach \| ter hoechmessen laesen wÿ mes voer haer ziel ende te \| vrouloff tÿt waert joffrouw Maria vorsc. ter erden besaedt ende \| begraven op den choer te Curingen [****] [dat* heylich gebenedyt sacrament] \| met vigilien [ende toertsen] ende toertsen ende kerssen dy joncker Steven . \|
4 oktober 1539	650	Quarta octobris que erat dies sabbati ad horam \| quartam post meridiem natus est filius Philippi \| Spierinx . \|
6 oktober 1539	651	Sexta octobris que erat dies lune infra quartam \| et quintam horam post meridiem baptisavi \| filium nepoti mei Philippi Spierinx et \| vocatum est nomen ejus Arnoldus ex petitione \| domicelle de Itteren , et patrini infantis \| Ffranciscus Munters , Joannes Phlippens et \| ego , et patrine domicella de Itteren dicta \| Margareta, Margareta Spierinx et neptis \| nostra van Geenenbossch dicta Maria, filia Petri \|\|
		FOLIO 92
	*	[Smeets et Katharina] Munters , moram trahens \| super viam regiam et consumpsimus viginti \| sex amphoras vini, quilibet patrinus solvit onderhalven gulden \| [te Phlippens vorsc. huys in tdorp wonend.] \|
	652	Primitie filii Symonis Blasen \|
5 oktober 1539	653	Quinta octobris que erat dies dominica celebravit pri\|mitias filius Symonis Blaesen apud Augustinia\|nos . \|
27 oktober 1539	654	Den xxvii octobris galt coren te Hasselt xiiii \| st. ende een pont boteren galt eenen stueter . \|
	655	Dye doot van myn heer van Bueren \|
28 oktober 1539	656	Den xxviii sten octobris op eenen vrydach sterff \| mÿn heer van Bueren , swaegher was \| [van] myn heer van Luyck modern. \|
4 november 1539	657	Quarta novembris galt het corn te Hasselt \| xiiii st. \|
november 1539	658	Op deesen tÿt syn een deel boeven geweest ende \| hebben te Huesden , te Lummen ende tSpalbeeck moert\|brend gehanghen ende dwonghen den huysluyen dat sy \| hon moesten gelt brengen. \|
		FOLIO 92 v°
15 november 1539	659	Decima quinta novembris op eenen saterdach omtrent \| der noenen gaff joncker Steven Geloes een \| spende voor dy ziel van synre huyssvrouw, joffrouw Maria \| van Elderen , ende xxv hondertich bruÿn micken \| waeren gebacken, ellick mick van ii½ pont ende \| op deese spende waeren xviii hondertich ermer luÿen \| comen. \|
17 november 1539	660	Den xvii novembris op eenen maendach waert joncker \| Stevens huyssvrouw joffrouw Maria van Elderen begenckenis \| gedaen, ende her Joris celebreerdent, op dit begenc\|kenis waerden gecelebreert viertich messen ende \| ellick priester had een silveren vlies ende her \| Lambrecht ende ich dienden her Joris ende daer waeren \| vi toertsen ende xii toertysen. \|
18 november 1539	661	Den xviii novembris heb ich gecelebreert het begencke\|nis in dy bruederscap van Sinte Gertruyt voer dy ziel \| van joffrouw Maria van Elderen ende op dit pas waerden \| noch gecelebreert xvi messen. \|
17 november 1539	662	Op den xvii novembris vorsc. woert dy grote clock te \| Cueringhen onstucken geluÿt opt begenckenis van \| [joncker Stevens huyssvrouw .]
24 november 1539	663	Den xxiiii novembris op eenen maendach waert \| der smeet te Tricht onthoeft dÿ den eersten \| slach gaff den joncker van Goer ende den scoltes van \| Tricht . \|
		FOLIO 93
25 november 1539	664	Ipsa die Catharine virginis quam der prins \| van Araengien doer Curinghen ende track nae Tricht , \| ende had xvii muÿl ende hondertich peert, \| ende ons genedighe heer van Luyck was oeck \| op dat pas te Tricht , ende daer waert getrac\|teert vanden peÿs van dy van Tricht . \|
1 december 1539	665	Prima decembris snachts hebben een twÿvoel \| boeven te Hoesden dy kerck op gebroken ende \| hebbense beroefft, te weten ii silveren bogen \| van den schutters ende ii silvere schaelen daermen \| met monicht, ende noch clederen dy dy huys\|luyden daer hadden gevloecht, ende deese \| boeven hebben den huysluyden van Huesden aff\|geschat wael vi hondertich gulden met den \| moertbrenders te hanghen. \|
3 december 1539	666	Tertia decembris op eenen gonsdach woert te \| Cueringhen een van Hubbertinghen gebeernt, hy \| had synen oem affgebernt ende sÿn brueders \| hadden hem verraeden dat hy gevanghen waert. \|
		FOLIO 93 v°
9 december 1539	667	Nona decembris woert te Tricht een luthe\|riaen leventich gebeernt, hy sterff in syn \| kettery. \|
10 december 1539	668	Decima decembris woert te Tricht een ge\|beernt dy vi jaer by synre moder had \| geslaepen. \|
26 december 1539	669	Altera nativitatis Cristi waert te Lummen een \| herstecken. \|
	670	Anno quadragesimo \|
29 januari 1540	671	Den xxix januarÿ quam dy keÿser\|lycke majesteyt te Bruesel in. \|
januari 1540	672	Ons genedighe heer van Luÿck is oeck by den keyser \| geweest te Bruesel negen daech lanck. \|
22 januari 1540	673	Den xxii january snachs te ii uren waert Jan \| te Broeck , Vinger genaempt, blent dat hy nyet \| en sach ende besieckde oeck vanden groten heer, hy \| seede ist dat alsoe soe moet mich dat heylich sa\|crament plagen, terstont viel hy dael, hy had ge\|[speelt].
		FOLIO 94
1 februari 1540	674	Op eenen sondach \| prima ffebruarÿ woert her Peter van \| Gedue op dy doot gewont alheÿmelÿck \| doen hy ginck te Cosen mes celebreeren \| van eenen dy met hem al callende ginck. \|
1 februari 1540	675	Op den dach vorsc. woert te Rummen een \| doot geslaeghen van twintich jaeren. \|
9 februari 1540	676	Nona ffebruarÿ smaendaechs te vestelavont \| smorgens woert te Hasselt een jonck ge\|selleken op der straeten voer Melchior des \| rentmeesters doot gevonden, hy had eenen \| steeck in syn slenck memken, het was \| Leenart Caters van Kermpt bastart soen . \|
13 februari 1540	677	Den xiii ffebruarÿ trock dy keyserlycke \| majesteyt nae Gendt . \|
19 februari 1540	678	Den xix februarÿ op eenen donredach woert \| Heyn Toelen te Hasselt onthoeft onder tgericht \| van Michiel Coemeten , hy had over een jaer \| te Sint Lambrechs Herck oeck gevangen geseten ende woert \| oeck ter doot verwesen ende woert gecomponeert. \|
		FOLIO 94 v°
februari 1540	679	Item Fferdinandus is oeck deese daeghen voersc. \| binnen Bruesel comen by den keyser , synen \| broeder. \|
1 maart 1540	680	Prima martii woert te Curinghen een mes\|dedigher onthoeft, N. Gysbertus, hy en had \| noch noet baert gheschoren. \|
1 maart 1540	681	Op den dach voersc. woert Molman een oversten \| van dÿ moertbrenders nae Beringhen ghe\|voert ende noch een van Turnout , N. Molman \| Petrus ende den naem vanden anderen Augustinus \| ende een cleyn boeffken van xiii jaeren \| woert oeck met gevoert, N. Jacobus , dit \| boeffken had oeck helpen bernen, het was van \| Helchteren , Molman ende Augustyn woerden \| te Beringhen gejusticieert, Molman woert \| leventich gebernt ende Augustyn onthoeft, dese \| Molman was van Beringhen , dy roede roey \| hadse gevanghen ende leverdense den drossaet , \| her Michiel van Lummen leÿden dese wyt. \|
		FOLIO 95
maart 1540	682	In martio sÿnter een deel vanden burghers \| van Gendt onthoeft dy den standaert hadden \| ewech genomen ende dy keyserlycke rechten \| ende brieven den keyser hadden ontvoert, ende \| mutery in dy stadt hadden gemaect. \|
1540	683	[*** \|*** \|]
8 april 1540	684	Octava aprilis que erat dies jovis mane hora \| sexta accessit Henriculus, [nepos] noster , ludum Bus\|choducensem . \|
18 april 1540	685	Decima octava aprilis que erat dies dominica obyt \| decanus de Lier , avunculus reverendissimi. \|
1540	686	Item dy keyser heeft desen somer te Gendt \| een groet mechtich casteel doen maeken. \|
		FOLIO 95 v°
4 mei 1540	687	Quarta may woerter te Gendt noch vyff \| onthoeft vanden genen dy dy mutery hadden helpen \| maeken. \|
13 mei 1540	688	Ipsa die Servatii quam Ferdinandus soen te Luyck in \| et erat canonicus Sancti Lamberti . \|
14 mei 1540	689	Decima quarta may te vier uren nae middach \| quam Fferdinandus te Luyck in met dry \| hondertich peert ende lach int paleys , der \| biscop van Weenen was by Ferdinandus. \|
9 mei 1540	690	Nona may dominica ante Penthecostes celebravit pri\|mitias custos ecclesie Hasselensis in ecclesia Sancti Quintini . \|
17 mei 1540	691	sMaendaechs snachs in dy Penxt hey\|lighe daech versloeghen Sint Lambrechs \| Herck twee kuÿ vanden donre ende \| blixem. \|
		FOLIO 96
mei 1540	692	Item dy van Luyck haelden Ferdinandum in \| met ii hondertich peerdt ende met neghen \| hondertich voetknechs wael wtgerust ende \| waeren allen dobbelsulders, ende dy van Sint \| Lambrechs haelden Ferdinandum oeck in met \| processien, doen saedt hy aff van synen \| peerde ende ginck bloets hoeffs tot in Sint \| Lambrechs kerck ende daer lach hy op syn \| knyen een halff ur lanck, ende myns \| heeren hoeffmeester met dy heeren van Sint \| Lambrechs hieten hem zeer hoechelyck wil\|lecom, ende dy heeren van Sint Lambrechs \| ende dy stadt van Luyck schenckden hem \| een vyfftich mud haveren, xxv hemels, \| twee voeder wyns ende myn heer \| van Luyck was op dit pas te Seven\|bergen ende dede hem schencken allen den wyn \| dy hy over syn tafel soude drincken. \|
16 mei 1540	693	Op Penxtdaech hielden dy heeren van Luyck \| een alte schoen processie Ferdinando te lieff, \| sy en hadden noet schoender processie gehalden. \| Item Fferdinandus ginck selver in propria persona \| in dese processie bloetshoeffts met een bernende \| kerss in syn hant. \|
		FOLIO 96 v°
mei 1540	694	In hondertich jaeren en ist noet heeter weder \| geweest gelyckt is geweest in deesen meÿ \| doergaens. \|
		FOLIO 97
3 juni 1540	695	Tertia junÿ in octavis venerabilis sacramenti \| versloech te Diepenbeeck der kennep algeheel \| vanden onweeder. \|
25 juni 1540	696	Vicesima quinta junÿ hebben dÿ van Mielen , te weten \| Herman ende syn swaeger Goris myns susters kinder geheel \| gereet goet nae Mielen gevoert om dy kinder daer met te onderhalden, \| ende Armeken woert oeck met gevoert. \|
16 juni 1540	697	In desen somer ist eenen vroeghen oechst ge\|weest, want het was geheel oechst voer \| Sint Jans Baptisten dach, ende het was ee\|nen seer schoenen oechst, men begost \| het corn te sichten wael acht daeghen \| voor Sint Jansmis. \|
26 juni 1540	698	Den xxvi junÿ op eenen saterdach heeft \| dy keyser te Tienen een moninxs \| cloester wÿtgejaecht dy quaet regiment \| hielden, het was een minrebrueder cloester, \| dy keyser heefftse gereformeert, dy hon \| nyet beteren en wouden, dy moesten wytgaen, \| ende dy hon beteren wouden, dy bleven daer ende het \| syn nu observanten, item in allen Brabant syn dese cloesters \| [gereformeert,] sy handelden gelt, men floevde \| daer ende speelde daer, men dansde daer, sy gingen met fleuwelen \| [schoenkens.]
		FOLIO 97 v°
28 juni 1540	699	Den xxviii junÿ te kermis te Meldert \| hebbenter daer ii gevochten ende dy een sloech \| den anderen stryenderhant synen cop aff in eenen \| slaech ende hy woert gevangen dy dit feyt dede. \|
1540	700	Item te Haelen is oeck op desen tyt een van den bur\|gemeesters van Halen synen hals overgestecken \| ende bleeff van stonden aen doet. \|
5 juli 1540	701	Quinta july op eenen maendaech nae der noenen \| heeft hem tot Alken een verhanghen, hy hiet \| Jacop , syn huyssvrouw was gestorven, hy had iiii oft vyff \| kinderen behalden. \|
15 juli 1540	702	Decima quinta july ginck een menspersoen \| int Haspegouwe sichten ende al sichtende \| viel dese man ter eerden ende sterff terstont, \| ende noch ii sichters syn oeck soe gestorven int Haspegou \| dat soe heeten weder was. \|
juli 1540	703	Item te Stockhem is gevanghen der gene daer dy \| van Goer ende der scholtes om doot bleven, synen \| naem is Fframmach , hy woert Sint Peters Tricht gevangen \| ende Stockhem gevoert, dy gemeÿnt van Tricht haddent zeer lieff. \|
		FOLIO 98
14 juli 1540	704	Decima quarta julÿ woert te Tricht een ghe\|veerdelt vanden geenen dy dye muterÿ hadden ge\|maect ende denen van Goer ende den burgemeester hadden doet \| geslaegen, eerstmael woert syn tonge leventich \| halff over gesneden daerom dat hy had overgedragen \| wÿ dat sÿt aenleggen souden, ende doen woert hem \| syn hant affgeslaegen, der hangdieff sloech \| negen oft thien sleech eer dat hy dy hant aff \| sloech, dat moest hy soe doen, hy had den priester \| willen slaen dy den joncker van Goer syn bicht \| hoerde, ende doen woert hem syn hoeft affge\|slaegen ende doen voerts geveerdelt, op desen \| dach liepenter wt Tricht wael ii hondertich, \| item der hencker sloech desen mesdeger vorsc. oeck syn \| armen ende beenen leventich aff, hÿ en woude den \| joncker syn bicht nyet laeten sprecken, daerom \| waert hem syn tonge halff aff gesneden ende sy \| satten syn hoefft op den hoechsten toern van Tricht op eenen \| langen gaert, item syn armen ende beenen staecken sy \| der poerten wyt ende syn romp opt raet, item \| der hencker moest over ellicken arm ende been vii \| oft viii mael slaen ende over syn hoeft oeck. \|
		FOLIO 98 v°
juli 1540	705	Item in dit jaer ist een alte zeer verveerlÿcken \| heeten ende droeghen somer geweest dat men \| in langhen tyt hy voeren nÿet veel desgelycken \| gesien en had. Het volck woert op deesen \| tyt over al zeer zieck tot op dy doot in hon \| hoeft ende aen hon hert. \|
juli 1540	706	In Italien ende te Romen en had in negen maenden \| noet geregent. \|
19 juli 1540	707	Decima nona july is tot Alken een van \| Caulil gebernt eerstmael herworcht, het was \| een dieff, hy had Danielen Munters ii reysen synen \| huysraet gestolen ende Kaerl Juchmans , \| item hy had kuÿ bestelt ende peerden. \|
19 juli 1540	708	Item dese daech voerleden is een gestorven van dorst dat \| hy soe veel waeters dronck. \|
juli 1540	709	Item op sommighe plaetsen syn dy kuy gestorven van dorst. \|
		FOLIO 99
	710	Fframmach \|
26 juni 1540	711	Vicesima sexta july op eenen maen\|dach tsavons tuschen vii ende acht uren \| woert Fframmach der burgemeester van \| Tricht , van Stockhem gevangen bracht te Curingen \| in Homperlepomp van myns heeren \| scutten ende dy ii Turcken waeren \| oeck daer by. \|
30 juli 1540	712	Penultima july que erat dies veneris woert \| Fframmach gepÿnicht te Curingen in presentie \| van den scholtes van Luyck ende scepenen van \| Luyck ende twee raetsheeren van den keyser \| van Bruesel ende scepenen van Tricht ende \| den raet van Tricht . \|
		FOLIO 99 v°
	713	Van den paleys van Luyck \|
5 augustus 1540	714	Anno xl quinta augusti tsavonts te negen uren \| ende sexta augusti te vier uren smorgens \| is in tpaleys te Luyck den schoenste thoern schoen \| affgevallen dat wael vyfftich duysent \| kaerlis gulden schaeden. \|
16 augustus 1540	715	Den xvi augusti woert een afflaets muylstueter \| te Curingen gevangen bracht, hy had myns heeren siegel ge\|[sucht], [dese muylstueter was van Orliens ].
18 augustus 1540	716	Des gonsdaechs snachts nae Onser Liever \| Vrouwen assumptien dach is Phlippen \| myns neven gelt gestolen by dy vyfftich gulden \| hesselts . \|
		FOLIO 100
3 september 1540	717	Tertia septembris op eenen vrydach begost \| der clockegieter dy gans te bereyden ende te braeden \| int denghuÿs tot ons clock te gieten. \|
	718	Dat een weerdoeper van Tricht gevangen woert \|
3 september 1540	719	Op den dach vorsc. woert hy gevangen bracht \| in Homperlepomp der overste vanden weer\|doepsel, tot Tricht had hyse weerdoept. \|
	720	[Dat Geet Non Facis dÿ alde ende Peter Hammelerts gevanghen worden] \|
5 september 1540	721	Quinta septembris que erat dies dominica \| post summam missam woert Geertruyt Non \| Facis dy alde gevanghen ende in Homperlepomp \| geleyt van Jan Phlippens ende Thys Brants , \| item Peter Hammelarts woert op den dach voersc. \| opt hoeff ontboden, ende hÿ meynde dat hy soude \| den heerscap een boetscap hebben gedaen in Brabant , \| maer hy woert oeck gevangen ende in Homperlepomp \| gesatten. \|
	722	Dat Geert Sceytens gevanghen woert \|
6 september 1540	723	Sexta septembris ad horam septimam woert \| Geert Sceytens oeck gevangen ende in Homperlepomp \| gesatten, dese drÿ waeren vertuycht in dy questie desen somer, \| Geet ende Geert vorsc. van tovery ende Peter had een doe hand gehadt. \| Op den dach vorsc. woerden wytgelaeten der priester \| ende noch een ander knecht dy by den luther vorsc. \| oeck gevangen waeren ende in Homperlepomp gesatten. \|
		FOLIO 100 v°
7 september 1540	724	Dese priester was van Cuelen ende was eens \| hoeffmans cappellaen ende was by den luther \| voersc. op den weech coemen, hy en wist nyet \| datter luthers was, noch der knecht oeck. \|
7 september 1540	725	Septima septembris woert der muylstueter wyt \| gelaeten ende men vergaeft hem. \|
24 juni 1540	726	Ipsa die Sancti Joannis Baptiste anno prescripto \| hebben Geert Trompets , Symon Banx ende Merten \| Oems ende ich om gegaen inden dorpwaegen \| totter clocken ende wy cregen wael vertich \| gulden hesselts sonder tstoff. \|
2 juli 1540	727	Ipsa die visitationis beate Marie semper Virginis gingen wy Lieben Ballen , \| Jan Quintens, Jan Gomparts ende ich tStockroy totter clocken, wy hadden wael \| [xii gulden .]
8 september 1540	728	Ipsa die nativitatis beate Marie semper Virginis \| hebben Geert Trompets , Symon Banx ende ich \| om gegaen inden dorpwaegen om eyer totter \| clocken, ende wy cregen vanden goeden luyden \| wael dry hondertich eyer, item wy gingen \| tot Herkenroy oeck. \|
		FOLIO 101
	729	Dat her Joris sieck woerdt \|
9 september 1540	730	Altera nativitatis beate Marie semper Virginis bleeff her \| Joris, myn broeder , sieck liggen vanden overganck, \| dy doen regneerde in allen plaetsen, hy claechde \| allen hon leden, ende waeren vol vuers ende en costen nyet hercomen, \| her Merten Sleghers sanck dy hoechmis ipsa die dedi\|cationis Curingianorum , der leesmeester sanck \| het heylich evangelium et ego epistolam. \|
? september 1540	731	Ipsa die exultationis Sancte Crucis bleeff \| tuschen Curinghen ende Hasselt een van Hasselt \| doet, der wellich op thuys te Curinghen \| bier had bracht voer theerscap, dy perden \| woerden waegeluepich ende hy viel onder \| dy perden ende dy perde traeden hem doet. \|
15 september 1540	732	Den xv septembris was dy gans vanden clocken \| volbraeden, het speet daer dy gans aen gebraeden \| waert, hadden dy van Cueringhen te Hasselt ontleent. \|
		FOLIO 101 v°
21 september 1540	733	Ipsa die Mathei apostoli et evangeliste tsavons finitis \| laudibus heeft myns heeren [van Luyck ] beyer \| opt hoeff Jan van Geel huysvrouw Annen Urselens \| acht oft negen wonden [gesteken met synen voeten] in haer lichaem, dat \| dy peesen wt haeren lichaem quaemen, ende hy had \| haer gesleypt tot in dy graeff ende en hed \| Herry, myns heeren cueken scryver ende myns \| heeren smeet, haer nyet te hulpen gecomen, \| der beyer hed haer geheel verschoert sy was \| nochtans tot op dy doet, ich berichde haer, \| sy bichde haer, mer sy [en] cost dat heylich sacra\|ment nyet ontfangen alsoe was sy mesmaect in \| haer keel ende in haer aensicht, ende ich olichde \| haer oeck. Het heerschap had den beyer \| geheel quaet gemaect ende hy ontbant, \| [An had daerboven dy kuy gemelct daerom dat dy maecht sieck was, ende sy sloten [voer] dy spend ende soe creech dy beyer haer.]
21 september 1540	734	Item myns heeren hoeffmeesters waeren allen dry opt hoeff \| ende allen syn volck, mer myn heer was te Bruesel , joncker \| Steven quam van Hasselt vander kermissen doen ich Annen ginck berichten. \|
27 september 1540	735	Den xxvii septembris op eenen maendach hebben \| sy den beyer opt hoeff doet gehist ende doet gescoten \| met eenre bussen in syn hoefft, hy had naerder dan een jaer meer \| dan vii mud corens geten, nyet lichtelyck hedde sy \| hem ter doet bracht en hed dy buss gedaen. \|
		FOLIO 102
	736	Dye doot van An Urselens van den beyer \|
28 september 1540	737	Vicesima octava septembris ad horam \| nonam vespertinam sterff An Urselens alias \| van Geel van dy wonden dy der beyer haer ge\|steken had met synen clouwen ende gebeten had. \|
29 september 1540	738	Item altera die sepeliebatur Anna prescripta cum \| pulsu et missa et absque visitatione vulnerum. \|
september 1540	739	Item dese beyer had oeck eenen manspersoen van \| Zuylre in syn been gebeten dat hy oeck daervan \| is gestorven, hy had riss gevoert aen myns heeren \| nieu molen, men woude seggen dat hy oeck van \| desen beet sterff, het was meyster Jan Liebens knaep . \|
	740	Dye doet van den eenen Turck Ades \|
29 september 1540	741	Ipsa die Michaelis finitis laudibus sterff dese Turck \| in Peter Droechmans huys in dtorp , N. ejus Ades , \| ende der ander Turck Tolva , syn gesel waeckden \| dy geheel nacht by hem, ende sat ende laes in eenen \| boeck op hon manyer, des anderdaechs woert deese \| Turck begraeven opt voerhoeff , in een serck was hy \| oeck gelacht, Tolva worp dy eerde eerstmael int graff \| opt lichaem, ende synen mantel had hy op dy serck gelacht doen hy \| nae tgraeff woert gedraegen, item Tolva tract dy eerde \| dael van dy voeten tot aen syn hert ende hy had hem selver geserckt \| op hon manyer in een himbden met eenen toet [opt hoeft.]
		FOLIO 102 v°
september 1540	742	In deese maendt september sterff volck \| seer in dy Kempen ende oeck op ander \| plaetsen van der bocksieckden vanden rocyne. \|
september 1540	743	In septembri was ons genedighe heer van Luyck \| te Bruesel by den keyser . \|
	744	[Dat Merri cattn gevanghen woert] \|
7 oktober 1540	745	Septima octobris woert Symon Knoeps huysvrouw \| Merri gevanghen ende woert in Homperlepomp gelacht. \|
	746	[Dat Vranck Poesmans gevanghen waert] \|
12 oktober 1540	747	xii octobris finitis laudibus brachten Goesken Boenen , \| Jan Philippens ende Jan van Geeyl , Vranck \| Paesmans gevangen ende leydenter in Homperlepomp . \|
12 oktober 1540	748	Nota dat Vranck hon ontliep vanden dorp tot op \| den roester voer [den kerckhoef , mer Jan Philippens ] creghen weder \| op den roester, Vranck ginck loss tuschen Goes\|ken Bonen ende Jan Philippens . \|
		FOLIO 103
12 oktober 1540	749	Duodecima octobris heeft een van Trichtwaert \| dy grote clock van Cueringhen ter vinsteren \| wyt gelaeten met vysen. \|
13 oktober 1540	750	Decima tertia octobris op eenen gonsdach \| inden vigilien quam Jeronimus, joncker \| Stevens oem , by mich ende sede mich dat \| ich joncker Steven soude senden eweech \| vanden ablutien van mynder messen post super\|tionem venerabilis sacramenti, ende ich sandt \| hem nae mynder messen. \|
14 oktober 1540	751	Decima quarta octobris que erat dies jovis syn \| dy van Cueringhen dy gevangen waeren, wederom \| gepynicht, dit was dy deerde reyse ende sy en hebben \| noch nyet geleden. \|
	752	Dat wy processie ginghen \| om tdorp \|
15 oktober 1540	753	Decima quinta octobris que erat dies veneris gingen \| wy processie ter eeren van Sint Lucye dat Ons Lieff \| Heer ons behueden woude van dy bocksieckde, ende \| wy songen dy mess van Sint Lucye. \|
		FOLIO 103 v°
14 oktober 1540	754	Den xiiii octobris woert Merri Catten wt gelaeten \| ende heeft gecomponeert voer vyfftich kaerlis gulden . \|
20 oktober 1540	755	Vicesima octobris woerden wt gelaeten Peter Hamme\|larts ende Geert Sceytens ende Vranck Paesmans , \| item dese dry persoenen hebben oeck gecomponeert, \| Vranck moet tuschen desen [dach] ende kersmis neestcomen\|de geven viii karolus gulden , item Peter Hamme\|larts heeft gecomponeert voer vyfftich karolus gulden . \|
20 oktober 1540	756	Vicesima octobris celebreerde her Joris wederom mes. \| Laus Deo. \|
21 oktober 1540	757	Vicesima prima octobris que erat dies jovis hielden \| wy wederom processie om tdorp ende droegen dat eerweer\|dich heylich gebenedyt sacrament om, ende her Joris \| sanck dy mess van den heylighen gebenedyden sacrament \| om gracie te verwerven aen God voer dy bocksieckde. \|
16 oktober 1540	758	Den xvi octobris woert joncker Stevens vinster \| in gesatten dy hy der kercken van Curinghen heeft gegeven, \| costende xviii karolus gulden . \|
23 oktober 1540	759	Den xxiii octobris woert hy te Cueringhen een \| vrouwepersoen van Alken gevangen bracht, men hielse \| voer een tovenersse.
		FOLIO 104
	760	[Processio tertia] \|
28 oktober 1540	761	Ipsa die Symonis et Jude apostolorum hielden wy \| dy deerde processie om tdorp met den eer\|weerdighen heylighen gebenedyden sacrament. \|
28 oktober 1540	762	Op den dach vorsc. woert dy grote clock ontwee \| gestoten met den clepel vanden selver clocken \| om hersmelt te weerden totter andere nieuwer \| clocken, sy waechden dry duysentich pont \| ende onderhalff hondert pont. \|
28 oktober 1540	763	Ipsa die Symonis et Jude geboet Jan Philippens \| van joncker Stevens wegen dat allen dy geen \| daer dy bocksieckden weer, nyet en souden \| onder dy luyden comen, gaen noch staen op een pene \| van dry rosenobels , eenen totter kercken , \| den anderen den heer, den deerden den aenbrengher. \|
25 oktober 1540	764	Den xxv octobris quam ons alder genedichste heer \| van Luyck Tricht in. \|
		FOLIO 104 v°
	765	Den lantdaech tot Bruesel gehalden \|
oktober 1540	766	In octobri heeft der keyser tot Bruesel eenen lantdach \| gehalden daer dy stee van Brabant hem een groet gelt \| geloeffden, daer van der keyser hon zeer danckden \| ende danckde hon oeck dat sy hon soe vromelyck hadden \| gehalden voer Peroenen ende voer Trawaene n ons \| aldergenedichste heer van Luyck was oeck by den keyser \| op dit pas te Bruesel . \|
31 oktober 1540	767	Ultima octobris quam der prins van Araengien \| Tricht in wael met hondertich peert ende had \| xiii muÿl. \|
september 1540	768	In septembri heeft skeysers volck in Italien den \| Turck vyff oft vi sceep volcx affgeslaegen, der Turck \| meynde den keyser aff te nemen een eÿlant. \|
		FOLIO 105
4 november 1540	769	Quarta novembris finitis anniversariis \| uxoris domicelli Stephani Geloes woert dy \| form vanden nieuwer clocken in dy eerde \| gevoert ende gesatten op een slos in dy erde, staende \| [op den kerckhoeff ] onderhalff mans lengden diep dat men dy nieu \| clock daer gieten soude, ende woert met dy \| selff erde rontsom gestopt ende gestempt tot \| aen dy oren vanden clocken. \|
4 november 1540	770	Item men heeft om sestich karolus gulden stoffs gecocht totter clocken te gieten aen Tielen Aelen, den ketelbueter van Hasselt . \|
4 november 1540	771	Item twintich tonnen houtcolen hebben sy \| georbert totter clocken te gieten. \|
5 november 1540	772	Quinta novembris te neghen uren voer\|middach op eenen vrydach in profesto Sancti \| Leonardi lacht meester Jan dy clockegieter \| het stoff ende dy alde gebroken clock inde \| oven om te smelten ende hout\|colen ondereen, ende begosten op dit selff pas \|\|
		FOLIO 105v°
	*	[te blaesen met vyff paer blaesbelch ende \| bliesen omtrent vyff uren tot by ii uren \| nae noen, en]de recht te twee uren nae \| middach woert dy nieu clock gegoten, \| ende wy waeren op den kerckhoff met den \| heyligen sacrament ende songen, homo quidam fecit \| cenam magnam, doen wy ter kercken wtgingen, \| ende doen dat wt was, songen wy, Veni \| sancte spiritus, ende her Joris dy collect, \| Deus qui corda fidelium, ende songen oeck, \| Veni creator spiritus al wyt, ende \| alsoe balde dat der meester vanden clocken dy \| spÿs liet loepen, songen wÿ noch eens Veni \| sancte spiritus, doer beveel van meester Jan \| den clockengieter , ende eer wÿ Veni sancte spiritus \| halffwyt hadden, soe was dy clock volgoten \| ende goten oeck van stonden aen dy pannen, ende \| daer overden noch veel tiens ende overden \| oeck vier oft vyff hondertich pont gesmolten \| stoffs vanden clocken. Item der meester van den clocken \| heeft voer synen loen gehadt vertich karolus gulden . \|
5 november 1540	773	[Item doen dy clock gegoten was songen wy Te Deum laudamus ende men trommeledden.]
6 november 1540	774	Ipsa die Leonardi trocken sÿ dy nieu clock \| wyt der erden ende maeckense schoen ende \| dy clock is een duym breet meerder in dwy dan \| dy ander was, ende is swaer xxxv hondert pont. \|
6? november 1540	775	Item deese meester heeft dese clock gegoten al op synen \| cost ende was daerover onledich een maendt lanck. \|
6? november 1540	776	[Item des meesters naem was Jan Teyn , syns broeders naem Henrick ende meester Jan had eenen soen, synen naem was Lambrecht , sy holpen malcanderen, sy waeren van Aeken .]
		FOLIO 106
7 november 1540	777	Item den sevenden novembris op eenen sondach hebben \| joncker Steven , her Joris , dy scepenen ende dy \| gesworen ende dy gemeynt noch een clock \| verdenckt te gieten van xxiii hondert \| pont, ende meester Jan, dy clockegieter , voerde \| met hem nae Aeken tot deeser clocken viii \| hondertich pont goets stoffs ende hy soudse tot \| Aeken gieten ende tot Tricht bestellen in eenre \| maendt oft vyff weeken. \|
	778	Een vrou tot Alken haer selver verdroncken \|
7 november 1540	779	Des sondaechs snachs voersc. heeft tot Alken \| een gehoude vrou haer selver in een beeck \| verdroncken, sy was van Hasselt geboren, \| sy had eenen wevener met vier oft vyff \| kinderen getrout, het was een jonge vrou, \| sy hadden by malcanderen ongenuechden gehadt ende daer met ginck [sy] [wt ende verdronck.] \|
	780	Der pastor van Millen synen hals gebroken \|
8 november 1540	781	Item op desen selven tyt heeft der pastoer van Millen \| synen hals gebroken ende bleef op staet doet, \| hy quam van dengen ende inden wege vermaende \| hy deck den duvel, daer met viel hy ende brack den hals. \|
		FOLIO 106 v°
9 november 1540	782	Nona novembris smorghens woert dy \| vrou van Alken gepÿnicht ende en leet \| nyet met allen, sy en cost haeren pater noster \| noch oeck haer geloeff, her Joris , der drossaet \| ende joncker Steven ondersochtense ende \| ondervreechdense. \|
? ? 1540	783	[*****]
november 1540	784	Op desen tyt is te Luyck in dy stadt een koel\|kuyl ingevallen, daer bleven viii oft ix luy \| bennen doet, ende dy fonteyn Sint Lambrechs is in scande \| gegaen op dy een syde dat sy nyet en loept, daer syn \| oeck een deel luy gevlouden wt der stadt dy lyff \| ende goet hadden gesatten der stadt oft dy kuyl \| in viel.
	785	Processio \|
11 november 1540	786	Ipsa die Martini hielden wy dy vyffde processie \| met den heyligen sacrament om dorp . \|
		FOLIO 107
	787	[Dat Fframmach sterff op ***** inden torn op syn bed \| int gevenckenis ] \|
21 november 1540	788	Ipsa die presentationis beate Marie semper Vir\|ginis smorgens te twee uren sterff Frammach, \| Petrus genaempt, burgemeester van Tricht op \| Cueringen int gevenckenis op een bed onge\|bicht, hy had lange sieck geweest, hy lach op een \| camer, hy sterff dy natuerlycke doot. Requiescat in pace, amen. \|
22 november 1540	789	Vicesima secunda novembris heeft her Peter, \| pastoer van Sint Hubrechts Hern Geet non Facis \| ende noch een van Alken tovenerssen vertuycht, besworen \| ende ondersocht om te weten oft sy tovenerssen \| weeren oft nyet, sy en hadden nyet willen lyden doen \| mense pynichden. \|
23 november 1540	790	Vicesima tertia novembris heeft her Peter \| vorsc. dy tove nerssen noch eens besworen. \|
	791	Dat Fframmach begraven waert \|
23 november 1540	792	Vicesima tertia novembris in laudibus woert \| Frammach dy burgemeester van Tricht te Cueringen \| op den choer begraeven, hy had daer twe swaegers \| ende noch twee ander van synen vrinden, \|\|
		FOLIO 107v°
	*	[ende sy offerden] oeck ende joncker Steven oeck ende \| dy scepenen van Cueringen oeck ende dry vrouwen \| van Cueringen offerden oeck, meester Willem ende \| Jan van Geyl hadden onder hon beyden gelyck een \| snaphaen dat sy tgraeff hadden gemaect, der \| custer had eenen sassener . \|
24 november 1540	793	Vicesima quarta novembris beswoer ende ondersocht \| her Peter van Sint Hubrechts Hern dy tove\|n erssen derdemael, hy had oeck drymael \| opt hooff gecelebreert ende had het heylich ge\|benedyt sacrament met hem doen hyse beswoer. \|
	794	Tot Cueringhen een lutheriaen \| onthoeft opt voerhoeff \|
24 november 1540	795	Op den dach vorsc. woert opt voerhoeff te Cue\|ringen een luther van Tricht dy weerdoept \| was, onthoefft vanden hencker van Luyck , \| hy bekeerde hem ende sterff als een kerssten mensch, \| ende had den kerckhoeff van stonden aen, voer desen \| lutheriaen was veel gelts geboden, her Joris leyde hem wyt. \|
24 november 1540	796	Op den dach vorsc. syn dy tove nerssen noch eens gepynicht \| ende Elen Achten leet op dit pas dat sy een tovenersse \| weer, sy had veel geleden aengaende der tovernyen.
		FOLIO 108
1 december 1540	797	Prima decembris op eenen gonsdach quam te Diest \| in des princen van Araengien huyssvrouw, men haelde haer \| in met ix hondertich toertsen, men hoerdense schieten \| tot Cueringhen . \|
6 december 1540	798	Sexta decembris woert Geet non Facis noch eens \| gepynicht ende en leedt nyet. \|
7 december 1540	799	Septima decembris infra duodecimam et primam \| in meridie tunc temporis die martis, \| woert Elen Aechten van Alken te Cueringhen ghe\|bernt totten gebeynt, ende tgebeynt \| staeck den hencker in een kuyl onder der galgen, \| si isser in gestorven dat Geet non Facis oeck \| een tovenersse waer, Elen vorsc. woert op eenen \| wagen vanden Aldenhoven ter galgen woert gevoert, \| want een tovenersse was, ende woert geworcht \| ende doen gebernt, sy had geleden dat sy geboeleert \| hed by den duvel etc., het was der hencker van \| Luyck , meester Hans , dy deese tovenersse bernde. \|
	800	[sexta processio] \|
8 december 1540	801	Ipsa die conceptionis beate Marie semper Virginis gingen wy \| dy sesden processie. \|
		FOLIO 108 v°
3 december 1540	802	In decembri anno xl tertia decembri \| sterff der greeff van Horn , myns heeren \| van Luyck swaeger. \|
	803	[septima processio] \|
13 december 1540	804	Ipsa die Sancte Lucie hielden wy dy \| sevende ende lesde processie. \|
11 december 1540	805	Undecima decembris op eenen saterdach \| tuschen dry ende vier uren naemiddach \| ist een groet onweder geweest van winde, \| van blixemen, van donrenen, van haegelen, \| van sneeuwen ende van regenen. \|
14 december 1540	806	Decimaquarta decembris heeft myn heer van \| Luyck syn genachten gehalden. \|
		FOLIO 109
	807	Dat Dollart een burge\|meester van Tricht onthoeft \| waert tot Tricht \|
23 december 1540	808	Vicesima tertia decembris waert \| Dollart te Tricht onthoefft, hy riep \| den heeren allen dy hem terdoet hadden ver\|weesen ten oerdel Goeds, dar souden \| sy weeten oft sy een goet oerdel hedden \| geweesen, hy had alle uren eenen \| nieuwen penninck te verteeren. \|
23? december 1540	809	Op deesen tyt waert te Maestricht ge\|ordineert ende ingesatten datmen daer \| egeen lange baerden en soude draegen, \| mer datmen dy baerden scheren soude alle \| acht daeghen. \|
		FOLIO 109 v°
24 december 1540	810	Op desen tyt was der keyser te Naemen \| ende ons heer van Luyck was oeck daer \| by den keyser geweest. \|
27 december 1540	811	Ende der keyser track van Naemen nae overlant \| op deesen tyt. In decembri om een concilium te \| halden vanden heyligen kersten gelove. \|
24 december 1540	812	Ende myn heer van Luyck , Sevenbergen , heeft op dit \| pas by den keyser te Naemen synde, den keyser toe\|gesacht het bisdom van Luyck te resigneren \| ad manus et ad usum avunculi cesaris , weert \| dat saeck den capittel van Sint Lambrechts be\|lieffde, ende der keyser sandt van stonden aen aent ca\|pittel ende het belieffde den capittel wael, dit en \| meynde myn heer van Sevenbergen nyet dattet capittel doen \| [soude].
	813	[Dat Geet non Facis nae Luyck gevoert waert] \|
8 januari 1541	814	Octava januari op eenen saterdach \| tuschen xi ende xii uren op dy noen woert \| Geet non Facis dy alde nae Luyck \| gevoert op een peert gebonden van \| den trapperts gesellen van Luyck , \| het was wtermaeten calt ende gevroren. \|
8 januari 1541	815	Item deese selve nacht dat Geet vorsc. \| in trapparts torn te Luyck gesatten \| woert, soe sterff Geet vorsc. int ge\|venckenis ende woert begraeven op \| den kerckhoeff . \|
		FOLIO 110
12 januari 1541	816	Duodecima januarÿ op eenen gonsdach omtrent \| neghen uren voer middach in tegenwoer\|dicheyt van myn heer van Luyck , her Cornelis van \| Sevenberghen , ende alle syn elinghen heeft her Joris \| Munters ons grote clock geconsacreert ende kersten \| gedaen in dy kerck van Curingen ende den naem \| van deser clocken is Geertruyt, ons genege heer \| van Luyck voersc. gaff int breken int omgaen \| eenen rosenobel ende men creech int omhaelen het \| een met den anderen omtrent viii brabants gulden . \|
13 januari 1541	817	Decima tertia januarÿ woert myns ge\|neychs heeren van Luyck waepen volmaect \| op den hogen choer te Curinghen van eenen van \| Hasselt , der kerckmeester van Curingen , meester \| Lambrecht vanden Borch , heeft dese wapen doen \| maecken. \|
		FOLIO 110 v°
20 januari 1541	818	Anno xli op Sint Sebastiaensdach woert \| ons nieu groetste clock den toern ingewonden \| op eenen donredach. \|
20 januari 1541	819	Ipsa die Sebastiani ante meridiem woert \| ons nieuwe groetste clock van Curinghen \| op gewonden den toern in van eenen \| van Tricht . Synen naem was Everaert \| alias Scampart, ende nae der noenen voer \| Onser Liever Vrouwen loff op desen selven \| dach woert dese clock [vorsc.] gehanghen \| inden toern . \|
	820	Dat ons nieu groete clock eerst\|mael luyden \|
21 januari 1541	821	Ipsa die Agneetis que erat dies veneris ante \| meridiem woert der clepel in dy grote \| nieuwe clock gehanghen ende terstont \| woert dy clock voersc. geluyt. Laus Deo. \|
	822	Een manspersoen tot Hasselt doetgevallen \|
23 januari 1541	823	Den xxiiiste januarÿ is tot Hasselt een \| wyt der selver stadt van eenen graet doot gevallen, \| het had bruloft geweest ende hy was droncken. \|
		FOLIO 111
11 maart 1541	824	Undecima martii que erat dies veneris \| woert Sinttruyen een jonck knecht hersteken \| der wellich student had geweest te Loeven , \| ende is geschiet in een pistavern om der \| vrouwen wil. \|
1541	825	Op desen tyt woerden dy organen van Curinghen \| van Jannes Ballen hermaeckt, hy heefter \| aff gehadt vanden hermaeken xtx gulden . \|
		FOLIO 111 v°
	826	Dat myn heer her Cornelis van Sevenberghen \| biscop van Luyck het lant van Luyck geresigneert \| [heeft]
23 april 1541	827	Anno xli ipsa die Sancti Georgii des saterdaechs \| nae Paeschen heeft her Cornelis van Sevenberghen , \| biscop van Luÿck , het bisdom van Luyck \| resigneert in manus et ad usum avunculi \| cesaris, synen naem was Georgius. \|
25 april 1541	828	Den xxv aprilis des maendaechs nae beloken \| Paeschen tsavonts tuschen vier ende v uren begin\|nende hevet te Luyck alsoe seer geregent \| dat doer Sint Lambrechts kerck quam gevloten, ende \| op dy merct Sint Lambrechts heddmen met dy \| scepen wael gevaren, ende Sint Severyns stont \| het water op dy altaeren ende veel wyns \| ende veel biers is daer scanden gegaen in dy \| kelders, ii molens syn daer ontwee gevloten, \| v oft vi peerden syn daer verdroncken, ende \| grote schaede hevet daer gedaen wael om \| thien duysent kaerlis gulden . \|
		FOLIO 112
29 april 1541	829	Pentultima aprilis op eenen vrydach wordenter \| te Luyck op dy merct twee hersteken. \|
30 april 1541	830	Ultima aprilis is te Vreeren oeck een hersteken. \|
30 april 1541	831	Op den dach vorsc. woerden Geert Spierinx ende \| Jan syn soen tot Baelreberch alle beyde in \| hon recht borst gesteken van Wouter Coex \| van Stockroy , dy in Gysen Coenens goet woenach\|tich is ende hem gelaeten, dit quam om der clocken \| wil by, Lieben Ballen ende Wouter vorsc. hadden \| woerden om der [andere] clocken wil ende Wouter stiet \| den beker met den bier op dy taffel dattet bier \| spranck in Geert Spierinx aensicht, doen seede \| Jan Geert Spierinx soen oft hyt op synen vader \| hed, daermet ginck Geert met synen soen wyt \| den huyse, met den wtgaen staeck Wouter Jannen \| vorsc. ende Geert seede ay, gy geeft mynen soen \| den dootsteeck, ende terstont staeck hy Geerden oeck \| ende Merten Pas sloech Geerden oeck met eenen \| camsbalger. \|
		FOLIO 112 v°
11 mei 1541	832	Undecima mai op eenen gonsdach betaelde Ty\|bout generael rentmeester allen dy geen dy myn \| heer van Sevenbergen hadden gedient te Curinghen \| in Jen Stegen huys. \|
16 mei 1541	833	Den sestiensten mai woert dy kucken opt hoeff \| gesloten. \|
18 mei 1541	834	Den achtiensten mai op eenen gonsdach vertrack \| myns heeren van Luyck volck nae Sevenbergen \| ende haddenter oeck een deel orloff, het was \| op deesen tyt alheymelyck een faem onder \| tvolck dat myn heer van Sevenbergen het bisdom \| van Luyck hed overgegeven, waervan het volck \| hem zeer verwonderden. \|
	835	Dat der kennepsaet zeer dier was \|
mei 1541	836	Op deesen tyt was der kennepsaet zeer dier, \| ellick [vaet] gout eenen gelrischen ryer \| ende onderhalven gulden ende eenen gulden ende xvi \| ende xvii st. , ende te Tongeren ende in Brabant [galt \| ellick vaet eenen golt gulden moet mans \| leeff daech] en was der kennepsaet diere geweest, \| der kennep was int Haspegouw heel verslaegen. \|
		FOLIO 113
	837	Dat Peter Smeets dye jonge van Lummen \| [onversienlyck] sterff \|
23 mei 1541	838	Den xxiii mai smaendaechs in dy cruys\|daech nae der processien tot Lummen worp Peter \| Smeets dy jonge een gelaes nae her Cornelis \| van Lummen daer sy saeten in een geselscap ende \| droncken, ende terstont doen der meyer Peter Smeets \| vorsc. her Cornelisen vorsc. geworpen \| had, gaff Peter vorsc. synen geest ende sterff terstont. \|
	839	Dye doot van her Aert Tonis van Hasselt \|
27 mei 1541	840	Ipsa die ascensionis Domini in processione ante summam \| missam in ecclesia besloech her Aert Tonis \| ende sterff tsavonts te vi uren et celebra\|verat etiam hoc die. \|
	841	[Een vrou tot Leuwe hersteken] \|
6 juni 1541	842	Des maendaechs in dy Penxt heylich daech \| woert te Leuw een vrou hersteken op staet. \|
		FOLIO 113 v°
	843	Indulgentie \|
12 juni 1541	844	Anno xli duodecima junÿ dominica in octavis Pen\|tecostes hedden wy te Curinghen den afflaet ende een \| yegelyck mensch, jonck ende alt, ryck ende arm, ginck \| ten heylighen sacrament op deesen sondach, ende her Joris \| condichde deesen aflaet op Penxtdach scilicet quinta juny \| ende wy gingen processie om tdorp octava juny des \| gonsdaechs in dy quatertemper, ende des vrydaechs in dy \| quatertemper, [decima juny gingen wÿ oeck processie om \| tdorp ] ende tvolck bichde hem geheel in deese \| weeck voer den sondach voersc., ende des sater\|daechs in dy quatertemper vasden wy ter vestelycker \| spysen, ende en hedt nyet quatertemper geweest, soe en hedden \| wy nyet dienen ter vestelycker spysen vasten, ende allen \| sonden egeen wytgescheyden, wy groet dat sy waeren, worden \| in deesen afflaet vergeven, ende allen beverden affgeleet, \| [****] eegeen wytgescheyden noch oeck Jerusalem \| noch Sint Jacops , men veranderde dese weech in \| ander duechdelycke wercken, in elmesse te geven oft \| der kercken te deylen etc., alsoe veel als sy vereren souden \| tuschen weegen, ende reynicheyt ende geloeffden in een \| cloester te gaen en mochtmen nyet afflegghen, ende \| deesen afflaet had vrou Mari geimpetreert aen \| den pous om Onsen Lieven Heer te bidden dat* dy ver\|maledyde kettery der lutheryen mocht te nyet bracht \| [werden,] \|\|
		FOLIO 114
	*	[ende dat een geloeff mocht syn onden dy kerstenen ende \| dat der Turck ] verdreven mocht werden, dy op dit \| pas zeer sterck was in Oestenryck , hy was \| wael sterck viermael vierhondert duysent \| sterck, ende men en dorff tot deesen afflaet nyet \| een myt geven, ende der keyser met allen dy \| heeren van kerstenryck waeren te Ryxbergh \| vergadert om een consilium te halden om dy luthery \| neer te brenghen. Noet schoender afflaet ende \| ich hadder in deese weeck gebicht, communicanten \| vyffdalff hondert ende xix ende op dit pas wae\|renter communicanten thien hondert binnen Curinghen , \| ende her Merten Slegers sanck het heylich evangelium \| Erat homo ex phariseis, ende ich sanck dy epistel, ende \| deesen afflaet doerde van den sondach dat hy gecondicht was \| op elicke plaets twintich daech lanck, men en offerde \| nyet mer sy worpen honnen offer in dy dweel tot den erbeyt \| ende sorge vanden pastoer. \|
juni 1541	845	In Vrankryck quam eens den legaet ende was \| gecleet met zyen, der coninck en wolde hem \| niet tegen ryden ende ontboet hem, alsdoe en reden \| dye apostelen nyet doen sy opter aerden waeren, \| doen seede hy, David en ginck oeck alsoe \| niet doen hy dye schaepen hudden als dye \| coningen nu doen. \|
		FOLIO 114 v°
	846	Visitatio archidiaconi domini Philippi \| de Marcka [que ad sacramenta et ornamenta \| eccelsiastica] anno xli \|
22 juni 1541	847	Vicesima secunda juny mercurii die infra \| octavas venerabilis sacramenti ad horam quintam \| post meridiem, finitis laudibus, visitaverunt ministri \| archidiaconi Phlippi de Marcka sacramenta ecclesie \| et ornamenta ecclesiastica et altaria et fontes et \| repererunt sacramenta ecclesie et omnia ornamenta pertinentia \| ad ecclesiam et ad fraternitatem Sancte Gertrudis munda, \| ministri archidiaconi prescripti erant der lantdeken, \| dominus Henricus Joris, dominus Lambertus capellanus domini \| Philippi prescripti, filius Lamberti Marsilii et eorum clericus \| et notaverunt in libris suis alteria non habentia pro\|pria ornamenta scilicet altare S. Agathe, altare S. Katharine, \| altare S. Jacobi, altare S. Marie et altare S. \| Nicolai, ad horam secundam diei prescripti quam \| archidiaconus Philippus de Marcka in propria persona \| met vyff perden ende eenen lackai om te Curingen te visite\|ren ende men toende hem van stonden aen venerabile sacra\|mentum eucharistie in cantu et cantavimus laudes, homo \| quidam fecit cenam magnam, et his expletis iint ad \| castrum ende het hoeff besien hebbende, ginck hy nae \| den Antonis ende ginck liggen rusten, ende tsavonts reed hy \| met syn cappellanen ende dienres nae Herkenroy , ende \| deese visitatoers screven oeck nomina rectorum altarium, \| ende der kerckmeester Tan Swennen moest hon geven \|\|
		FOLIO 115
	*	[dat sy gevisiteert hadden vi karolusgulden , nyet tegen\|staende dat alle dingen vanden kercken ] juyst ende schoen \| waeren, sy seeden dat hon rechten weeren, sy hiessgen \| wael ix brabants gulden , het was in ons kerck \| geciert oft Paeschdach hed geweest op ons alre\|custelixsten, sy seeden oeck dat sys nergens soe schoen \| ende reyn en hedden vonden, in dertich jaeren en hadmen \| dy kercken nyet gevisiteert, des anderen daechs \| gincken sy nae Steyvort en nae Kermpt ende Spal\|beeck visiteerden sy oeck, her Hubrecht moest ii \| karolusgulden geven ende te Kermpt vii ka\|rolusgulden . Men luyde ons groet clock doen \| archidiaconus te Curinghen quam ende visitatores \| hoerden laudes doen sy quaemen. \|
? ? 1541	848	[*****] \|
26 juni 1541	849	Den xxvi juny des sondaechs nae Sint Jansdach \| des avonts heeft Quist van Hasselt eenen jonghen \| gesel oeck van Hasselt syn hoeft gecloven ende hy lach, \| ter densdaegs daer nae doen sterff hy, dit is om eenre \| hoeren wil by comen, Quist voersc. was by deese hoer \| op dit pas ende deese jonge gesel woude oeck by haer syn \| ende Quist en wouts nyet gestaden ende Quist was gehaut, \| ende deese gesel dy doet bleeff, had oeck eenen broeder by hem, \| deenen gaff Quist oeck vii oft viii wonden, \| [mer hy genas.]
		FOLIO 115 v°
	850	Dye doet van den heer van Berghen \|
26 juni 1541	851	Anno xli den xxvi junÿ que erat dies dominica \| sterff myn heer van Berghen , sdaechs was hy \| noch wael te pas ende noet sieck geweest \| ende tsavons was hy doet. \|
	852	Tovenerssen tot Borchloen gebernt \|
28 juni 1541	853	Den xxviii junÿ op eenen densdach woerden tot \| Borchloen vier tovenerssen gebernt in een \| huysken by een, den xxv juny was oeck \| een gebernt tot Borchloen . \|
	854	Dye doet van joncker Robrecht \| dy den slaech in dy heyde had gehadt \|
2 juli 1541	855	Anno xli ipsa die visitationis beate Marie semper \| Virginis sterff joncker Robrecht, dy den slaech \| in dy heyde vuerden op Reÿckom . \|
	856	Dat wÿ processie hielden om schoen weder \| te hebben
25 juli 1541	857	want men en cost tcoern \| nÿet in crÿgen, dese processien hieldmen \| oeck op alle plaetsen ende Ons Lieff Heer \| verleende ons schoen weder ende tcoern quam droech in. \| Laus Deo. \| [Deese processie hieldmen Sint Jacobsmis.]
		FOLIO 116
	858	Dat tot Tricht een geveerdelt woert \|
30 juli 1541	859	Penultirna july op eenen saterdach woert te Tricht \| een geveerdelt dy den schoutet ende burgemeester had helpen doetslaen \| ende hy had synen vader met eenen steen geworpen. \|
	860	Tot Cortessem een doet bleven op staet \|
7 augustus 1541	861	Septima augusti op eenen sondach woert Huybken Roeffs \| van Kermpt broeder Lieben , te Cortessem hersteken op staet \| om ii blancken mÿten dat sy getuyst hadden. \|
	862	Dat der prins van Araengien affgesatten waert \|
4 augustus 1541	863	Quarta augusti hebben dy snaphaenen den prins van \| Araengien syn silveren abten ende een gulden kettenen genomen, \| der prins had te Diest geweest om te sien juweylen, \| ende noch hebben sy den prins genomen vi hondertich \| kaerlisgulden ende dese ketten vorsc. was wert \| ii hondertich kaerlis gulden alsoemen seede. \|
	864	Dat des keysers oem van den coninck \| van Vranckryck gehalden wart \|
augustus 1541	865	Op deesen tyt quam skeysers oem biscop om het \| bisdom van Luyck tontvangen ende hy woert vanden \| coninck van Vranckryck gevangen gehalden, causa men \| seede dat der keyser ii ambassiaten van den coninck van \| Vranckryck had onthoeft, ende men seede dat deese \| ii ambassiaten voersc. verreders waeren om skeysers landen \| te verraeden [den coninck van Vrancryck te verraeden].
		FOLIO 116 v°
	866	Dat gheheel dorp van Lummen \| aff beernden \|
11 augustus 1541	867	Anno xli altera Laurentii martyris undecima \| augusti op eenen donredach tsavons tuschen v ende \| vi uren begost tdorp van Lummen te beernen, \| ende bernde geheel aff dat daer nyet eenen goeden \| balck alinck en bleeff, naerder dan een \| halff ure waest dorp geheel in vuerich van \| den eenen eynde tot op het ander eynde vanden \| dorp , het vuer quam eerstmael wt eenre smissen, \| der smeet stont ende smeede een lanck heet ÿser ende het yser \| ginck doer dÿ want ende quaem \| aent stroÿ, groet ontellicke schaede is \| daer geschiet, Ons Lieff Heer wilt hon verstueren, \| xxxvii huysen syn daer aff gebernt. \|
augustus? 1541	868	Oeck hebben dy snaphaenen, dienre may twee en was, aff\|gesatten ix persoenen van Tricht ende naemen hon xxiiii hondertich \| kaerlisgulden , deese ix laegen op eenen waegen ende trocken nae \| Franckfort .
		FOLIO 117
	869	Tot Diepenbeeck een doot bleeven \|
augustus 1541	870	Op deesen tyt is te Diepenbeeck gestorven der geen \| dy Jan Blaesen in syn knÿ had gequetst, \| [dit en is nyet waer, hy en is doet] deese man lach op een vocabs en sliep doen Jan vorsc. \| hem quetsde, deese mensch is genesen, \| het waert geseet dat hy gestorven weer. \|
	871	Tot Tricht een cuoninck doot gevallen \|
augustus 1541	872	Op het eÿnde vanden oechstmaent is tot Tricht een \| vanden cuoninghen op staet doetgevallen vanden trappen \| vanden solder, hy was droncken en hy had noch denen \| dach gecelebreert dy hoechmes, ende hy ginck sitten claffen ende brassen. \|
	873	Tot Luyck ii lutheriaenen gevanghen \|
22 augustus 1541	874	Den xxiiste augusti woerden te Luyck ii lutheriaenen \| gevanghen, der een was een cleersnyder. \|
		FOLIO 117 v°
	875	Twee lutherianen tot Luyck onthoeft \|
20 oktober 1541	876	Vicesima octobris woerden te Luyck ii lutheriae\|nen onthoeft. \|
	877	Dat myn heer, her Cornelis van Sevenberghen \| biscop van Luyck , te Luyck weder inquam \|
17 september 1541	878	Ipsa die Sancti Lamberti was ons heer van Luyck \| in dy stadt van Luyck , in profesto Sancti Lamberti quam hy in, \| ende dy van Luyck hieten myn heer zeer hoechlick \| willecom ende waeren zeer blyde, myn heer en had \| in negen maenden int lant van Luyck nyet \| geweest. \|
	879	Tot Luyck een doet gevallen \|
17 september 1541	880	Ipsa die Sancti Lamberti heeft een allen den dach staen \| wercken in een koelkuyl [tot Luyck ] ende tsavonts doen \| hy wt der kuylen soude gaen viel hy doet daerin. \|
		FOLIO 118
	881	Dat een vrou stont ende preecde in habitu \| monichali ende bleeff eens kints inden stoel \|
oktober 1541	882	Anno xli in octobri stont een minrebrueder in een dorpken \| by dy stadt van Dort in Hollant ende preeckde \| den volck dat woert Gods, ende doen hy in midts \| van den sermoen was, quam hem groet wee aen \| ende bleeff eens kints in den stoel, ende \| het was een vrou ende had minrebrueders \| cleder aen, sy [en] had may vi maenden gedragen, \| sy meynde gedraegen te hebben tot negen maenden \| dat syt hed mogen verbergen. \|
1541	883	In een ander cloester waeren wael xvii \| vrouwen in habitu monicali, een minrebrueder \| had een cleyn kint gegeesselt dat in hon kerck \| had gespeelt ende doen thuys quam, dy maecht waerts \| smorgens gewaer aent bed want al bloechtich \| was vanden kinde, ende doen seet tkint synen vader, \| doen noede der vader ii van der minrebruederen, doen \| sy wael geten hadden, doen gingen sy deese minre\|bruederen oeck geselen ende begosten aen den alsten, \| doen sy den jonxsten oeck souden gesselen doen seede \| der alste, och seede hy, laet hem gaen [want hy een heymelyck gebreck heeft] ende geselt \| mich noch eens, mer der jonxste moester [oeck aen] \|\|
		FOLIO 118v°
	*	doen bevonden sy dat dit een vrou was ende gavent \| den prior te kennen, doen gingen sy visitacie doen, \| doen vonden sy xvii vrouwen int cloester in \| monnix habyt ende waeren oft moniken \| hedden geweest. \|
19 november 1541	884	Decima nona novembris sabbato die quam te Luyck \| in dy stadt een heraet van den coninck van Vranck\|ryck ende ontsacht Luyck ende gaff dy brieven dy \| hy bracht den cuoningen van Sint Lambrechts , waer \| van het geheel lant seer beruert was, ende \| myn heer van Luyck waert ontboden te Luyck ende \| quam te Luyck in den xxi novembris ende hielden \| raet by malcanderen. \|
november 1541	885	Op deesen tyt woerden ii ambassiaten van Luyck gesonden \| van der stadt van Luyck aen den coninck van Vranckryck \| by deesen heraet ende droeghen antwoert met hen \| aen den coninck van Vranckryck . \|
		FOLIO 119
	886	Dy doet van Tybout Jen Stegen \| bastart soen generael rentmeester \| van myn heer van Luyck \|
30 november 1541	887	Ipsa die Andree apostoli op eenen gonsdach \| sterff Tybout in dy stadt van Luyck , \| Jen Steghen had hem gewonnen van Tybout \| der op Curinghen plocht te wonen in synen huy\|licken staet. Requiescat in sanctissima pace. \|
1541	888	Op deese daegen heeft Peter Hammelarts syn \| vonnis gewonnen tegen den drossaet te Luyck , dy \| scepenen van Curingen hadden Peteren vorsc. tonrecht doen \| [pynighen doen hy gevangen was te Curingen .]
30 november 1541	889	Op den dach vorsc. gingen wy processie om peys \| ende vrede te vercrygen aen Onsen Lieven Heer. \|
	890	Dat Lever vanden Hulst affgesatten waert \| te Tuylt tuschen dy wyers \|
8 december 1541	891	Ipsa die conceptionis beate Marie semper Virginis tsavons \| te vii uren woert Lever vanden Hulst affgesatten \| aen geen heyde tuschen dy wyers tot Tuylt daer Lever \| thuyswaerts ginck, hem woerden wael ge\|nomen vyfftich gulden , Lever had sitten \| drincken te Claes Knaepen . \|
december 1541	892	[datmen Peteren te recht soude stellen dy scepenen van [****] \| en hadden dy brieven van Luyck nyet* wael verstaen ]
		FOLIO 119 v°
	893	Eenen lantdach tot Luyck gehalden \|
15 december 1541	894	Den xvste decembris que erat dies jovis heeft \| myn heer van Luyck eenen lantdach gehalden in \| dy stadt van Luyck . \|
	895	Dy doet van den deken van Sint Cruys \|
december 1541	896	Deese deken heeft achtergelaeten xviii duysent joachim\|daelres . \|
16 december 1541	897	Den xvi decembris woert der deken van \| Sint Cruys begraeven. \|
	898	Dat der coninck van Engelant \| syn boelscap ende oeck haeren broeder heeft \| onthoefft \|
13 februari 1542	899	Op deesen tyt heeft der coninck van Englant \| syn boelscap doen onthoeffden, [wellighe boelscap hy oeck getrout had] ende teech haer aen dat \| sy geboeleert hed by syn kemeleerts, ende oeck heeft \| hy doen onthoeffden haeren broeder, ende op dit pas \| heeft hy wederom ontboden syn wettige huyssvrouw \| dy dochter van Guylick dy hy ewech had ge\|jaecht ende troude een huysmans dochter, hy voer\|tyts had dese coninck noch een boelscap doen ont\|hoefden. \|
		FOLIO 120
	900	Anno xlii tot Lummen een vrou haer \| selver hersteken \|
26 december 1541	901	Altera nativitatis Cristi heeft te Lummen \| een vrou haer selver hersteken ende sy lach \| tot alderkinderdach eer sy sterff, men seede \| dat syt van armoede hed gedaen, men hinghse \| in een vorck. \|
9 januari 1542	902	Nona januarÿ ad horam quartam post meridiem quam ons \| heer van Luyck myn heer van Sevenbergen , binnen Curingen \| syn deerdemer te peerde, mer syn ander volck was \| eenen daech voer comen. \|
10 januari 1542	903	Decima januarÿ heeft myn heer van Luyck , her Cornelis \| van Sevenbergen , syn genachten gehalden ende myn heer van \| Luyck heeft selver syn woert gedaen, hy sat ter genachten, \| dat allen dy geen dy verborgen leenguederen hedden, dat sy \| bennen der anderen genachten sonder conde hon souden vercleren \| oft hy soude met recht op hon procederen hy en woude \| der kercken van Luyck nyet affnemen. \|
10 januari 1542	904	Op den dach vorsc. hebben dy scepenen van Curinghen \| een supplicatie overgegeven onsen heer van Luyck om \| vergiffenis dat sy Peteren Hammelarts hadden \| tonrecht doen pynigen ende myn heer van \| Luyck hevet hon vergeven. \|
		FOLIO 120 v°
	905	Dy doet van her Claes Spierinx \|
22 januari 1542	906	Anno xlii den xxii january dominica die is \| her Claes Spierinx wt synen setel wael ge\|droncken synde int vuer doet gevallen. \| Requiescat in sanctissima pace, amen. \|
25 januari 1542	907	Ipsa die conversionis Sancti Pauli heeft der greeff \| van Horn met allen myns heeren elingen te gast \| geweest te Lenart van Herkenroy , ende te vier \| uren naenoen op desen selven dach heeft der greeff \| van Horn in syn vol harnasch ende der jonge \| Verva op Goewart Pelsers lant met \| lanschen nae eenen rinck gesteken, men hielt \| hon desen rinck [et elx altera pauli].
		FOLIO 121
2 februari 1542	908	Ipsa die purificationis beate Marie semper Virginis \| syn gedaecht van Jaspart Helye alias Foramus, \| Jacop Banx ende Maria Munters Thonis Munters \| dochter , van heymelycker trouwen ende dat sy \| daerover malcanderen bekant hedden. \|
	909	Ten graeff een burgemeester onversienlic \| [gestorven] \|
februari 1542	910	Deesen tyt was een burgemeester van Curingen ten \| graeff genoedt te gast by myn heer van Esselsteyn , ende \| tsavons opt bancket woert deese burgemeester slaepende \| ende sterff al slaepende ende was droncken. \|
11 februari 1542	911	Undecima february syn Jacop Banx ende Merri \| Munters vorsc. te Luyck voer den officiael geweest, \| mer Jacop vorsc. logendet dat hy Merrien vorsc. \| soude trou geloeft hebben ende der officiael gaff voer \| een decreet dat Merri [vorsc.] moest bewysen ende \| betuygen voer den commissaris van Hasselt dat \| Jacop [vorsc.] haer trou hed geloefft. \|
		FOLIO 121 v°
	912	Een groot onweeder geweest \|
16 februari 1542	913	Decima sexta february op vet donredach \| tsavons tuschen vi ende vii uren waest een alte \| groten ververlycken onweder van blixemen \| oft daech hed geweest, van donrenen, van \| haegelen, van winde ende van regenen, ende \| op desen selven avont waert tot Weechset \| by Tricht een voerspreeck verslaeghen vanden \| onweder. \|
	914	Tot Gorssum een wonderlyck werck geschiet \|
21? februari 1542	915	Op deesen vastelavont tot Gorssum genck een vrou \| wyt om melck om struyven te backen ende \| sy had smalt over tvuer gehangen, ende doen sy weder\|om thuys quam, stont haer huys in eenen vuer \| ende bernde, ende dese vrou had iii kinderkens \| ende laegen noch ende sliepen op hon bed, ende sy \| meynde hon wt te halen wt der cameren ende \| vuer overviel haer soe seer dat sy verbernde \| met haeren iii kinderen te pulver, \| ende haer man doen hy thuys quam van wercken \| ende sach dit jamerlyck stuck, woude hem \| verhanghen ende verdrencken ende maeckde soe \| groete mesbaer dat men hem moest gevangen \| setten. \|
		FOLIO 122
21? februari 1542	916	Der wen van Hinnesdael onver\|sienlyck gestorven op syn peert doen \| hy thuyswaert soude ryden ende was \| doet eer dat hy syn poert in was, \| hy was droncken ende had Tongeren ii daeghen inden \| wyn geseten, syn knecht saet achter hem ende had hem in \| syn armen ende en wist nyet dat hy doet was. \|
21? februari 1542	917	Op deesen vestelavont had een vrou van Tienen te Leuwe \| haer kuy vercocht ende dy kuy vercocht synde, stack tgelt in \| haer borss ende thuyswaert gaende, dronck sy een kan \| in een herberge tuscenwegs, ende der weert waert haer gelt \| siende met dat syt wyttrack ende tgelaech getaelt synde, \| ginck sy nae huys, ende ter stont volchde deese weert haer ende \| was hercleet, ende inden weech synde woude hy haer \| gelt hebben oft hy soude haer hersteken, doen track sy het \| gelt wt ende schuddent ter erden dattet ginshenen \| viel, ende seede daer ist, nemet, ende doen deese weert dit \| gelt op nemen woude ende bockde, doen staeck dese \| vrou deesen weert selver synen hals over \| dat hy daer bleeff doet, ende deese vrou ginck te \| Tienen voer dy heeren ende claechdent hon wy sy ge\|varen hed, ende terstont gingen dy heeren van Tienen by dese \| vrou by desen man daer hy doet lach, ende visiteerden, \| ende deese doet man had een fleuten, dat fleuten sy, terstont \| quaementer daer noch dry boeven ende woerden allen dry \| gevangen ende woerden allen dry onthoefft ende oeck der \| doet man, ende dese vrou kende dese iii boeven wael \|\|
		FOLIO 122v°
	*	[want sy saeten dar ende droncken in dy] selve herberghe \| daer sy had geteert, ende deese vrou bleeff los ende vry. \|
	918	Tot Luyck een vrou haeren man vermoert \|
4 maart 1542	919	Item quarta martii op eenen saterdach ante reminiscere \| woert te Luyck een vrou ter galgen waert gesleypt \| ende haer waeren eerstmael te Luyck vanden hanckdief \| haer voeten ende handen affgehouwen ende woert gehanghen, \| deese vrou had haren eygen man hersteken ende \| vermoert doen hy droncken was, sy en hadde may \| dry maent gehout geweest, deese vrou berch \| haeren man onder dy sendelen ende bracht selver wt \| [dat sy droncken waer,] deese vrou [vorsc.] waert te Luyck op dy merct \| gebernt eerstmael geworcht. \|
maart 1542	920	Nota dat den peys gemaect is tuschen dy scepenen \| van Curingen ende Peter Hammelarts , so moeten dy \| scepenen [vorsc.] Peteren [vorsc.] geven het ene met den \| anderen hondertich brabants gulden . \|
17 maart 1542	921	Op Sint Gertruyden dach was der offer wt het een \| met den anderen met vyff vaet corns gerekent \| ende met den eyeren omtrent een mand eyer, \| xxiiii gulden [ende oeck hier binnen gerekent \| dy dry] brabants gulden ende vyff brabants st. \| vanden staetgeld ende her Joris preeckde op den dach \| vorsc. ter hoechmissen. \|
		FOLIO 123
26 april 1542	922	Den xxvi aprilis op eenen gonsdach [tsavons] te \| . . . quam myn heer van Luyck van Everbeer ge... \| te peerde syn vierdemer ende tsanderdaechs.. . \| nae Luyck op dy processie. \|
	923	Dilleken Sjonckeren Lysken Sjonckeren dochter \| haer selver vermoert ende verdroncken \| tot Berbroeck onden dy heerlicheyt van Lummen \|
10 mei 1542	924	[alsoe men seede ende vermoeden] \|
10 mei 1542	925	Decima die may op eenen gonsdach smorgens \| omtrent viii ende ix uren heeft Dilleken Sjonckeren \| sitten in overspel by eenen anderen knecht haer \| selver haer keel overgesteken ende selver verdroncken, \| sy en was may dry weken alt van kinde dat \| sy had van deesen knecht, sy had Geert Pyls soen< L1> getrout mer sy was van hem geloepen ende had \| langen tyt by deesen knecht geseten in overspeel, het \| was noch een schoen jonge deern ende wilt, haer \| boelscap soude gaen halen suet melck voer hon \| kint ende eer hy wederom quam, had sy haer ver\|moert ende verdroncken, hy vantse int water liggen, \| dat groet jamer was ende is gehanghen in een \| vorck by Berbroek onder dy heerlicheyt van Lummen , \| ende men woude oeck seggen dat haer boelscap haer hed \| vermoert ende verdroncken. \|
? ? 1542	926	[*****]
		FOLIO 123 v°
	927	[*****] Maestricht geschiet \|
15? mei 1542	928	[***] maii op eenen maendach in dy cruysdaech \| [*] te xi uren heeft haer tot Tricht een \| [*] vrou van buyten selver verdroncken. \| [[***] put ende is oeck gehanghen] \|
mei 1542	929	[Op deese] daegen is tot Zelem een manspersoen int \| waeter gevescht dÿ hem selver had verdroncken \| ipsa die Servatii, hy woende te Linckhout , hy \| en had nyet wael by syn sin geweest ende \| woert by het waeter begraeven van eenen rybout. \|
mei 1542	930	Item deese daegen woude buyten Hasselt een knechten \| synen eÿgen vader verdrencken ende had synen vader \| wael drÿmael onden twaeter, ende seede tot synen \| vader, gy boeff, ich sal uch verdrencken, ende \| een van synen anderen kinderen quam daer by \| gegaen dy lossde synen vader dat hy nyet en \| verdranck. \|
		FOLIO 124
	931	Dat Anneken ons nichte [***] \| susters Neesens dochter nae Mielen [***] \| wonen alt synde x oft xi jaer \|
23 mei 1542	932	Den xxiii maii op eenen densdach ginck myn \| nicht Anneken nae Milen om daer te wonen, \| Willen Droechmans swaeger Claes leyden \| haer daerwaerts op eenen waegen, ich gaff \| haer iii st. tot een paer schoenkens, ende Lysken \| myn nicht gaff ii st. ende myn oem Aert cocht \| haer te Hasselt een paer schoen, sy had by \| Gielis Vrancken gewoent. \|
26 mei 1542	933	Den xxvi maii des vrÿdachs voer Penxten \| smorgens te vii uren woert dy vent van \| Curinghen hersatten van Augustynken van \| Kermpt ende Lenaert Tymmermans . \|
		FOLIO 124 v°
	934	[***] Scutters van Sinte Gertruÿden \| [***] inttruye n het schoensten incomen hadden \|
29 mei 1542	935	[Vice]sima nona mai des maendaechs in dy Penxt \| heÿlige daech gincken wy scutters van Sint Gertruÿden camer te iii uren nae middach nae \| Sinttruÿen op schoensten incomen, ende wy maeckden \| ons gereet te Gielis Wouters muÿ, ende wy hadden \| ellick een toerts, ende ellick iii spenlichten op \| onsen boech, ende wy hadden oeck ellick wyngart, \| terwe ende vlas elliks een spier op onsen boech, \| ende wy waeren recht te middernacht te xii uren \| binnen dy coerden om dy hels te gaen, ende wy \| waren dy leste camer ende Glinden \| ende Bilsen quamen oeck op scoensten incomen, mer wy hadden \| schoenste ende het eerlichste licht ende meer gesellen dan Glinden \| oft Bilsen , ende tsanderdaechs tuscen x ende \| xi uren waert ons toegeweesen vanden vii \| coningen dat wy tscoensten incomen hadden, \| ende wy haddent oeck te weeten eenen silveren \| hantboech, Laus Deo, ende te Gielis Wouters \| nicht laegen wÿ ter herbergen ende wy verteerden ellick \| vi brabants st. snachs ende des anderendaechs \| ende onser waerenter tot xxxii gesellen dy \| inquaemen op schoensten, ich was oeck een van deesen \| xxxii gesellen ende het was myn eerste jaer. \|
		FOLIO 125
	936	Eenen lantdach tot Luyck \|
1 juni 1542	937	Prima junÿ op eenen donredach woert te Luyck \| eenen lantdach gehalden ende daer waeren comen \| ambassiaten vanden coninck van Vranckrÿck \| ende woude her Willem van Arenborch in leyden \| ende vueren om biscop te syn aengesien dat der \| keyser ende tcapittel van S. Lambrechs geconsenteert \| hedden inden leven vanden cardinael zeligher. \|
	938	Dat Aert Bielien der decker hem selver \| heeft verhanghen \|
6 juni 1542	939	Tuschen Penxtdach ende Beloken Penxten heeft \| hem Aert Bielien der decker selver verhangen \| te Lysken Munters in den kuÿstal boven op den \| solder met eenen kuÿseel, sÿ gemisdens \| tkuÿseel op Penxtach, ende sy bevonden \| eerst te Beloken Penxten dat hy daer hinck, \| ende syn brueders Goyen ende Geert liepen nae Luyck \| aen myn heer dat sy Aerden mochten graven ergens \| in eenen gracht, ende myn heer consenteerdent \| hen, soe hebben syn brueders hem begraven soe hy \| daer hinck in dy Diepstraet sonder serck sexta \| junÿ nae der noenen op eenen densdach. \|
		FOLIO 125 v°
	940	[*****] Luyck drÿ luÿ hon verhanghen \|
29 mei 1542	941	Deesen Penxten hebben hon dry mans om Luyck \| hon selver verhanghen. \|
? ? 1542	942	Ende te Tienen heeft haer een vrou selver verhangen. \|
	943	Tot Hasselt een doot bleven op staet \|
? ? 1542?	944	Ipsa die venerabilis sacramenti tsavons viii \| uren staeck Peter der cleersnyder tot Hasselt eenen \| op staet doet in synen bock, synen naem was \| Thysken van Boeckhout , Peter vorsc. stont ende \| maeckde syn water ende Thysken dy vraechde hem \| waerom dat hy daer syn water maekcde, Peter \| seede, staen ich hier qualick, waer soude ich staen, \| der ander seede, gy soudet wr water maecken \| in eenen hont, ende Peter vraechdens hem noch \| eens, daermet stoet Thysken Peteren over rugge \| dat hy ginder neder viel, Peter steet mich op ende \| track syn mes wt ende staeck den anderen op \| staet doet. \|
	945	Berb Pas Van Kermpt op staet \| doet bleven \|
11 juni 1542	946	Undecima junÿ que erat dies dominica infra \| octavas venerabilis sacramenti tsavons \|\|
		FOLIO 126
	*	[woert Berb Pas van Kermpt voer haer doer \| hersteken ende] bleeff op staet doet, ende Lochtermans \| behout soen Wouten heeft dit gedaen ende Heynken \| Berben vorsc. soen vinck Wouten van stonden \| aen ende leverdenten den heer. \|
12 juni 1542	947	Duodecima junÿ op eenen maendach monster\|de men te Curingen opt hoeff dy van Curingen \| ende dy vander Heyden, ende hy quaem een quade \| tynge dat der coninck van Vranckryck ende \| der heer van Wel wouden opt lant van \| Luyck ende Symon Banx , Jen Steghen \| [*****] ende noch meer ander vloechden \| te Hasselt op deesen dach, op dit pas \| was in het lant van Luyck een grote \| beroericheyt onden tvolck. \|
		FOLIO 126 v°
14 juni 1542	948	Den xiiii junÿ vloechden wy, myn oem ende ich ons \| bedden te Hasselt ende ons kannen ende scotelen opt \| hoff te Curingen . \|
juni 1542	949	Myn vrou van Herkenroy had oeck tHasselt gevloecht \| vier waegen goets. \|
juni 1542	950	Men naem op desen tyt in allen steden ende in allen \| dorpen knechts aen, ende in Brabant waest \| tvolck oeck soe beroert ende verveert, ende men \| nam daer oeck in allen steden knechts ende ruyters \| aen. Item tot Antwerpen was een verredery op\|gestaen ende soude dy stadt van Antwerpen hebben \| te vier huecken aengesteken, ende een maecht \| daer dese verreders ter herbergen laegen, bracht wyt \| ende gaefft den burgemeester ende den heeren \| van Antwerpen te kennen dat sy dese verre\|derÿ hed gehoert, ende terstont woerden \| dese verreders gevangen ende dy heeren \| ende burgemeesters van Antwerpen leyden \| dese maecht tAntwerpen in met groter \| vrolicheyt ende hebben haer toegesacht ende \| overgegicht allen daege alsoe lange als \| sy leeft op dy stadt van Antwerpen te \| verteren vi brabants st. .
juni 1542	951	Item deese verreders syn geveerdelt. \|
		FOLIO 127
juni 1542	952	Item tot Aken was oeck een verredery op\|gestelt ende souden dy stadt hebben aengesteken \| ende daer is een geveerdelt. \|
18 juni 1542	953	Des sondaechs voer Sint Jansdach woert meester Aert \| her Aerts soen van Berbroeck aengenomen om custer ende schoelmeester \| [te syn te Curingen ].
7 juli 1542	954	Septima julÿ op eenen vrÿdach quam Mombix \| soen te Curingen in met onderhalff hondertich \| knechts ende woude daer liggen, mer joncker \| Steven quam vanden hoeff ende sede dattet noet \| gesien ende had geweest dat te Curinghen knechts \| hedden gelegen, mer men schenckden den \| knechs ii aemen biers op tdorp ende \| Mombeckx soen met den synen droncken \| viii kannen wÿns ende men gaff \| den knechs oeck kees te eten etc., \| doen trocken sy nae Kermpt . \|
juni 1542	955	Item wy gingen te Curinghen processie ende songhen \| nuetmessen om peys ende vrede te vercrygen. \|
		FOLIO 127 v°
	956	Primitie domini Pauli filii domini \| Martini Slegers \|
16 juli 1542	957	Anno xlii decima sexta july que erat dies \| dominica in qua cantabatur evangelium, nisi abundaverit \| justicia vestra etc. celebravit et legit dominus \| Paulus, filius domini Martini Slegers , primitias \| in choro Sancte Gertrudis sub summa \| missa sub contione et predicatione domini Mar\|tini prescripti, et ego Cristianus Munters presbiter , \| astiti et ministravi domino Paulo prescripto \| et avunculus meus, Arnoldus Helmans , circuivit \| per ecclesiam berro suo pro domino Paulo \| [***] et populus Curingianus obtulit tunc \| in berro avunculi mei [**] ii½ gulden* \| hessels et non in altari, dominus Georgius can\|tavit summam missam, dominus Martinus \| prescriptus noluit quod filius suus [dominus] Paulus \| celebraret primitias in cantu et non \| habuit aliquas expensas.
		FOLIO 128
16? juli 1542	958	Allen cloesters eegeen wtgesceyden ende allen \| werlycke priesters dy beneficien hebben \| in tdlant van Luyck syn geschat ende \| geven xlvii duysent kaerlisgulden \| ende allen dy werlicheyt van den huysman \| is oeck geschat. \|
16? juli 1542	959	Myn vrou van Herkenroy geeft duysent \| kaerlisgulden . \|
16? juli 1542	960	Der abt van Sinttruÿen geeft xi hondertich \| goutgulden . \|
16? juli 1542	961	Der vicepastoer van Hasselt , her Jan \| Buskens, geeft xx karlisgulden . \|
16? juli 1542	962	Her Joris Munters x kaerlisgulden . \|
		FOLIO 128 v°
19 juli 1542	963	Anno xlii den xix july que tunc temporis erat dies mer\|curii quaemen dy Gelderschen over Maes wt den \| lande van Gelder waer van hoeftman was \| Merten van Rossem , Mÿnart vanden Dam , hertoch \| Henrick van Bruynswÿck ende der heer van Wel \| ende bernden ende brantscadden dy gansche meÿerÿ \| vanden Bossch dat wonder was, want alsulx noet \| gesien en was. \|
19 juli 1542	964	Der heer van Helmont met synen dorpen geeft thien \| duyssent karlisgulden van brantscatten. \|
19 juli 1542	965	Oesterwyck vii duysent . \|
19 juli 1542	966	Eyndoven iii duysent . \|
19 juli 1542	967	Item het cloester van Everbeer ende tcloester van Ton\|gerlo geven tsamen van brantscatten xl duysent \| karlisgulden . \|
19 juli 1542	968	Turnout gebrantscat vii duysent jaochimdaelres \| ende den cost ende dranck hon te geven twee daech. \|
		FOLIO 129
23 juli 1542	969	Den xxiii julÿ hebben dy Gelrischen Hoechstraeten \| gewonnen, dy gheen dy opt sloet waeren gavent \| in dy Gelrischen handen, sÿ vonden opt sloet twee \| tonnen gouts ende v tonnen buscruÿt, ende veel \| goets was daer op gevloecht dat hadden sy oeck, \| item sy vonden oeck hondertich mud corns, veel \| huysluyden van dy dorpen daerom waren op tsloet \| gevlouwen. \|
26 juli 1542	970	Op Sint Annen dach smorgens op eenen gonsdach sloegen \| dy Fransoesen oft Gelrischen den prins van Araingen meer \| dan vi hondertich knechts doet ende meer dan ii duyssent \| gevangen, der prins meende syn knechts bennen Antwerpen te vueren, \| den xxvii july laegen dy Gelrischen voer Ant\|werpen . \|
28 juli 1542	971	Den xxviii july woerdt Sinttruyen een ge\|veerdelt der wellich Sinttruyen ende Tongeren \| soude hebben verraden den Gelrischen dy lestleden \| in Brabant hebben gebernt ende gebrantscat, \| dese verreder was van Tricht ende was wt Tricht \| gebannen. \|
		FOLIO 129 v°
2 augustus 1542	972	Anno xlii secunda augusti que erat dies mercurii \| tsavons te vii uren hebben dÿ Fransosen oft Gelrischen \| dÿ voerstadt van Loeven gewonnen, dy van \| Loven hadden geboden te ransoenen voer lxx duÿ\|sent sonnen cronen ende dÿ van Loven hadden hon \| poerten laeten open staen ende aldus quaemen sy binnen \| Loven . \|
3 augustus 1542	973	Tertia augusti tsavons te vi uren hebben dy \| clercken van Loven dy Fransosen wederom wyt \| geslaegen ende daer bleventer vanden Fransosen doet \| vt hondertich ende xvii gÿselers syns ont\|comen dy dy Fransosen hadden behalden voer dy \| xx duysent knechts dy gevangen waeren voer Ant\|werpen ende der prins van Araengien hed den Fransosen \| toegesacht voer ellicken gÿseler te lossen x duysent \| cronen . \|
4 augustus 1542	974	Quarta augusti trocken dy Fransosen wederom \| van Loven . \|
4 augustus 1542	975	Dÿ Fransosen hadden met hen viii hondertich wagens. \|
		FOLIO 130
4 augustus 1542	976	Quarta augusti op eenen vrydach smorgens \| te vii uren quaemen hy te Curingen hondertich \| crychknechs liggen dy tStockhem hadden gelegen \| ende bleven daer liggen den geheelen dach ment \| sanderdaechs ende trocken nae Sinttruyen \| ende Jeronimus, joncker Stevens neeff , seede \| denen van Curingen openbaerlicken op tdorp \| dat honre groter onwillicheyt schout weer \| dat dÿ knechs te Curingen quaemen liggen, \| dy van Curingen hadden geseet sy wouden \| myn heer wael gereet syn in allen tgeen \| datmen hon geboet ende hon lyff voer hem \| waegen, mer opt huys van Curingen te \| liggen als dy vianden quemen, dat en stont \| hon nÿet te doen, oft dat myn \| heer hon woude loen ende sout geven \| ende den cost, soe wouden syt gern doen. \|
4? augustus 1542	977	[Der somer hadder xvi knechts] \|
4? augustus 1542	978	Nota dat joncker Steven den biscop van Luyck had \| gescreven dat dy van Curingen thoff van Cueringen \| nyet en wouden bewaren als dy vianden quaemen \| sonder sout ende loen. \|
		FOLIO 130 v°
	979	Den lantdach tot Luyck \|
5 augustus 1542	980	Quinta augusti op eenen saterdach heeft myn \| heer van Luyck eenen lantdach gehalden tot \| Luyck ende allen leenluy moesten op den lant\|dach hon verschynen op verbueren hons leens, \| daer waren wael vii hondertich leenluy vergadert. \|
8 augustus 1542	981	Octava augusti woerden te Curingen in Homperle\|pomp v crychsknechs gesatten dy aff gebroken \| waeren van den Gelrischen hoep ende dese vyf \| knechs woerden bracht van Tongeren van vier \| oft ix krychknechs van Tongeren . \|
augustus 1542	982	Op deese nacht synter eenendertich crychsknechts wt Hasselt \| getrocken tot Herkenroy om Gelrischen te sueken ende dy knapen \| van Herkenroy , dy van Stockroy , dy vander Heyden ende Kermpt vlauden \| in geen bossch met synen beesten, sy meenden dat dy Fransosen hedden \| [gewesen.]
augustus 1542	983	Reyner van Millen soen van Hasselt tot Bruesel ont\|hoefft dat hy had geseet, vrouken swyget al stil, \| want het is vrou Mariens wil. \|
augustus 1542	984	Dat v oft vi duysent knechts deesen tyt vanden oechst\|maent voer Luyck syn gecomen ende begeerden doer dy \| stadt te trecken nae Brabant den keÿser te dienst \| want sy weeren skeysers volck ende hadden op hon \| rocken burgonsche cruÿcen, ende myn heer van Luyck \| was op dit pas binnen Luÿck ende maeckde den hop\|luÿden van desen hoep goede chier mer hy en woudse \| nyet doerlaeten, (mer het staeck als een hant te keeren), \| ende trocken doen om Luyck ende lieten Fransose veenkens \| vliegen ende waeren Fransosen , hedden sy binnen Luyck mogen \| comen, sy souden Luyck hebben ingenomen. \|
		FOLIO 131
	985	Dat ich in myn huys voer \|
17 augustus 1542	986	Anno xlii den xvii augusti que erat dies jovis \| [hora secunda post prandium] voer ich van mynen oem Aerden in myn huys, \| Merten Oems leende mich synen wagen ende holp \| mich wtvaren ende Gielis Mannarts . \|
	987	Dat ich sieck waert \|
21 augustus 1542	988	Anno xlii den xxi augusti que erat dies lune \| te Gielen Keysers aen dy tafel doen wy begosten \| te eten opt begenckenis van Carlyn Keysers woert ich \| sieck met den febris ende met qualicheyt dat ich terstont \| nae huys moest gaen ende liggen, ende Pouls Slegers \| ginck met mich , God loens hem, ende ich had \| tfebris allen daech tot svrydaechs den xxv augusti \| in dese selve maent, ende ich braeckde veel ende gaff \| veel over, den xxiii augusti naem ich dy boet aen \| van S. Gertruyt ende van S. Cristoffel ende bleeff plat \| liggen, item den xxv augusti sandt mich meester Jan Ballen \| een helssken drancx oft medicynen ende ich naemt \| tweemael sdaechs lauw gemaect, ende op den \| dach vorsc. den xxv augusti tsavons ad laudes [****] \| begaeff ich mich altemal voer tvier, sy meynden \| dat* ich van stonden aen gestorven soude hebben, her Joris , \| Dilleken Lynken, myn nicht , ende Lyn Munters waeren \| by mich , aldus begaeff ich mich oeck den xxvii \| augusti voer tvier, Merri Kuyherts ende Lysken \| man waeren alleen by mich , ich verloer myn verstant, \| den xxvi augusti quam m. J. Ballen by mich ende tasde my \| aen pols ende ich gaff hem van stonden aen vier hessels st. \| ende hy besach myn water ende seede, ich en hed \| [egeen noet,] \|\|
		FOLIO 131v°
	*	[den xxv augusti sandt ich myn] water aen meester Jan Ballen , \| achter den dach vorsc. en creech ich tfebris nyet meer dan \| op Onser Liever Vrouwen nativitatis dach op dy noen \| creech ic t weder ende had dy heytten wtermaten seer, ich \| geloeffde mynen weech tOnser Liever Vrouwen ten \| Eÿcken tZonuwen met eenen waschen man ende achter \| desen dach en creech \| ich tfebris nyet meer, laus Deo et Maria. \|
21? augustus? 1542	989	Item ich en had egeenen stoelganck, daervoer dat ich \| camer soude hebben gaff mich Dilleken een pilleken \| ende ich naempt selver van achter ende ich creech \| op een vierdel uren camer ende Dilleken gaefft \| mich noch eenser. \|
21? augustus? 1542	990	Ich had wtermaeten grote heytden ende pyn in myn lendenen \| ende in myn hoeft. \|
21? augustus? 1542	991	Ich saet omtrent vi weken dat ich egeen mes en cost \| gedoen. \|
21? augustus? 1542	992	Meer dan drÿ weken warent dat ich wt mynen huys \| nÿet en cost noch en dorst gaen. \|
16 september 1542	993	In vigilia Lamberti martyris ginck ich eerstemael \| ter kercken ende hoerde Onser Liever Vrouwen mes \| van her Joris , laus Deo et beate Marie semper Virginis. \|
30 september 1542	994	Ultima septembris sabbato die celebreerde ich eerst\|mael, laus Deo. \|
		FOLIO 132
1 september 1542	995	Ipsa die Egidii woerden allen dy crychsknechts wtgelaeten \| want sy nyet mesdaen en hadden. \|
6 september 1542	996	Sexta septembris hadden dy knechts dÿ binnen Hasselt lagen \| orloff ende trocken nae Brabant ende woerden daer aengenomen. \|
	997	Dat het lant van Guylick geroeft waert \| [ende geheel gespolieert] \|
4 oktober 1542	998	Quarta octobris que erat dies mercurÿ begosten dy Bur\|gonschen te bernen ende te brantscatten int lant van \| Guylick ende roeffden ende naemen allen tgeen dat dÿ luÿ \| hadden van perden, van kuyen, van scaepen, van bedden \| ende allen honnen huysraet, ende dy stadt van Dueren \| gaff haer van stonden aen op, het gevloecht goet dat binnen \| Dueren was hadden dy Burgonsche knechts. \|
12 oktober 1542	999	xii octobris gaff haer dy stadt van Susteren op. \|
oktober 1542	1000	Item dy stadt van Guylick oeck. \|
oktober 1542	1001	Item dy Burgonschen seeden tot dy luy vanden lande van Guylick , \| gy van Guylick , gy hebt uch qualyck bedacht, want \| Meerten van Rossem hevet uch in desen strick bracht, \| Merten van Rossem had den Fransosen hoop int lant van Guy\|lick vergeert, doen hy in Brabant trock ende roeffde daer. \|
oktober 1542	1002	Myn heer van Bueren , der prins van Araengien ende mÿn \| heer van Roeÿ worpen tlot wy van hon dryen souden \| den brant vueren int lant van Guylick ende tlot \| viel op myn heer van Bueren . \|
		FOLIO 132 v°
oktober 1542	1003	Item Hensbergh heeft hem oeck opgegeven in dy handen van dy \| Burgonsen ende dy Burgonschen hebben dy kercken te Hensbergh oeck \| gespolieert ende oeck ornamenta ecclesiastica . \|
18 oktober 1542	1004	[Item den xviii octobris que erat dies mercury belachten \| dy Burgonsen dy stadt van Sittert .] \|
22 oktober 1542	1005	Den xxii octobris dominica omnia que fecisti nobis, snachts \| te twee uren gaven dy van Settert hon op, ende allet \| goet dat daerin gevloecht was, hedden dy Burgonsen . \|
oktober 1542	1006	Item voer Dueren hebben sy een dorp geheel affgebernt. \|
oktober 1542	1007	Item sy spolieerden dy kercken oeck. \|
oktober 1542	1008	Item onder der Burgonschen hoep waerenter dy vleesch aeten \| des vrydaechs voer Sittert , dat jamer was. \|
31 oktober 1542	1009	Ultima octobris trock der Burgonschen hoep op ende \| trocken ellick nae honnen landen, ende een groet goet \| woert doer Curingen gevoert dat dy Burgonscen ge\|roefft hadden, ende tot Herkenroÿ ende te Thys Kel\|dermans aeten sy vleesch des vrydaechs doen \| sy nae huys trocken, dat was des vrydaechs op \| Sint Hubrechsdach. \|
	1010	Dat men tot Maestricht wederom knechts aennam \|
2 november 1542	1011	Dy weeck nae alderheylichmis heeftmen wederom \| knechts aengenomen ende trocken weder nae tdlant van \| Guylick binnen, daerom dat dy Gelrischen tbestant \| hadden gebroken alsoe balde dat dy Burgonsen waeren \| vertrocken, gingen sy bernen int dlant van Valkenborch . \|
		FOLIO 133
	1012	Dat myns geneychs heeren nieu silveren gelt \| tot Hasselt woert gecondicht [ende wtgelesen] \|
14 november 1542	1013	Anno xlii den xiiii novembris op eenen densdach woert ge\|condicht ende geroepen van meester Henrick Juypen aenden perruÿn \| tot Hasselt datmen myns geneychts heeren nieu geslaegen \| silveren gelt ontfangen soude, ende nyet weÿgeren, te weten \| penningen van vi brabants st. , vier brabants , drÿ bra\|bants st. , twee brabants stuver , eenen brabants ende eenen \| halven st. ende wÿ dat weer dÿ dat nieu gelt \| weygerde ende nyet en woude ontfangen gelyck voersc. is, \| dy soude vallen in een peen van thien goltguldens \| te geven den heer, ende men soude den selven onwilligen \| noch straeven sonder genaede ende ich hebt horen wÿt\|lesen ende condighen. \|
november 1542	1014	Op deesen tyt was myns heeren munt te Maestricht gestelt \| ende dy munters muntden op desen tyt daer silveren gelt. \|
16 november 1542	1015	Den xvi novembris tsavons te x uren quaemen dy Gelrischen \| ende hebben dy Burgonschen in honnen leger geslaegen, te weten \| dy schilwaeck daer bleventer op beyde syden doet omtrent \| viii hondertich, der hopman Sam was zeer gewont \| ende Thewisken Droechmans oeck, dit is geschiet in tlant \| van Guylick voer Bastenaken , dy Gelrischen ver\|volchden dy Burgonschen tot Tricht voer dy poerten, men \| seede dat dy Gelrischen dy overhant hadden. \|
		FOLIO 133 v°
27 november 1542	1016	Ende dy Burgonschen vertrocken doer Curingen den xxvii \| novembris, honre waerenter vier veyndelen ende trocken \| nae den Bossch . \|
november? 1542	1017	Item Gestel hebben dy Burgonschen oeck affgebernt geheel. \|
november? 1542	1018	Item doen Sittert was opgegeven, doen mochten allen dy \| ruyters ende knechts wt trecken, doen was daer een \| edelman van Gelderschen , met den wtryden \| seede met luyder stemmen, al is ons goet verloren, \| onsen moet en is noch nyet verloren, ende dat \| selff dorp hebben dy Burgonschen nae dit seggen \| geheel affgebernt. \|
november? 1542	1019	Item dy Burgonschen hebben oeck een dorp geheel affgebernt, \| daerom dat daer in dat dorp in een huys stont gescildert \| dye keÿser ende der hertoch \| van Guÿlick pisden den keyser in synen mont. \|
3 december 1542	1020	Heyn broeder van Scempen ende syn broeder Jan \| hebben eenen van Alken hersteken tertia \| decembris dominica die, ende saten byeen ende \| droncken. \|
december? 1542	1021	Item dÿ Burgonschen hebben Sittert geheel schande gemaect \| ende hebbent verlaeten, ende dÿ Gelrischen synter \| wederom in comen ende wederom op gemaect. \|
		FOLIO 134
december? 1542	1022	Welle ende Rossem hebben lacÿ gesocht \| Twee grote lantsvrouwen aeneen gerocht \| Rossems cloeckheit heeft groet quaet gebrouwen \| Dat Brabant ende Gulick lange sal berouwen \| Der adler gerect, der lewe gestrect, dÿe moeten \| doen weer \| Tegen vianden groet den draeck verwoet \| ende des gallenheer. \| Dat comen is int verdriaet hertoch van Ghuÿlick \| obstinaet heeft bedreven coninx raet, Rossyns in ongenaels daet \|
december? 1542	1023	Exclamaverunt Brabantini nec erat \| qui eos salvos faceret a fortitudine \| regis Francie . \|
		FOLIO 134 v°
	1024	Dat dy Gelrischen dy stadt van Dueren wederom \| hebben gewonnen \|
25 december 1542	1025	Voer Kersmis hebben dy Gelrischen dy stadt van Dueren belacht \| ende op Kersdaech schoten dy Gelrischen vier hondertich groter \| buschen aff [****] ende xvi nae dy stadt, ende [in] dy \| stadt doer hon huyseren dat* dy van bennen hon nyet en costen \| onthalden ende hebben dy stadt van Dueren opgegeven \| in dy handen van dy Gelrischen op alderkinderdach, ende \| dy knechts van bennen syn wtgetrocken met honnen geweer \| dry veenken sterck, ende dy huysluyden van buyten hebben \| een hondertich trotsvrouwen doet geslaegen ende oeck dry \| oft vier hondertich knechts ende hebbense gespolieert. \|
31 december 1542	1026	Tot Hasselt in dy molen een [molre] op staedt doet bleven \| van dy raet dat hem raecte den lesten decembris, \| [dese molres naem was Jan Oeyen].
	1027	[Een nieu scettinghe int lant] \|
25 december 1542	1028	Op deesen tyt van Kersmiss is int heel lant van Luyck \| weder een scettinge comen om dy krychtsknecht te betaelen.
		FOLIO 135
	1029	Anno xliii \|
13 januari 1543	1030	Decima tertia januarÿ trocken doer Curingen omtrent \| dry hondertich krychknechts dy van Dueren quaemen, \| het waeren Burgonschen ende bleven dese avont te Herken\|roy ende te Kermpt . \|
januari 1543	1031	Item deesen winter hevet veel gesnauÿt ende \| heeft oeck [*****] langen tyt seer calt geweest. \|
15 januari 1543	1032	In medio januarÿ waest wÿtermaten zeer \| calt ende oeck den geheelen winter. \|
januari 1543	1033	Op deesen tÿt in januario is der lackeÿ \| van myn heer van Meroÿ by Bruesel \| van dy wolven geten, ende noch \| twee ander luyden syn oeck geeten \| van dy wolven. \|
23 januari 1543	1034	Den xxiii januarÿ is Peterken Cloenvoets \| soen verdroncken in dy nieu molen. \|
		FOLIO 135 v°
januari 1543	1035	In deese weeck voersc. hebben dy huÿsluÿ van \| Heeÿrb drÿ hondertich Gelrischen verslagen, \| dÿ Gelrischen meynden den kerckhoff te Heyrb in \| te nemen dy zeer sterck is. \|
3 februari 1543	1036	Tertia februarÿ quam myns heeren volck te Curinghen liggen \| ende myn heer was te Sevenberghen ende was sieck ende qualyck te pas. \|
februari 1543	1037	Op desen tyt had myn heer van Luyck een nieu hoeffmeester \| ende rentmeester, geheyten Gelderman [*****], \| cleyn van statueren. \|
februari 1543	1038	Op deesen tÿt hevet in dy stadt van Constantinopelen \| twee daeghen lanck nacht geweest dat dÿ een den \| anderen nÿet [en] cost gekennen, ende een ur lanck \| hevet waeter ende bloet geregent in dese stadt \| voersc. \|
24 februari 1543	1039	Ipsa die Mathie apostoli was Geert Jeunen dy doen tertyt scholen \| ginck, gevangen van joncker Stevens boden ende gelacht in Homperlepomp \| daerom dat hy een deel mutserden vanden kerren had gehaelt \| dyemen nae thoeff voerden van der Demeren , het was \| myns heeren holt, dese Geert vorsc. droechse in dy schoel \| om daer te bernen, tsavons lieten sy hem wt ende der hoeff\|meester gaff hem een dobbelen brabants st. . \|
		FOLIO 136
	1040	Dat her Joris Munters soen ginck te Bruesel \| woenen \|
10 maart 1543	1041	Decima martii sabbato die ende Jeroen, myns heeren \| saelweerder, leÿden hem daer. \|
12 maart 1543	1042	xii martii op maendach hieldmen te Curingen dat hoechtÿt \| ende dy merct van dÿ heylige maeget Sint Gertruyt, \| want Onser Liever Vrouwen annunciationisdach moestmen halden \| op Palmavont den xvii martii daerom dat Paeschdach quam \| den xxv dach van mert, ende der offer op S. Gertruyden dach \| liep in gelde op viii gulden ende xi½ st. ende daer en waren \| nÿet veel eÿer bracht. \|
24 maart 1543	1043	Anno xliii in vigilia Pasche den xxiiii dach van meert \| hebben dy Burgonschen den slach verloren tegen dy Gelrischen \| voer Sittert, dy Gelrischen cregen wael xvi groter \| stucken van buschen geschut, der hertoch van Aerschot \| liet allen syn silveren schaelen ende allen syn silveren werck daer, \| dy Gelrischen deylden tgelt onder malcanderen met beckenelen, \| xviii hondertich waerter gevangen vanden Burgonschen ende \| waerden gevoert bennen Sittert ende binnen Rommund , ende \| daer bleventer oeck veel doet, dy Gelrischen behielen tvelt, \| twe ende dertich hondert Burgonsche bleven op dit pas doet \| voer Sittert . \|
		FOLIO 136 v°
	1044	Dat her Joris ende ich op Paeschdaech savonts aeten bÿ \| onsen aldergeneydichsten heer van Luÿck \|
25 maart 1543	1045	Anno xliii ipsa die Pasche tsavons te vi uren hebben her \| Joris, myn broeder ende ich bÿ onsen aldergenedichsten heer \| van Luyck aen syn eygen tafel geten ons avontmael, ende \| by ons saeten te weten Grimberch , een cuoninck van Sint \| Lambrechts , der prioer van by Naemen , cappeteyn Vos , \| joncker Steven ende joncker Jan , ende ons aldergenedichste \| heer was seer genoechlyck over tafel ende in cabenetten \| aeten wÿ, ende ons aldergeneydichste heer aet oeck met ons \| aen een taffel ende hÿ dede syn spraeck meestendeel tot her Jorisen . \|
25 maart 1543	1046	Op deesen Paeschen waest seer calt ende oeck gevroren \| ende tsnaude in dy Paeschheylighe daegen ververlyck \| zeer ende thagelden. \|
24 maart 1543	1047	Op Paeschavont hoerde ons aldergenedichste heer van Luyck den dienst. \|
25 maart 1543	1048	Op Paeschdach hoerde ons aldergenedichste heer van Luyck dy \| hoechmess ende ginck selver oeck in dy processie om dy kerck ende \| offerde her Jorissen ad offertorium eenen karolusgulden ende allen \| syn elingen offerden oeck hon offerande ellick syn gifft ende myn \| heer hoerde oeck op Paeschdach dy vesperen. \|
28 maart 1543	1049	Den xxviii martii des gonsdaechs in dy Paeschheylige \| daegen consacreerde ende dede kersten her Joris ons nieu \| middelste clock in presentie ende tegenwoerdicheyt ons alder \| genedichste heer ende biscop van Luÿck , ende den naem van \| deser clocken is Jesus, dese consecratie geschieden \| nae der hoechmessen ende wÿ songen dy mess van den sueten \| naem Jesus ende her Merten ende ich dienden, ons alder \| genedichste heer van Luyck gaff der kercken int breken eenen angelot ende myns heeren elingen gaven oeck \| hon caritaet, der offer liep op xv gulden hesselts . \|
		FOLIO 137
18 maart 1543	1050	In dy heylighe weeck voer Paeschen hadden wÿ eenen \| afflaet van allen sonden verleent vanden pous ende allen wegen \| aff te leggen wtgescheyden te Jerusalem , Sint Jacops ende \| te Romen ende dy reynicheyt geloeft hedden ende geloeffden \| int cloester te gaen, ende ellick mensch mocht eenen priester \| suecken daert hem belieffde ende dy sonden woerden vergeven \| wy groet dat sy waren, ende dy wegen afflachten mochten \| daervoor ander duechdelycke werken doen, ende desen \| afflaet doerde van Palmdach tot Paesschdach ende des \| gonsdaechs ende op goeden vrydach ende op Paeschavont waest \| geboden te strenger te vasten. \|
1543	1051	Op deesen tyt hebben dÿ munters tot Maestricht golt \| gemunt in myns heeren van Luÿck naem, te weeten \| goude penninghen van xxiiii st. brabants . \|
14 april 1543	1052	Den xiiii aprilis op eenen saterdach hebbenter dy Gelrischen \| ix hondertich huysluy van den Limburgers verslaegen te Vpen . \|
april 1543	1053	Op deesen tÿt vingen dÿ Gelrischen hon dy den Burgonschen \| in honnen leger victalie ende provien hadden gevoert \| by Tongeren ende in dy Kempen . \|
		FOLIO 137 v°
20 april 1543	1054	Vicesima aprilis que erat tune temporis dies veneris omtrent \| drÿ uren nae middach woert dy nieu clock van den \| sueten Jesus den toern ingewonden van honre drÿ van \| Tricht ende is verdenct ende sy sullen hebben x brabants gulden . \|
21 april 1543	1055	Vicesima prima aprilis op eenen saterdach hebben dy Gelrischen \| drÿ dorpen voer Maestricht gebernt. \|
april 1543	1056	Tgeheel lant van Limberch hebben dy Gelrischen gebernt ende \| schanden gemaect in aprili ende oeck dlant van Dalem . \|
30 april 1543	1057	Ultima aprilis non congrediebatur dominus Georgius cum processione in Kermpt \| nobiscum quoniam adhuc confirmabatur in gutture, que dies prescripte \| erat dies lune in rogationibus. \|
1543	1058	Op deesen tÿt hebben dÿ Gelrischen Hensberch belacht. \|
8 mei 1543	1059	Octava may galt tcorn tot Hasselt xv ende xvi st. \|
9 mei 1543	1060	Nona may hebben dy Gelrischen een xxx doden gelaeten voer Hensberch . \|
14 mei 1543	1061	Op Penxtdach laegen thien hondertich Burgonsche knechts \| te Lummen ende des heren van Lummen lackeÿ herstaeck \| eenen van de ruyters, hy vant hem by syn boelscap [***] \| [***]ende dy knechts vingen deesen \| lackey van stonden aen ende hebbentem doer dy spiesen gejaecht, \| den xv may in dy Penxt heylige daegen, deese lackeÿ \| hedts wael ontcomen hed hij gewilt, dy ruÿter knechts \| hadden deesen lackeÿ gegeven onderhalff hondertich wonden \| ende vier, deese lackaj ginck snachts van den sloes van \| Lummen nae syn boelscap ende hy vant desen knecht by syn boel\|scap waervan der heer van Lummen gram was alst reden was. \|
		FOLIO 138
15 mei 1543	1062	Altera Pentecostes doen wy ons processie hielden daer \| en woert geen pompery vorts gestalt noch egeen \| meechden en reden te pert mer dy processie woert \| slechtelyck ende simpelyck gehalden, een ende tachtentich \| toertsen woerden in dy processie gedraeghen, her Merten \| Slegers dede hon tsermoen post processionem. \|
15 mei 1543	1063	Op den dach vorsc. heeft her Lambrecht de Libro dy \| te Curingen plocht te wonen eenen van Wuest \| Herck op staet hersteken in syn hert te Laerbeeck \| daer saten sy by malcanderen ende droncken. \|
21 mei 1543	1064	Den xxi may was ons heer van Luyck te Curingen omtrent een ur \| ende trock nae Bruessel , daer was comen coadjutor Brixiensis genaempt. \|
22 mei 1543	1065	xxii may trock her Lambrecht de Libro vorsc. nae Romen . \|
	1066	Der schoelmeester van Steÿvort meester \| Merten adhuc juvenis \|
23 mei 1543	1067	In profesto venerabilis sacramenti den xxiii may tsavons \| post laudes want der schoelmeester van Steyvort vorsc. den steen op \| van den horengewerck, ende dÿ grote clock van Steyvort viel aff \| op den schoelmeester syn armen ende beenen te pletter ontwee, \| deese clock viel aff al luÿende, dy pannen vander clocken en had \| [hy nyet gesloten].
23? mei 1543	1068	Op deesen avont trocken doer Curingen ii hondertich ruÿters Burgonschen \| te peerde ende woerden te Hasselt gelogiert, myn heer van \| Mollebies was der een heer ende reden nae Tricht om te orlogen \| [*****] tegen dy Guylicker ende Gelrischen ende allen Steyvort \| trocker oeck vi hondertich pert nae Tricht van dy Burgonschen \| sy waren meestendeel Waelen ende Henegouwers . \|
		FOLIO 138 v°
	1069	Der schoelmeester van Steÿvort gestor[ven] \|
24 mei 1543	1070	Ipsa die venerabilis sacramenti sterff der schoelmeester \| van Steÿvort meester Merten van den val dy dy clock \| van Steyvort op hem was gevallen in profesto vene\|rabilis sacramenti. Requiescat in sanctissima pace. \|
24 mei 1543	1071	Op den dach van den heylighen gebenedÿden sacrament quam der prins \| van Araengien in tlant van Vogelsanck met xxv veenken \| voetknechts, tZonuwei lagenter vi veenkens, item \| te Baelreberch laegenter oeck, daer wasser onder dy vleesch \| aeten altera sacramanti nochtans hadden sÿ eyer, boter \| ende kees genoech. Op desen dach vorsc. voerden dÿ beckers \| van Curinghen hon wittebroet ende roggebroet nae Zonuwen \| ende vercochtent den knechts ende was te Curingen in dy kerck \| geroepen dat een yegelÿck mocht doen deent belieffde, sÿ \| vercochten viii micken eenen brabants st. ende ellick rogge\|broet van viii ponden iiii½ st. hesselts . \|
25 mei 1543	1072	Item tZonuwen aeten dÿ knechts oeck vleesch des vrÿ\|daechs nae sacraments dach. \|
	1073	In Junio die Bremer ende Brunswyckers \|
4 juni 1543	1074	Quarta juny que erat dies lune ter eenre uren nae noen \| quaemen te Curingen in [van Balen ], van Beringhen dry hondertich peert \| ende ruÿters ende waeren wt Bremer lant ende hedden oeck \| veel waegens met hon, hieronder wasser oeck wt Bruyn\|swÿck ende waeren grote mannen ende hedden costelycke \| perden ende waeren oeck meestendeel int harnasch, in sommige \| huyseren betaelden sy ende in sommige huÿseren nÿet wael, ende sy \| reden wt na [der heyden], Kermpt , nae Steÿvort ende nae Stockroy ende haelden \| tvolck hon goet aff, te weeten vleesch, broet, verken, scaepen ende \|\|
		FOLIO 139
	*	[haver, hoy, huenen, kees ende boter ende [deden] den] luyden grote schaede \| ende den sesden junÿ trocken sy op nae Geylick doer dy \| heÿde ende quaemen den Burgonschen ten dienst ende \| waeren Burgonschen , sy droegen ende voerden veel goets \| met hen nae Tricht op hon waegens van noetdruft, \| ende onder ellicken waegen hadden sy eenen hont lopen ende \| was daer onder gebonden ende bleeff snachts oeck daer \| onder. Item dy van Curingen moesten waeken sdaechs ende \| snachts aen dy Hoechbrugge ende oeck aen dy Kuy\|poert . Item Peteren int Hert ende Lemmen Ylias hebben \| sy grote schaede gedaen ende in den Brebampt hebben \| sy oeck allen het besten graes selver affgemeyt \| ende voerdent selver wt honnen peerden, ende hoedden hon \| peerden oeck nacht ende dach in den Brebampt ende \| der wennerssen vanden Aldenhoven deeden sy oeck groete \| schaede van hoy te nemen ende haver ende van eetwerck, \| God ontferms, ende waer dat dese ruyters gingen hadden altyt \| hon steenen ende geweer met hon, ja dat sÿ nÿet dan \| en gingen dan alleen opt dorp, soe hadden sy hon geweer by hon. \|
8 juni 1543	1075	Octava junÿ brachten een vertich Burgonschen knechts eenen \| van Hoeselt gevangen doer Curingen ende leÿdentem nae Brabant , \| dese gevangene en had nÿet dan victalie den Gelrischen \| gevoert, decima juny hebben dy Burgonschen te Lelo eenre \| vrouwen haer kuy ende scaep wech geleyt daerom dat haer [man den hertoch van Gelre diende]. \|
	1076	Datmen tot Hasselt vermden \|
12 juni 1543	1077	xii junÿ que erat die martis was der wÿbiscop \| in dy stadt van Hasselt ende vermden in Sint Quintens\|kerck , [*****] ende nae der noenen vermden \| hy op dy grote merckt tHasselt dat* honre soe veel was, \| van Curingen wasser gevermt hondertich ende negen, \| op den donderdach deden wy dy duxkens hon aff. \|
		FOLIO 139 v°
13 juni 1543	1078	Den xiii junÿ quaemen te Curinghen een vertich ruyters \| te peerde, het waeren myns heeren van Bueren ruyters, \| sy trocken oeck nae Tricht nae den legher, dese hebben [betaelt]. \|
juni 1543	1079	Op deesen tyt lach der [*****] Burgonsche leger te Heÿrs . \|
	1080	Tot Maestricht heeft hem een manspersoen \| verhanghen [den xiiii junÿ] \|
14 juni 1543	1081	Op den dach voersc. is tot Tricht oeck een \| manspersoen doet gevallen van eenen \| hoÿtass, deese man stiet hem onverhuets \| aen des anderen mans voet dy hem verhangen \| had. \|
17 juni 1543	1082	Den xvii junÿ des sondaechs voer Sint Jans Baptisten \| dach woert Thonis vanden Poerten soen van Zonuwen aen\|genomen om custer ende schoelmeester te syn te Curinghen , \| hy quaem eerst wt der scholen van Loven , Gysbertus \| est nomen ejus. \|
19 juni 1543	1083	Den xix juny hebben dy Burgonschen dy kerck \| van Gangel geheel affgebernt. \|
		FOLIO 140
21 juni 1543	1084	Den xxi junÿ tuschen ix ende x uren voermiddach in her \| Joris huys heeft meester Gysbrecht vanden Poerten van Zo\|nuwen , Geerden Trompets ende meester Lambrecht vanden \| Borch toegeseet ende geloeft in her Joris hant ellicken \| twee goltgulden eenser van eenen jaer te geven halff \| te Lichtmiss neestcomende te betaelen ende [***] halff te \| betaelen Sint Jansmiss alst jaer wt sal syn, ende \| Geert ende meester Lambrechts vorsc. sullen oeck trecken \| den loen van allen begenckenissen ende van allen jaergetÿden \| dy gesongen sullen werden op dit jaer neestcomende \| bÿ dÿ [***] twee goltgulden vorsc., des sullen Geert ende \| meester Lambrecht vorsc. altyt comen senghen op alle \| hoechtyden, alle sondach, allen Onser Liever Vrouwen daegen, \| alle aposteldaegen ende allen heylige daegen, alle begenc\|kenissen ende alle jaergetyden ende oeck allen ander votyff \| messen in dy weeck sonder argelist ende oeck allen vesperen \| ende allen mettenen helpen sengen ende intoneeren ende \| alle psalmen op halden een geheel jaer lanck, dit hebben \| Geert ende meester Lambrecht oeck geloeft te halden in \| her Joris hant ende meester Gysbrecht sal allen den \| loen trecken van allen messen wtgescheyden begenckenissen \| [ende jaergetyden], ende Geert ende meester Lambrecht en dorven altyt nyet \| gelyck comen sengen mer sy mogen vicissem sengen dy een dy \| een weeck onderhalden ende dy ander dy ander weeck onderhalden. \| Dit contract is geschiet in presentie van Anthonio Spierinx \| et Christiano Munters presbitero als getuÿgen ende her Joris \| Munters was notarius, daert voer is begrepen ende \| geloeft tonderhalden. \|
		FOLIO 140 v°
21 juni 1543	1085	Den xxi junÿ que erat dies jovis heeft der prins van \| Araengien met groter macht Hensberch gespyst ende \| dy Gelrischen dy voer Hensberch lagen weeken op \| dit pas ende hadden daer voer Hensberch buschcruyt \| achter gelaeten drÿ oft vier tonnen ende dÿ cruychsknechts \| deÿlden dit buschcruyt onder hon, ende daer was een onder \| der wellich dit buschcruyt aenstack met synder lonten \| onverhuets dat daervan een deel krÿchknechten \| ende ruÿters ende oeck perden van dÿ Burgonschen \| doet bleven ende verbernden, ende daer waerter oeck \| een deel knechten blent aff, ende den xxiii juny had \| der prins van Araengien met synen volck Sittert belacht ende \| laegen daer voer vier uren ende lieten oeck daer omtrent xx doden. \|
23 juni 1543	1086	Den xxiii junÿ trock der Burgonschen hoep weder op ende \| moesten trecken nae Vrankrÿck in Henegouwe , \| daer was der coninck van Vranckryck ende dede daer \| den Burgonschen grote schaede. \|
	1087	Een seÿger tot S. Lambrechts Herck doot bleven \|
28 juni 1543	1088	Tot Sint Lambrechts Herck heeft een holt dat sÿ souden segen \| eenen seÿger doet gevallen den xxviii junÿ, hy heeft \| hem gebicht ende des seÿgers knecht was oeck \| gequetst ende geraect op dÿ doet van den holt ende her \| Peter van Gedue was oeck gequetst, dit werck was \| voer den heer van Gedue , daer om was her Peter hÿer bÿ. \|
	1089	Primitie ffilii Henrici Lorendops de Hasselt \|
24 juni 1543	1090	celebrate ipsa die nativitatis Sancti Joannis Baptiste \| que erat tunc temporis dominica die et celebrabantur in Hasselt et fecit \| professionem apud crucifferos in Maeseÿck . \|
		FOLIO 141
	1091	In julio \|
3 juli 1543	1092	Tertia july te ii uren nae noen op eenen densdach quaemen \| te Curinghen liggen dry veenken crychknechts, ich \| hadder oeck vii knechts ende eenen jonge, desen jonge \| hadden sy myn vinster in gesteken ende bracken dy vinster \| op ende ich quaem thuyswaert ende langden hon eenen \| hutspot ende xx kannen biers ende een roggebroet \| van viii pont ende om i st. witbroet ende leeden hon her \| met, sy waeren meestendeel wt den lande van Limberch \| ende Dalem , sy en taelden nyet een sier, te her Joris \| wasser oeck veel, sy stacken oeck eenen jonghen \| ter vinsteren in ende deden dy duer open, her Joris en was \| nyet thuÿs ende hed meester Lambrecht ende dy geboeren \| ende ich gedaen, [en] sy heddent her Jorissen geheel schande \| gemaect, syn bandebrieff hebben sy verbernt, \| wÿ deden hon teten hebben, dese knechs quaemen van Tricht , \| dese hadden her Jorissen synen brievier gestolen ende \| haddenten tot Hasselt gedraegen om te vercopen in tCortstaeten , \| sed Servatius Swennen der schoelmeester van Hasselt cregen ende \| behielen ende brachten weder her Jorissen quarta july, sy souden \| mich allen mynen[2394 huysraet hebben schanden gemaect \| en hed ich hon nyet goetwillich geweest, dit \| hedden sy geseet tegen Truyen mynen genader, \| sy hadden her Jorissen noch vier oft v boecken ontdraegen, \| sy spodden met mich doen ich bier haelden ende seeden, siet \| dy paepen moeten nu selver bier haelen. \|
4 juli 1543	1093	Quarta july smorgens te vii uren trocken deese \| knechts op nae Baelen in dy Kempen \| ende het regende wtermaeten oeck seer. \|
		FOLIO 141 v°
9 juli 1543	1094	Nona julÿ hebben dy Gelrischen het dorp van Meerssen \| affgebernt wt gescheyden dy plaets by dy kerck \| ende tcloester ende te Beeck hebben sy oeck een \| deel huyss gebernt, God ontferms. \|
10 juli 1543	1095	Decima july gelt tcorn tot Hasselt xv st. . \|
9 juli 1543	1096	Nona julÿ op eenen maendach hebben dy Gelrischen dy stadt \| van Amersfort ingenomen ende gewonnen, dy van Amersfort \| gaven hon op, dy stadt was verraden soemen seede. \| [Item] dy Gelrischen spolieerden oeck dy kercken tot Amersfoort , \| [dy Gelrischen voerden dy kelcken ende cyborien ewech met waegens] ende schaeden dy geestelicheyt. \|
	1097	Tot Hasselt Tielen Kannarts soen Aert doet \| bleven op staet \|
16 juli 1543	1098	Den xvi julÿ op eenen maendach nae der noenen \| woert Aert Kannarts Tielen Kannarts soen , op \| staet doet gesteken van achter moerdelinghen \| met eenen rappier, Willem Schelen herstaeck hem, \| des Willems broeder Fransken Schelen had op deese selff \| ur gestreden tegen Arden , ende Aert had hem syn \| hant bycans affgehouden ende dat woert Willemen [vorsc.] \| geseet ende doen quam Willem ende bedreeff dat feÿt, sy \| te weeten Aert ende Frensken [vorsc.] hadden langen tyt wraeck \| gedengen ende sy vrÿden des muntmeesters dochter allen \| beyde, ende Aert [vorsc.] woude Franschen verbieden \| dat hy dat metsken nÿet vrÿen en soude. Item \| Aert [vorsc.] hiesde op dit pas Frensken [vorsc.] wt om \| te vechten ende Frensken [vorsc.] had Aerden [vorsc.] oeck \| wt geheÿscht om te vechten den xv julÿ, dese Aert \| was een frissch jonck knecht. \|
		FOLIO 142
	1099	[Dÿ Gelrischen Petersum geheel gespolieert] \|
16 juli 1543	1100	Den xvi july hebben dy Gelrischen het huys van Pe\|tersum geheel gespolieert. \|
17 juli 1543	1101	Den xvii july waeren tot Hasselt wederom omtrent ii \| hondertich ruyters van dÿ Burgonschen comen ende trocken \| weder nae dlant van Guylick . \|
juli 1543	1102	Dÿe geestelicheyt in dlant van Luÿck en was oeck \| nÿet gevrÿt in dit orloch van dÿ cruychsknechts \| noch van dy ruÿters, sÿ en moesten oeck hon helpen \| halden ende leeden veel lasters ende spyts van hon ende \| woerden oeck seer geschat van den biscop van Luyck . \|
20 juli 1543	1103	Op Sint Margrietendach welligen dach was svrÿdaechs \| heeft her Pouls Slegers aengenomen vii messen een \| jaer lanck te doen, te weeten dÿ mess vander fundatien \| van Onser Liever Vrouwen altaer te Curingen , item ii messen \| op Sint Jacopsaltaer, item des densdaechs dy sen\|gende mes van Sint An ende drÿ messen tStockroÿ , \| deese vii messen [vorsc.] heeft her Pouls [vorsc.] geloeft in her [Joris hant] \| te doen een jaer lanck, deese geloefften is geschiet \| op den choer te Curingen tuschen ix ende x uren voermiddach \| voer her Jorissen, pastoer ende getuygen Antonio \| Spierinx et me Christiano Munters, presbitero , testibus. \|
		FOLIO 142 v°
17 juli 1543	1104	Den xvii julÿ op eenen densdach tuschen ii ende iii uren nae mid\|dach in Jeronimus Boechmekers huys in dy kucken tot Hasselt \| heb ich getuÿcht op joncker Stevens saeck voer twee \| commissarisen van Bruessel wt der cancellrÿen ende ich \| tuychde dat joffrouw Maria van Elderen , joncker Stevens [vorscr.] \| huyssvrouw, gestorven weer [anno xxxix] den xxvii dach septembris \| tsavonts tuschen vier ende vÿff uren voer Onser Liever Vrouwen \| loff ende datmen terstont luyde voer haer siel doen sy verscheyden \| was, ende dat her Joris voer haer ziel te vrouloff tyt op desen \| selven avont dede eenen Pater Noster ende eenen Ave Maria spreken, \| ende dat ich joffrouw Marie [vorscr.] den xxv septembris in dit selve \| jaer van xxxix [vorscr.] dat heylich gebenedyt sacrament had \| selver gegeven ende laes ende celebreerden mess opt huÿs \| op joncker Stevens camer voer haer bed daer joffrouw Maria \| [vorscr.] op sieck ende cranck laech, oeck tuychde ich dat \| joffrouw Maria sieck woert int self jaer van xxxix \| den xviii septembris altera Lamberti op eenen \| donredach ende dat joffrouw Maria [vorscr.] op Sint Lambrechts \| dach int jaer van xxxix [vorscr.] in deese selve maent \| van septembris noch in dy kerck had geweest ende was \| quatertemper op Sint Lambrechts dach. Item oeck heb ich \| getuycht dat joffrouw Maria [vorscr.]haer lichaem woert begraeven \| des anderen daechs op sondach te vrouloff tÿt, sy \| vraechden mich wy alt dat ich weer, ich seede xxxviii \| jaer. \|
juli 1543	1105	Tot Maestricht hevet deesen somer \| verveerlycke seer gestorven vander pesten, \| God behued ons allen. \|
		FOLIO 143
27 juli 1543	1106	Den xxvii julÿ heeft Merten van Rossum dy stadt van Eÿn\|doven gewonnen ende geheel gespolieert ende oeck gebrantscat \| ende allen dy dorpen daer rontsom hadden hon goet daer gevloecht, \| dat had hy oeck, hÿ voerden wt der stadt van Eyndoven \| viii hondertich waegen goets. Item Merten van Rossem heeft \| oeck geheel gespolieert ende gebrantscat dy geheel \| mereÿ vanden Bossch , hÿ voerde wt dy dorpen nae Rummunde \| xviii hondertich waegen goets ende voerde oeck met hem \| xxxii hondertich gevangen. \|
juli 1543	1107	Oerschot gebrantscat v duysent joachimdaelres . \|
27 juli 1543	1108	Den xxvii julÿ quaemen tot Haelen liggen xii \| veendelen Burgonsche krychknechts ende laegen op \| dy dorpen rontsom Haelen ende deden den huysluyden \| grote schaede te Schuelen , te Herck , te Berbroeck \| tot onder Steyvort ende bleven daer liggen ix daegen. \|
1543	1109	Op deesen tyt regneerde dy mazeren zeer op allen \| plaetsen ende vele manspersonen ende vrouwen cregen \| oeck dy mazeren. \|
24 juli 1543	1110	Den xxiiii july quam dy pest te Curingen aen dy brugge \| onder dÿ Poelmans metskens ende storven tot vÿven toe. \|
		FOLIO 143 v°
30 juli 1543	1111	Penultima july vingen dy Burgonsche den heer van Lummen \| joncker Jan van Arenborch op syn huys ende voerdenten nae \| Bruessell . \|
3 augustus 1543	1112	Tertia augusti heeft Merten van Rossem Hensberch wederom \| belacht. \|
5 augustus 1543	1113	Quinta augusti dominica die trocken dy xii veendelen dy te \| Halen hadden gelegen doer Curingen nae Bilsen ende nae \| Tricht ende te Curingen nae der noenen quaemen ii [gruen] veendelen \| liggen ende bleven daer ment sanderdaechs, ende \| te Kermpt laegen oeck ii gruen veendelen ende her \| Joris ende ich waeren al wt gevaren in dy kerck ende \| waeren in dy kerck te Curingen den geheelen achternoen \| ende snachts sliepen wy te Philippens Spierinx . \|
augustus 1543	1114	Ende der prins van Araengien trock oeck doer Curingen . \| [*****]
		FOLIO 144
9 augustus 1543	1115	In vigilia Laurentii que erat dies jovis is te Luyck \| geveerdelt der hoeffmeester van her Phlips vanden Marck, \| archidiaconi Hesbanie, dees hoeffmeester soude hebben \| deese nacht dy stadt van Luÿck gelevert in dy handen \| van den oversten cappetyn van dy Gelrischen , geheÿten \| Longeval , ende in dy handen van Merten van Rossem \| ende den achden augusti quam myn heer van Luyck \| binnen Luyck van Sevenberghen ende hed te Curingen \| een nacht geslaepen, doen hy van Sevenbergen quaem, \| den vii augusti des avonts quam myn heer van Luyck \| syn deerdemer op Curingen . \|
10 augustus 1543	1116	Ipsa die Laurentii woert te Luÿck der cappellaen van \| her Phlips vanden Marck ontwÿdt ende \| undecima augusti woert deese selve cappellaen \| [vorsc.] onthoeft ende een van dy knechten van her Phlips \| [vorsc.] woert oeck op den dach voersc. onthoeft, dese \| cappellaen ende der knecht [vorsc.] waeren oeck van \| dy verreders. \|
		FOLIO 144 v°
	1117	[Dat dÿ Burgonschen dÿ stadt van Dueren weder \| hebben gewonnen] \|
24 augustus 1543	1118	Ipsa die Bartholomei \| hebben dÿ Burgonschen der prins van Araengien dy \| stadt van Dueren weder gewonnen ende hebbent \| al geheel doet geslaegen ende hersteken dat in dy stadt \| was wtgescheÿden wÿff ende kint, ende dy Burgon\|schen hebben dy stadt van Dueren geheel affgebernt \| ende hebben dy stadt van Dueren stormenden hant gewonnen, \| drÿ stormen hadden dy Burgonschen verloren ende met den \| vierden storm wonnen sy dÿ stadt, dy Burgonschen heb\|benter voer dy stadt gelaeten metten stormen xv \| hondertich voetknechs ende dy kerck te Dueren bernde \| oeck vanden huÿseren ende der keyser dede Sint Annen hoeft te minre[broeders dragen]. \| Guylick ende Sittert hebben hon op gegeven \| deese daegen in dy handen vanden keÿser . \|
31 augustus 1543	1119	Ultima augusti hebben dy van Rummunde dy stadt \| op gegeven in dy handen vanden keÿser. \|
31 augustus 1543	1120	Item coadjutor Brixius is deese daech te Luyck comen. \|
		FOLIO 145
1 september 1543	1121	Prima septembris quam vrou Mari wt Brabant \| binnen Hasselt met twee hondertich peert ende sÿ \| sliep daer een nacht ende des princen van Araengien \| huyssvrouw was oeck by haer, vrou Mari had xii \| camenieren by haer, des anderen daechs reedt vrou \| Mari nae Weert daer quam der keyser haer broeder \| [by haer].
1 september 1543	1122	Vrou Mari was tot Hasselt gelogiert in dy Croen . \|
4 september 1543	1123	Quarta septembris quam binnen Hasselt in der eerts\|biscop van Galissien Compostel daer Sint Jacob \| rustende is ende noch een cardinael, deese waeren \| by den keyser comen. \|
8 september 1543	1124	Ipsa die nativitatits beate Marie semper Virginis hebben \| dy van Venloe dy stadt op gegeven in dy handen \| van den keÿser , der keÿser was hy alselff by \| en wy hoerden tot Curingen het skeysers volck schieten \| [voer Venlo ].
september 1543	1125	Item dy keyserlycke majesteyt met dy Burgonschen \| was sterck tweehondertich veendelen ende xxxiiii. \|
september 1543	1126	Nota dat der keyser een heel jaer lanck doot was \| geseet. \|
		FOLIO 145 v°
september 1543	1127	Der hertoch van Guÿlick gaff hem selver gevangen in \| dy handen van den keÿser ende beclaechdent dat hy zeer \| mesdaen had tegen dy keyserlycke majesteyt ende der \| keÿser naemen in genaeden ende vergaeft hem. \|
september 1543	1128	Merten van Rossem seede tot den keyser tgeen dat hy hed \| gedaen dat hed hy moeten doen ende der keyser vergaeft \| hem ende stelden hem oversten over twintich duysent \| crychsknechts om te orligen daer hem der keyser soude \| senden om te orligen ende dede den keyser eenen eedt. \|
september 1543	1129	[Doen der keyser in syn rosbaer ginck sitten woert hy gewy van joncker Steven ]
16 september 1543	1130	Der keyser is vyff oft vi daech te Diest geweest \| doent te Curingen kermiss was ende trock nae Loven \| ende der keÿser had op desen tyt tflerezyn zeer ververlyck. \|
	1131	Dy gulde mess van her Merten Slegers \|
23 september 1543	1132	Den xxiii septembris dominica die heeft her Merten \| Slegers te Wuestherck syn gulden mess gesongen \| ende gecelebreert, hy had xv oft xvi priesters \| van Diest ende had xv paer volcx te gast. \|
	1133	Tot Rummund in dlant van Gelre \|
1543	1134	hevet oeck desen tyt zeer gestorven \| van dÿ pest, God wil ons behueden, \| ende te Sittert oeck vanden pesten. \|
	1135	Joncker Jan Lummen \|
september 1543	1136	In fine mensis septembris quaem der heer van \| Lummen van Bruessel . \|
		FOLIO 146
1543	1137	Omtrent nieumerct [is] tot Maestricht een mans\|persoen wt den graeff opgestaen, der celbrueder dy \| had desen int graeff gelacht voer doet ende hy ginck \| een ander doeden mensch haelen dat sy by een souden liggen, \| alsoe wÿl stont deese mensch op wt den graeff \| ende ginck nae synen huÿs, deese celbrueder \| had een cruychsknecht geweest. \|
18 oktober 1543	1138	Den xviii octobris op eenen donredach woerden te Lum\|men honre twee onthoeft dÿ wellige Dilleken \| Sjonkeren hebben vermoert soe sy geleden hadden, \| ende Dilleken Sjonkeren woert affgedaen daer sy \| hinck ende woert op den kerkhoeff begraeven. \|
25 oktober 1543	1139	Den xxv octobris hoerden wÿ tot Curingen schieten \| skeysers volck zeer ververlÿck voer [Landerschey in Henegou ] \| liggen op dy frontieren van Vranckryck ende \| dy keÿser was oeck voer deese stadt. [Dese stadt] [Landerschy ] \| [*****] was wael xxxvi oft xxxvii [muylen] van Curingen , \| wy haddent dry oft vier daegen horen schieten. \|
		FOLIO 146 v°
	1140	Tot Hasselt \|
1543	1141	hevet oeck desen tÿt gestorven vanden pesten. \|
	1142	Tot Maestricht \|
1 november 1543	1143	sÿnter desen somer gestorven vanden pesten \| tot alderheylichmiss derthien duÿsent soe \| jonck soe alt. Requiescant in sanctissima pace, amen. \|
15 augustus 1543	1144	Der pastoer van Stockhem verliet syn kerck tStockhem \| ende ginck te Maestricht den luyen sacramenta \| administreeren, ipsa die assumptionis beate Marie semper \| Virginis begost ende op twee maenden want hy \| tweehondertich goude gulden erfflÿck, mer \| hy sterff vanden pesten doen dese twee maenden \| om waeren. \|
1543	1145	Her Peter Luttens is oeck gestorven te Maestricht \| vanden pesten, hy administreerde den volck oeck \| sacramenta ecclesiastica Tricht Sint Peters ende \| oeck te Wÿck , hy want alle daech eenen \| horn sgulden ende den cost. \|
1543	1146	Item der pastoer van Sint Mathÿs Tricht is oeck \| vanden pesten gestorven ende syn cappellaen oeck. \|
1543	1147	[Tot Peer ende Geÿnck ende te Bilsen hevet \| oeck deesen tÿt gestorven vanden pesten.] \|
		FOLIO 148
	1148	Anno xliiii \|
4 januari 1544	1149	Quarta januarÿ quam der keyser binnen Sinttruyen \| op dy noen ende tsavonts was hy te Tongeren \| ende sliep daer ende tsanderdaechs trock hy \| nae Luyck ende der keyser was int paleÿs \| gelogiert ende met groter triumphen ende blysscappen \| ontfanghen, hy hoerde dy vesperen Sint Lambrechts . \|
5 januari 1544	1150	Quinta januarÿ op derthien avont \| synter te Luyck twee geveerdelt \| ende hon hoeffden ter poerten wtgesteken, \| het waeren verreders, ende hon lichaemen \| geveerdelt synde, woerden op den kerckhoff \| begraeven. \|
6 januari 1544	1151	Item dy keyser heeft op dit pas God ende Sint Lambrecht \| geschenckt drÿ gulden nappen, in den eenen nap \| was vol golts ende in den anderen was wieroeck \| ende veel custelycker cleÿnoden ende in den deerden was \| mÿrre, ende wat dat der keyser met synen volck \| te Luyck verteert had, dat schenckde dy stadt hem, \| dy cerymonien dyemen Sint Lambrechts heeft \| gedaen in den dienst Gods en weer nyet wt te \| spreken soe custelyck ende soe scierlyck. \|
8 januari 1544	1152	Octava januarÿ track dy keyser van Luyck nae \| Spiers om den rÿcxsdach te halden. \|
		FOLIO 148 v°
	1153	Primitie Arnoldi de Berbroeck \|
13 januari 1544	1154	Decima tertia januarÿ que erat dies dominica celebravit \| Arnoldus de Berbroeck quondam in Curingen scilicet anno preterito \| in Curingen rector scholarum et custos primitias suas. \| Sint Gielisavont lestleden ginck hy by Tielen Ballen nae \| Romen ende haelde daer bescheyt dat hy priester mocht \| werden. \|
	1155	Noch een van dy verreders \|
26 januari 1544	1156	Tot Luÿck [een] onthoeft in eenen \| setel die xxvi januarÿ, het was \| een vanden burgers van Luyck , hy had jaerlix \| te verteeren vierhondertich mud corns, syn \| hoeft wort ter poerten wtgesteken ende syn \| lichaem op den kerckhoeff begraeven, hy was geheel \| laem woerden int gevenckenis . \|
27 januari 1544	1157	Primitie [*****] ffilii Adriani \| proloquitoris de Hasselt in ecclesia Sancti \| Quintini celebrate sunt die xxvii \| january dominica nuptie. \|
		FOLIO 149
28 januari 1544	1158	Ons aldergenedichste heer Sevenbergen \| quam te Curingen den xxviii januarÿ. \|
30 januari 1544	1159	Penultima januarÿ trock myn heer van Luyck \| op van Curingen nae Sevenbergen met allen synen \| volck. \|
	1160	Tot Luyck een lutheriaen van Gors\|leuwe leventich gebernt \|
6 maart 1544	1161	Die sexta martii is te Luyck i lutheriaen van Gorsleu \| leventich gebernt, hy en woude hem nÿet bekeeren, \| hem was oeck eenen priem door syn tonge gesteken, \| het was der sceper van Gorsleu , op desen tyt hebben \| dy lutheriaenen van Gorsleu her Jan Hollenders syn duer \| op geslaegen ende groet gewalt gedaen, her Jan en \| dorst nyet in syn huys blyven. \|
		FOLIO 149 v°
15? februari? 1538?	1162	Erardus de Marca, cardinalis \| legatus, archipreses, episcopus \| dux et comes, xvi februarii obiit \| tsaterdach smorgens hora duodecima. \| Erardo memorem fer legia semper honore \| patri principio pontificeque suo \| Terdenes muis ac levis insi tyrannis \| salva justicia restitit arte pia \| qua pax supprevit bellique procella quievit \| hac sibi multa quies scis bene si memor \| es nam si transivit medio tutissimus ivit \| ob honor asscripsi cepit verboque sibi \| martis diflendis denis quaterque kalendis \| transiit e medio fine vir iste pio. \|
		FOLIO 150
6 mei 1544	1163	Sexta maii que erat tunc temporis dies martis infra quintam \| et sextam post meridiem quam der coadjutor scilicet Brictius \| op Curingen , hy had omtrent xx pert, hy sadt op \| een muylken in eenen swarten flewelen rock, der wy\|biscop quam by hem, nomen proprium istius coadjutoris \| Georgius avanculus cesaris Caroli moderni ende des \| coadjutoers volck was geheel int swart gecleet. \|
7 mei 1544	1164	Septima mai quam dy keuken ende dy begagie van onsen \| alder geneydichste heer van Luÿck ende van Sevenbergen , myn \| heer van Sevenbergen en wist nÿet dat der coadjutor te Curingen \| was ende syn volck teerde ende sliep in den Antonis , ende myns \| heeren van Sevenbergen stalmeester Verus reedt van stonden aen \| nae myn heer in postwÿs ende gaeft hem te kennen dat dy \| coadjutor te Curingen weer, ende myn heer ontboet synen \| volck dat sy souden opt hoeff gaen liggen ende coeckden daer \| ende dat der coadjutor woude oeck daer boven blyven ende dat \| hy met allen synen volck tsynre tafelen woude comen alsoe \| lange alst hem belieffde hy soude tsynre last voer hon \| allen doen coecken ende soude hon den cost geven. \|
9 mei 1544	1165	Nona mai gingen myns heeren van Sevenbergen luy opt hoeff liggen \| ende der coadjutor daer nae dat hy her Joris mes in dy kerck \| van Curingen had gehoert, soe ginck hy met allen synen volck \| te Lenart van Herkenroy liggen. \|
		FOLIO 150 v°
1544	1166	Der coadjutor Georgius Brixiensis sal myn heer van Sevenbergen \| geven sestich duysent karolusgulden \|
17 mei 1544	1167	Den xvii mai sabbato die quam dy tynge te Curingen dat myn \| heer van Sevenbergen geheel aff weer van dat bisdom \| van Luÿdick . \|
18 mei 1544	1168	Item decima octava mai scilicet dominica voces et rogationes \| hoerde der coadjutor novus episcopus Georgius Brixiensis \| dy hoechmes van her Joris ende het speelden dy \| orgenen seer wael der orgelist van [***] \| [***] Sinter Vaes Tricht . \|
19 mei 1544	1169	Decima nona mai smaendaechs in dy cruÿsdaech smorgens \| trock myns heeren van Sevenbergen volck op van Curingen \| cum toto nae Stockem ende waeren seer drueff dat myn \| heer aeff was ende der coadjutor ginck terstont van Lenaert \| van Herkenroy opt hoeff liggen met allen sÿnen volck. \|
21 mei 1544	1170	Den xxi mai in vigilia ascensionis hoerde der coadjutor \| dy hoechmes van her Joris [ende] ich celebreerde oeck ende \| hy quam in dy kercken recht eer [ich ] dy prefatie begost. \|
		FOLIO 151
23? mei 1544	1171	Ipsa die ascensionis Domini hoerde der coadjutor oeck \| dy hoechmes ende oeck dy vesperen op desen selven \| dach. \|
mei 1544	1172	Op deesen tyt hebben crÿchsknechten te Meuwen ende in dy Kempen \| deese dach voerleden gelegen ende hebben den luyden groete schae gedaen. \|
25 mei 1544	1173	Dominica exaudi xxv mai futurus episcopus coadjutor \| etiam interfuit summe misse domini Georgii. \|
1544	1174	Te Meuwen laegen dy krychknechts viii oft ix daegen lanck. \|
27 mei 1544	1175	Den xxvii mai des densdaechs voer Penxten int \| cloester van Everbeer is ons aldergenedichste heer \| van Sevenbergen aeffgestaen van dat bisdom van Luÿck \| ende hÿ heeft syn penningen ontfangen van myn heer van Valentien \| ende myn heer van Sevenbergen hevet bisdom van Luyck \| overgegeven den coadjutor, mynen heer van Valentien, ende \| myn heer van Valentien [vorsc.] was selver in persoen int cloester \| [voer serenen] ende syn al geheel veraccordeert. \|
29 mei 1544	1176	Mÿn heer van Sevenbergen heeft myn heer van Valentien den \| coadjutor geschenckt den xxix mai drÿ suynderlycke hinxten \| ende peerden ende myns heeren van Sevenbergen stalmeester \| bracht deese perden onsen nieuwen heer. \|
31 mei 1544	1177	Novus episcopus Leodiensis interfuit etiam vesperis in vigilia \| Penthecostes die ultima mai. \|
		FOLIO 151 v°
2? juni 1544	1178	Ipsa die Penthecostes interfuit etiam novus episcopus \| Leodiensis summe misse ende hy quam selver ten offer \| ende allen syn volck oeck, ende myns heeren [vorsc.] sengers \| songhen op dy orgelen, myns heeren cappellaen speelde oeck \| op dy orgelen. Item myns heeren [vorsc.] speelluÿ speelden \| oeck op scarmeÿen ende stonden op dy orgelen ende speelden \| ende her Merten Slegers sanck op Penxtdaech dat heylich \| evangelium ende ich sanck dy epistel, laus Deo. \|
2? juni 1544	1179	Etiam novus episcopus Leodiensis interfuit vesperis ipsa die \| Penthecostes et finitis vesperis et laudibus cantabant cantores \| [reverendissimi prescripti cum organis valde dulciter] et \| capellanus ludebat in organis. \|
2? juni 1544	1180	Des maendaechs in dy Penxtheylighe daegen was futurus \| episcopus [prescriptus] op tschietspeel tot Hasselt doen hy opwarts schoten \| ende hy bleeff daer ten eten, mer meestendeel van synen volck \| quam wederom nae Curingen met dy perden.
		FOLIO 152
3 juni 1544	1181	Tertia junÿ des densdaechs in dy Penxtheylich daech \| quaem der prins van Araengien ende dy princerss te Curingen \| by den nieuwen biscop van Luyck , voer der noenen quamen \| sÿ te Curinghen te x uren. \|
3 juni 1544	1182	Op den dach vorsc. te drÿ uren nae middach reedt der prins \| van Araengien nae Lutsenborch , des keysers volck had \| Lutsenborch gewonnen deese daech voerleden ende myn heer \| van Valentien , novus episcopus, ende dÿ princerss reeden nae \| Herkenroy . \|
4 juni 1544	1183	Quarta junÿ quam dy princerss wederom van Herkenroy by \| myn heer op Curinghen ende aet dy noen by myn heer \| ende nae der noenen te dry uren reedt dy princess wederom \| nae Diest . \|
5 juni 1544	1184	Quinta junÿ iterum interfuit novus episcopus misse venera\|bilis sacramenti. \|
7 juni 1544	1185	Item novus episcopus etiam interfuit misse dive Marie semper \| Virginis septima junÿ. \|
8 juni 1544	1186	In octavis Penthecostes octava juny etiam novus episcopus interfuit \| summe misse ende meester Cornelis myns heeren speelman ende \| senger speelde op dy organen. \|
11? juni 1544	1187	In profesto venerabilis sacramenti novus episcopus [etiam] interfuit \| primis vesperis. \|
		FOLIO 152 v°
12? juni 1544	1188	Ipsa die venerabilis sacramenti was novus episcopus \| te Herkenroÿ ter hoeger messen ende bleeff daer tot den avont \| et viceepiscopus cantebat summam missam coram novo episcopo et canonicus Sancti \| Lamberti dictus Wyngart cantabat evangelium et dominus Wyngart conse\|crabatur in sacerdotem a viceepiscopi circa Agnus Dei. \|
12? juni 1544	1189	Item dy wÿbiscop heeft tot Herkenroÿ gefermpt ipsa die \| venerabilis sacramenti op dy noen. \|
14 juni 1544	1190	Decima quarta junÿ heb ich der geenre van Curingen , dy gefermt \| waeren op den dach vorsc. hon vermdueck affgedaen ende \| het waerenter hondertich ende twee ende dy tot \| honnen daegen comen waeren bichden hon oeck aen mich \| ende ich had i st. iii myten . \|
15 juni 1544	1191	Den xv junÿ dominica infra octavas venerabilis sacra\|menti ad horam octavam ante meridiem reedt der nieu heer \| nae Stevort ende aet dy noen by den joncker van Steyvort , \| myn heer was daer genoet. \|
16 juni 1544	1192	Den xvi juny que erat dies lune in octavis venerabilis \| sacramenti trock dÿ nieu heer van Luyck van Curinghen \| op nae dy stadt van Luyck om den eedt te doen den capittel \| ende den lande . \|
		FOLIO 153
1544	1193	[***] wederom gestorven Tricht ende \| [*] is om Tricht ende te Diepenbeeck \| [*] Helchteren van der pesten, God behuede ons allen \| [***] binnen Hasselt ende oeck te Meldert . \|
		FOLIO 153 v°
17 augustus 1544	1194	Decima septima augusti dominica die in qua [***] \| evangelium cum appropinquaret Jesus Jerusalem [*] \| [***], soe heeft ons nieu heer \| van Luyck Georgius [Bruxiensis ] dy stadt van Luyck \| triumphelyck ontfanghen, dit is geschiet nae der \| noenen te dry uren. \|
14 september 1544	1195	xiiii septembris dominica die heeft der nieuw biscop \| van Luyck Georgius ab Austria dy stadt van \| Tricht ontfangen. \|
september 1544	1196	Op desen tÿt isser wederom een nieu vermalendÿde sect \| op gestaen bennen Antwerpen , dÿ loegenden het \| verrÿsenis, sy seeden datmen nyet verrysen en \| soude, der eerste van desen boeven was comen van \| Wttricht ende bennen Antwerpen is dese ende \| noch een deel met hem onthoeft ende oeck verdroncken \| ende dese van Wttricht gaff hem wt voer den \| deerden coninck David, daer waerenter oeck veel \| dy des vrÿdaechs ende des saterdaechs vleesch \| aeten, dese hadden oeck geseet dat sy allen pastoers \| ende allen dy geestelicheyt te niet brengen souden. \|
		FOLIO 154
17 september 1544	1197	Ipsa die Sancti Lamberti que erat dies mercurii \| [*****] ontfinck ons nieu heer op eenen \| dach Maeseÿck ende Stockhem . \|
18 september 1544	1198	Den xviii septembris des donredaechs \| voer Hesselt kermis te drÿ uren nae \| der noenen quaem ons alder genedichste heer \| Georgius ab Austria op Curinghen van \| Stockhem , hÿ saedt op een muÿlken al int \| swart ende allen syn volck had dy nieu \| cledinge aen, roet met geÿl breed gebuert \| het regende oeck zeer. \|
18 september 1544	1199	Op den dach vorsc. had ons genedige heer ontfangen \| Brie doen hy te Curingen quam. \|
19 september 1544	1200	Den xix septembris que erat dies veneris \| [*****] hoerde ons genedige heer dy \| hoechmes van her Jorissen in ecclesia Curingiana \| ende hy quam in dy kerck doen ich dy elevatie \| had gedaen van mynre missen. \|
		FOLIO 154 v°
	1201	Hasselt \|
21 september 1544	1202	Ipsa die Mathie apostoli et evangeliste dominica [in qua etiam] \| erat dedicatio in Hasselt , nae der noenen te dry \| uren ontfinck ons alder genedichste heer dy stadt \| van Hasselt ende sy schoncken hem twee stucken \| wyns, ellick stuck liggende op eenen waegen ende \| twee voeder haeveren ende eenen silveren over\|gulde nap etc. ende twee ossen ende I vierdel \| hemels ende ons genediche heer bleeff tHasselt slaepen \| dese nacht met allen synen volck. \|
	1203	Sinttruyen \|
22 september 1544	1204	Den xxii septembris que erat dies lune te drÿ uren \| nae middach ontfinck ons genedige heer dy stadt \| van Sinttruÿen . \|
	1205	Tongeren \|
30 september 1544	1206	Heeft ons genedighe heer van Luyck ontfangen \| ultima septembris que erat dies martis. \|
		FOLIO 155
1 oktober 1544	1207	In principio mensis octobris soe woert \| den peys gemaect tuscen den keyser ende den \| coninck van Vranckrÿck ende der keyser \| quam terstont op desen tyt te Bruesel ligghen, \| ende ons genedige heer van Luyck trock by \| den keyser nona octobris, ende dy wÿnen dy te \| Curingen waeren dy woerden nae Brussel gevoert \| ende oeck myns heeren ossen ende syn scaep ende hemels. \|
16 oktober 1544	1208	Den xvi octobris que erat dies jovis quam joncker Stevens \| soen, dictus joncker Jan thuys op Curingen ende finitis \| laudibus soe geschiedent dat joncker Jan ende \| Cornelis joncker Stevens knecht malcanderen scempse \| woerden gaven opt huys ende joncker Jan worp \| Cornelisen onder syn voeten ende joncker Jan had Cor\|nelisen geslaegen met eenre bussen ende \| dese bussch viel onder hon met dat sy vielen ende \| dy busch ginck van selffs aeff ende schoet joncker \| Jan voersc. doer tdick van synen been, sy was \| gevult. \|
		FOLIO 155 v°
23 november 1544	1209	Ons genedighe heer van Luyck quam te Curingen \| van Bruessel den xxiii novembris dominica die \| infra tertiam et quartam horam post meridiem. \|
25 november 1544	1210	Ipsa die dive Katharine virginis hoerde myn \| heer van Luyck dy hoechmes van her Jorisen \| ende meester Cornelis dy speelde dy organen. \|
26 november 1544	1211	Den xxvi novembris reedt myn heer van Luyck van \| Curingen op eenen waegen nae Stockhem ende een \| deel volcx by hem te peerd. \|
28 november 1544	1212	Den xxviii novembris quam myn heer van Luyck \| weder van Stockhem te Curinghen . \|
30 november 1544	1213	Ultima novembris dominica prima adventus \| hoerden ons aldergenedichste heer van Luyck \| dy hoechmes van her Jorisen ende meester Cor\|nelis speelde dy organen, wy songen dy mes \| Ad te levavi secundum ordinarium ende doen dy hoech\|mes wt was doen preeckde Venckebosch \| ende ons aldergenedichste heer van Luyck hoerde \| tgeheel sermoen ende oeck dy geboden Gods van her \| Jan voersc. ende allen myns heeren volck oeck. \|
		FOLIO 156
3 december 1544	1214	Tertia decembris quam myn heer van Sevenbergen \| te Curingen by onsen genedigen heeren, eerstmael \| hoerde hy dÿ hoechmes van her Jorisen de nomine Jesu \| et finita missa ginck hÿ opt sloet by onsen heer. \| Myn heer van Sevenbergen had tHerkenroy geslapen \| ende syn volck inden Antonis ende deese nacht \| sliep hy opt huys te Curingen ende op Sint \| Barben dach las ich voer hem mes op den \| hogen altaer ende hy hoerdense ende op desen selven \| dach op dy noen reedt hÿ weder ewech. \|
5 december 1544	1215	Quinta decembris que erat dies veneris hoerde \| ons aldergenedichste heer dy hoechmes van her Jorisen \| scilicet requiem, het waeren anniversaria. \|
7 december 1544	1216	Septima decembris dominica die hoerde myn heer \| van Luyck dy hoechmes van her Jorisen ende finita missa \| hoerde myn heer voersc. oeck tsermoen ende preken \| ende dy geboden usque ad finem van den heer van Sinttruyen . \|
		FOLIO 156 v°
december 1544	1217	Der keyser nunquam accepit jentaculum, by des \| noenens en drinckt hy may dry reysen, den eersten \| dronck eenen goeden hertelycken dronck, den anderen \| nyet soe veel ende den derden alderminst, altyt beyt hy \| tot xii uren eer hÿ it. \|
december 1544	1218	Des avonts it hy gebacken socker ende daerop \| drinckt hÿ gesoden born met socker ad confortandum \| stomachum, anders en it hÿ nyet des avonts. \|
december 1544	1219	Alle vrÿdach geet hÿ ten heÿligen gebenedÿt sacrament \| ende bicht hem. \|
15 december 1544	1220	Ons genedige heer trock op van Curingen nae Luyck \| den xv decembris que erat dies rune. \|
		FOLIO 157
	1221	Anno xlv \|
25 december 1544	1222	Omtrent Kersmiss is te Burchloen een kint \| geboren met twee hoefden, met vier ogen, \| met vier oren, met vier armen ende vier \| handen, met vier beenen ende met vier voeten, \| met twee [*****] menlicheÿden ende ten had \| may eenen lichaem ende het sterff terstont doent \| geboren was, ende had vader ende moder in den huywe\|lycken staet sÿnde ende en waeren may thien \| maenden gehaut geweest. \|
2 februari 1545	1223	Omtrent Lichtmis \| Is te Rummen oeck i kint geboren dat egeen \| armen en had. \|
februari 1545	1224	Op desen tyt was der keyser sieck ende cranck van \| den ffledersyn. \|
10 februari 1545	1225	Decima februarÿ tsavonts heeft hem een priester \| by Bilsen selver vermoert alsoemen seede, \| der weert vant hem smorgens doet liggen \| ende vermoert ende syn keel affgesteken op syn \| bed, hy wort terstont gegraeven op een plaets \| by den kerckhoeff dy nÿet geconsacreert en was, \| men en cost nyet geweten van waer dat hy was. \|
		FOLIO 157 v°
	1226	[Anno xlv] \|
1 maart 1545	1227	Prima martÿ dominica die tuscen v ende vi uren \| nae middach quam ons genedighe heer te Curingen \| van Luÿck met eenen schonen staet. \|
	1228	Dat ons genedighe heer bisscop van \| Luyck dat greeffscaep vanden lande van \| Loen te Cueringen ontfinck opt huys \|
2 maart 1545	1229	Secunda martÿ que erat dies lune tuschen \| ix ende x uren voer middach is ons alder \| genedichste heer ende biscop van Luyck ge\|investieert ende gecleedt in dat greeffscap \| van den lande van Loen opt huys van Cueringen \| van dÿ cuoninghen ende burgemeesters der \| stadt van Burchloen , want langen tÿt te \| Burchloen had gestorven van dÿ pest ende noch op \| dit selff pas daer dy pest was, ende dit \| en is nÿet meer gesien geweest dat eynich \| biscop van Luyck dat greeffscap van Loen te \| Cueringhen heeft ontfanghen ende der een van \| deese cuoningen van Burchloen was Havere, \| des cardinaels camerlinck had geweest . \|
		FOLIO 158
2 maart 1545	1230	Item het donreden ende het werlichden die \| prescripta tsavonts tuscen vii ende acht uren, \| het was desen tÿt zeer suet ende werm weder \| ende het had eenen zueten winter geweest. \| [desen winter] \|
3 maart 1545	1231	Tertia martÿ que erat dies martis heeft ons \| genedige heer syn eerste genachten gehalden \| te Curinghen in den saedel opt huÿs ende daer \| was een grote menichte van volck. \|
februari 1545	1232	Allen daech in dÿ vasten heeftmen een sermoen gedaen \| opt huys te Curingen voer onsen aldergenedichsten heer, \| biscop van Luyck in synder presentien van acht uren \| tot ix uren smorgens. \|
5 maart 1545	1233	Quinta martii que erat dies jovis heeft myn heer \| dy mes vanden heyligen gebenedyden sacrament gehoert van her Joris \| in dy kerck van Curingen ende syn sengers songen \| dy geheel mes in ditscant. \|
		FOLIO 158 v°
13 maart 1545	1234	Decima tertia martii que erat dies \| veneris hoerde ons genedige heer het loff \| van den heyligen cruys ende van Onser Liever \| Vrouwen. \|
17 maart 1545	1235	Ipsa die Sancte Gertrudis songen myns heeren \| van Luyck sengers dy hoechmes in ditscant \| in dy kerck van Curingen [ende meester Cornelis \| speelde dy organen. Op desen dach] vorsc. \| waest een seer lelick weder van regenen dat \| dy merct nyet veel en docht ende op desen \| selven dach woert geroepen van Jan Phlippens \| datmen des anderen daechs wederom merckt soude \| halden, ende des anderen daechs waest schoen weder \| ende men hielt wederom dy merckt te Curingen \| ende het was grote merct ende veel volcx, veel \| laekens was hyer veyl ende van als etc. \| ende in profesto Sancte Gertudis ende dy ander \| daech daervoer waest schoen weder. \|
19 maart 1545	1236	Decima nona marty que erat dies jovis \| hoerde ons alder genedichste heer van Luyck weder \| dy mes van den heÿligen gebenedyden sacrament ende \| syn sengers songen dy mes in ditscant ende meester \| Cornelis speelde dy organen, her Joris sanck dy mes. \|
		FOLIO 159
20 maart 1545	1237	Dat dy lazerschen van Curinghen \| tot Loeven schoen ende reyn herproeft syn. \| Dit is [geschiet] vicesima martii, dese lazerschen \| dy herproeft syn waeren Jan Jaers ende \| Lyn Horrelers, Vaes Horrelers huyssvrou, \| ende sy mogen wederom in hon huyser gaen \| ende verkeren ende wandelen onder dy menschen \| gelyck sy te voren hadden gedaen. \|
25 maart 1545	1238	Ipsa die annunciationis beate Maria semper Virginis post meridiem reedt \| myn heer nae Stockhem . \|
26 maart 1545	1239	Vicesima sexta marty que erat dies jovis \| songen myns [geneychs] heeren sengers wederom \| in dy kerck te Curingen dy mes vanden heyligen \| gebenedyden sacrament in ditscant ende meester Cor\|nelis speelde dy organen. \|
24 maart 1545	1240	Vicesima quarta marty heeft ons aldergenedichste \| heer weder syn genachten gehalden te Curingen .
29 maart 1545	1241	Ipsa die Palmarum xxix martii hoerde ons genedichste \| heer van Luyck dy hoechmes van her Jorisen geheel \| wt et etiam audivit benedictionem palmarum. \|
		FOLIO 159 v°
1 april 1545	1242	Des gonsdachs in dy heylige weeck que erat dies prima \| aprilis heeft ons aldergenedichste heer biscop van \| Luyck gehoert post meridiem hora quarta matuti\|nas obscurax et finitis matutinis post Kierie \| leyson [*****] cantabant discantores re\|verendissimo Miserere mei Deus in discantu valde \| bene. \|
2 april 1545	1243	Vinckenbos predicator predicavit \| passionem Jesu Cristi ipsa die [secunda aprilis] cene mane hora \| tertia usque ad octavam horam ex defectu quad \| Curingenses non poterant acquirere predicatores qui \| concionasset passionem Cristi ipsa die Parasceni et \| Vinckebos predictus erat obligatus predicare \| passionem Cristi [Jesu] in Cortershem ipsa die \| Parasceni. \|
2 april 1545	1244	Secunda aprilis que erat dies cene [***] \| [**] heeft ons alder genedichste heer gehoert \| dy hoechmes van her Jorisen ende ad horam quartam \| post* meridiem heeft myn heer vorsc. wederom gehoert \| dy mettenen. \|
3 april 1545	1245	Tertia aprilis op goeden vrydach heeft myn heer van \| Luyck vorsc. wederom gehoert den geheelen dienst ante \| meridiem van her Jorisen ende nae der noenen ad horam \| quartam oeck gehoert dy mettenen ende syn sengers songhen \| finitis matutinis wederom miserere [mei] Deus in ditscant. \|

Christiaan Munters

Dagboek van Gebeurtenissen (1529 - 1545)